T.C. KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI’NA BAĞLI ÖZEL MÜZELERDE ÇALIŞAN MÜZE UZMANLARININ KÜLTÜREL ÇEŞİTLİLİĞE YAKLAŞIMLARI

Kültürün tanımı ve kullanımı her disiplinin bu kavramla ne anlatmak istediğine ve bu kavramı nasıl kullandığına göre değişse de, en yaygın tanımıyla kültür, bilgi, inanç, sanat, ahlak, hukuk, örf ve adetlerden ve insanın toplumum bir üyesi olarak elde ettiği yeteneklerden oluşmuş karmaşık bir bütün; insanoğlunun ihtiyaçlarını gidermek amacıyla meydana getirdiği maddi ve manevi unsurların tamamıdır. Bu karmaşık bütünde toplumun çeşitlilik içeren bileşenleri önemli roller üstlenerek “kültürel çeşitlilik” kavramını gündeme getirmektedir. Kültürel çeşitlilik, kültürün inanç, kimlik, değer, dil, din, yaşam biçimi, sanat, demografik unsurlar vb. bileşenlerindeki farklılıkları “zenginlik” olarak değerlendirerek, kendi inanç ve uygulama sistemlerine göre yaşayan bilinçli ve iyi örgütlenmiş toplulukları kapsayan ve bu toplulukları güçlendirerek tanımayı destekleyen bir yaklaşımdır. Çağdaş müzeler, postmodernizmin ve “yaşayan müze” yaklaşımının etkisiyle toplumla ve geçmişle yüzleşen, koleksiyonları yorumlayan, demokratik, insan haklarına saygılı ve çoğulcu bir kuruluş olma çabasındadır. Nesneden çok, “insan için var olma” amacındaki müzeler toplumsal dışlama ve ötekileştirme söylemlerini ortadan kaldırmak için postmodernizmin de etkisiyle kültürel çeşitliliğe vurgu yapmaktadır. Bu bağlamda birlikte yaşama platformu oluşturma amacına odaklanan ve önyargı, ayrımcılık ve ırkçılık gibi sorunları gidermek için çalışmalar yapan müzeler, Kültürel Çeşitlilik Evrensel Bildirgesi ve Kültürel İfadelerin Çeşitliliğinin Korunması ve Geliştirilmesi Sözleşmesi’nden hareketle koleksiyonlarını kültürel çeşitlilik yaklaşımıyla yönetmekte; sergi tasarımlarını, eğitsel etkinliklerini ve tanıtım çalışmalarını bu doğrultuda planlamaktadır. Bu gelişmelerden hareketle T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı özel müzelerin toplumsal işlevleri çerçevesinde kültürel çeşitliliği gündeme getirdikleri müzecilik çalışmaları gerçekleştirdikleri izlenmiştir. Bu çalışma, müzecilikte kültürel çeşitliliğe ilişkin güncel uygulama örnekleri bağlamında Türkiye’deki özel müzelerin kültürel çeşitlilik olgusuna bakışını incelemeyi amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Kültürel çeşitlilik, kültürlerarasılık, kültürel miras, müze

PDF

___

Ambrose, T., & Paine, C. (2006). Museum basics. (2nd ed.). London: Routledge.
Barry, B. (2001). Culture and equality: an egalitarian critique of multiculturalism. Cambridge: Polity Press.
Boyraz, B. (2012). İletişim bağlamında müze teknolojileri ve müzelerde enformasyon. Dokuz Eylül Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, 1(2), 23-33.
Crooke, E. (2007). Museums and community. London: Routledge.
Crowley, K., & Callanan, M. (1998). Describing and supporting collaborative scientific thinking in parent-child interactions. Journal of Museum Education, 23, 12-17.
Falk, J. & Dierking, L. (2002). Lessons without limit: How free-choice learning is transforming education. Walnut Creek, CA: AltaMira Press
Falk, J., H. (2009). Identity and the museum visitor experience. United Kingdom: Left Coast Press.
Harrison, D., J. (2005). Ideas of museums in the 1990s. In George Corsane (Ed.), Heritage, museums and galleries: An introductory reader (p.38-53). London: Routledge.
Harvey, D. (2014). Postmodernliğin durumu. 7. Baskı. İstanbul: Metis Yayınları.
Hein, E., G. (2001). Constructivism: more than meaning making, Museological Review, 7, 1-17.
Hudson, S., & Ritchie, R., J. (2006). Promotoing destinations via film tourism: An empirical identification of supporting marketing initiatives. Journal of Travel Issues, 44(4), 387-396.
İnsel, A. (2006). Çokkültürlülük, milliyetçilik, özgürlük, Radikal İki, 5-6.
Jameson, F. (2011). Postmodernizm ya da geç kapitalizmin kültürel mantığı. Ankara: Nirengikitap.
Padmini, S. (2009). Representation and relevance: how museums display diversity. In Rainer Ohliger, (Ed.), Migration in museums: narratives of diversity in Europe, (p.81-83). Berlin: Edition Network Migration in Europe.
Parekh, B. (2002). Çokkültürlülüğü yeniden düşünmek. (Bilge Tanrıseven, çev.). Ankara: Phoenix Yayınevi.
Lord, B. (2006). Foucault’s museum: difference, representation and genealogy. Museum and Society, 4(1), 11-14.
Lord, G., D. (2007). Museums, lifelong learning and civil society. In Lord, B. (Ed.), The manuel of museum learning (p.5-9). New York: Alta Mira Press.
Message, K. (2006). The new museum. In Mike Featherstone, Couze Venn, Ryan Bishop & John Phillips (Eds.), Theory, culture & society (p.603-605), 23 (2-3). London: SAGE Publications.
Nunnally, J. (1967). Psychometric Methods. New York: McGraw Hill Book Co.
Özgüven, E. İ. (2004). Psikolojik Testler. Ankara: PDRem Yayınları.
Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2005). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri (5. Baskı). Ankara: Seçkin Yayınları.
Yürüşen, M. (1998). Çeşitlilikten özgürlüğe çokkültürlülük ve liberalizm. Ankara: LDT Yayınları.
Zizek, S. (2001). Çokkültürcülük ya da çokuluslu kapitalizmin kültürel mantığı. Defter, 14 (44), 145-147.