Ortaokul Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek Düzeyi ve Benlik Algılarının İncelenmesi

Öz Ortaokul öğrencilerinin algılanan sosyal destek düzeyleri ile benlik algısı puanları arasındaki ilişkinin bazı değişkenler açısından incelendiği bu araştırmanın çalışma grubu, Diyarbakır il merkezindeki özel ve devlet ortaokulu türündeki okullarda öğrenim görmekte olan 146’sı kız ve 123’ü erkek olmak üzere toplam 269 öğrenciden oluşmaktadır. Bu çalışmada veri toplama araçları olarak araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formu, ergenlerin algılanan sosyal destek düzeylerini belirlemede Algılanan Sosyal Destek Ölçeği (ASDÖ) ve benlik algısını belirlemede Offer Benlik İmgesi Ölçeği (OBİO) kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizinde İki Yönlü MANOVA ve t testi ve korelasyon teknikleri kullanılmıştır. Bulgular; algılanan sosyal destek puanlarıyla benlik algısı puanlarının anlamlı derecede ilişkili olduğunu, öğrencilerin öğrenim gördükleri sınıf düzeyi, okul türü, cinsiyet, algılanan başarı düzeyine göre anlamlı farklılaşmalar olduğu ancak anne-baba eğitim durumu, kardeş sayısı ve algılanan gelir düzeyine göre anlamlı derecede farklılaşmalar olmadığı görülmüştür. Bulgular, alan yazın ışığında tartışılmış ve alanda çalışanlar ile yeni yapılacak çalışmalara ilişkin çeşitli önerilerde bulunulmuştur.

___

  • Allen, S. F., & Stoltenberg, C. D. (1995). Psychological Separation of Older Adolescentsand Young Adults From Their Parents: An Investigation of Gender Differences.Journal of Consulting and Development, 73, 542–546.
  • Arıcıoğlu, A. (2008). Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi ÖğrencilerininAlgıladıkları Sosyal Destek. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara:Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Arslan, Y. (2009). Lise Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Sosyal ProblemÇözme Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi),Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Ateş, B. (2012). Ortaöğretim öğrencilerinin sosyal destek algılarının bazı değişkenleregöre incelenmesi. Akademik Bakış Dergisi, 30.
  • Ayyash-Abdo, H., & Alamuddin, R. (2007). Predictors of Subjective Well- Being Among College Youth in Lebanon. The Journal of Social Psychology, 147, 3,265–284.
  • Banaz, M. (1992). Lise Öğrencilerinde Sosyal Destek Kaynakları ve Stres İle RuhSağlığı Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). İzmir: EgeÜniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Baybek, H., & Yavuz, S. (2005). "Muğla Üniversitesi Öğrencilerinin Benlik Saygılarınınİncelenmesi". Muğla Üniversitesi SBE Dergisi, 14.
  • Bruhn, J. G., & Philips, B. Y. (1984). "Measuring Social Support: A Synthesis of CurrentApproaches". Journal of Behavioral Medicine, 7,150–170.
  • Cutrona, C. E., Cole, V., Colangelo, N., Assouline, S. G., & Russel, D. W. (1994).Perceived parental social support and academic achievement: An attachment theory perspective. Journal of Personality and Social Psychology, 66(2), 369-378.
  • Çeçen, A.R. (2008). Öğrencilerinin Cinsiyetlerine ve Ana baba Tutum Algılarına GöreYalnızlık ve Sosyal Destek Düzeylerinin İncelenmesi. Türk Eğitim BilimleriDergisi, 6(3), 415-431.
  • Çevik, G.B., & Atıcı, M. (2009). Lise 3.sınıf öğrencilerinin benlik saygılarının bazıdeğişkenler açısından incelenmesi. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 6, 1.
  • Çuhadaroğlu, F. (1986). Adölesanlarda benlik saygısı. Uzmanlık Tezi. HacettepeÜniversitesi, Tıp Fakültesi, Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
  • Demirtaş, A.S. (2007). İlköğretim 8. Sınıf Öğrencilerinin Algılanan Sosyal Destek veYalnızlık Düzeyleri İle Stresle Başa Çıkma Düzeyleri Arasındaki İlişki. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
  • Elbir, N. (2000). Lise Birinci Sınıf Öğrencilerinin Sosyal Destek Düzeylerinin BazıDeğişkenler Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Eriş, Y., & İkiz, F.E. (2013). Ergenlerin benlik saygısı ve sosyal kaygı düzeyleriarasındaki ilişki ve kişisel değişkenlerin etkileri. Turkish Studies, 8(6), 179-193.
  • Franco, N., & Levitt, M. J. (1998). The social ecology of middle childhood: Family support, friendship quality, and self-esteem. Family Relations, 47, 315-321.
  • Güngör, A. (1989). Lise öğrencilerinde öz saygı düzeylerini etkileyen etmenler.(Yayımlanmamış Doktora Tezi), Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal BilimlerEnstitüsü.
  • Ham, L., Hayes, S.A., & Hope, D.A. (2005). Gender Differences in Social Support ForSocially Anxious Individuals. Cognitive Behaviour Therapy, 34(4), 201–206.
  • Kahriman, İ., & Polat, S. (2003). “Adölesanlarda Aileden Ve Arkadaşlardan AlgılananSosyal Destek Ve Benlik Saygısı Arasındaki İlişki”. Atatürk Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 6.
  • Kapıkıran, Ş., & Özgüngör, S. (2009). “Ergenlerin sosyal destek düzeylerinin akademikbaşarı ve güdülenme düzeyi ile ilişkileri”. Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı Dergisi,16(1), 21-30. , 2009
  • Karadağ, Ö. (2007). İlköğretim Besinci Sınıf Öğrencilerinin Akademik BaşarılarınınSosyal Destek Kaynakları Açısından İncelenmesi. (Yayınlanmamış YüksekLisans Tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Karataş, Z. (2012). “Ergenlerin algılanan sosyal destek ve sürekli kaygı düzeylerininincelenmesi”. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 9,19, 257-271
  • Kartal, A., & Çetinkaya, B. (2009). “Yüksekokul Öğrencilerinin Algılanan SosyalDestek Durumları ve Sosyal Desteği Etkileyen Faktörler”. Fırat Sağlık HizmetleriDergisi, 4(12), 3-20.
  • Kutlu, Y., Buzlu, S., Sever. A.D., Batmaz, M., & Pektekin, Ç. (1997). İstanbulÜniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu öğrencilerinin 4 yıllık eğitim süresi içindeki atılganlık düzeyi ve benlik saygılarının araştırılması.In: IV. Hemşirelik Eğitimi Sempozyumu; 10-12 Eylül; Kıbrıs, KKTC.
  • Kuzgun, Y. (2002). Rehberlik ve Psikolojik Danışma. Ankara: ÖSYM Yayınlar
  • Lackovic-Grgin, K., & Dekovic, M. (1994). “Pubertal status, interaction with significan others, and self-esteem of adolescent girls”. Adolescence, 29 (115), 691-701.
  • Oktan, V. (2005). “Yalnızlık ve Algılanan Sosyal Destek Düzeyinin ErgenlerdekiÖfkenin Gelişimine Etkisi”. Marmara Üniversitesi, Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 21, 183–192.
  • Özkan, İ. (1987). Gençlerde benlik saygısı ile akademik başarı arasındaki ilişki.23.Ulusal Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Kongresi. İstanbul.
  • Palabıyıkoğlu R., Evrengöl A., & Atakurt Y. (1989). Nörotik Belirtileri Olan ErgenlerinKendini Kabul Düzeyi İle Ana-baba tutumlarının İlişkisi. XXV.Ulusal Psikiyatrive Nörolojik Bilimler Kongresi Bilimsel Çalışmaları Türkiye Ruh Sağlığı ve Tedavi Vakfı Yayınları 1.Sayfa, Ankara, 306-312
  • Rosenberg, M. (1965). Society and the adolescent self-image. Princeton, New Jersey: Princeton University Press.
  • Rosenberg, M. (1989. Society and the adolescent self-Image. (Revised ed.). Middletown,CT: Wesleyan University Press.
  • Ross, L.T., Lutz, C.J., & Lokey, B. (1999). Perceived social support and attributions forfailed support (PSPB.25.896-909).
  • Savi-Çakar, F., & Karataş, Z. (2011). “Ergenlerin Yılmazlık Düzeyleri İle AlgıladıklarıSosyal Destek Arasındaki İlişki”. Çağdaş Eğitim Dergisi, 36(387), 12-20.
  • Saygın, Y., & Arslan, C. (2009). “Üniversite öğrencilerinin sosyal destek, benlik saygısıve öznel iyi oluş düzeylerinin incelenmesi”. Selçuk Üniversitesi Ahmet KeleşoğluEğitim Fakültesi Dergisi, 28, 207 -222.
  • Schmidt, N.B., Richey, J.A., & Fitzpatrick, K.K. (2006). “Discomfort intolerance:Development of a construct and measure relevant to panic disorder”. Journal ofAnxiety Disorders, 20, 263–280
  • Sever, A.D., Hotun, N., Sabuncu. H., & İşsever. H. (1993). İstanbul ÜniversitesiFlorence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu ve Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulu Hemşirelik Bölümü Öğrencilerinin Benlik Saygıları ve Ruhsaldurumlarının Araştırılması. Hemşirelik Bülteni, 7: 95-101.
  • Şahin, D., & Güvenç, G.B. (1996). “Ergenlerde aile algısı benlik a1gısı”. Türk PsikolojiDergisi,11(38):22-32.
  • Taysi, E. (2000). Benlik Saygısı, Aile ve Arkadaşlardan Sağlanan Sosyal Destek:Üniversite Öğrencileriyle Yapılan Bir Çalışma. (Yayınlanmamış Yüksek LisansTezi). Ankara: Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Turner, G. (1999). “Peer Support and Young People Health”. Journal of Adolescence,22, 567-575.
  • Ünsar, S., Kurt-Sadırlı, S., Demir, M., Zafer, R., & Erol, Ö. (2009). “ÜniversiteÖğrencilerinin Sosyal Destek Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler”. Dokuz EylülÜniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Elektronik Dergisi, 1(1), 17-29.
  • Walker, O.C., Jr., Gilbert A. Churchill, Jr., & Neil M. Ford. (1977). Motivation andPerformance in Industrial Selling: Present Knowledge and Needed Research.Journal of Marketing Research, 14, 156-68.
  • Yamaç, Ö. (2009). Üniversite Öğrencilerinin Algıladıkları Sosyal Destek İle Stresle BaşaÇıkma Stilleri Arasındaki İlişki. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Konya:Selçuk Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
  • Yardımcı, K. F. (2007). İlköğretim Öğrencilerinde Algılanan Sosyal Destek İle ÖzYeterlikİlişkisi ve Etkileyen Değişkenlerin İncelenmesi. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
  • Yıldırım, İ. (1997). “Algılanan Sosyal Destek Ölçeğinin Geliştirilmesi Güvenirliği veGeçerliği”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 81-87.
  • Yılmaz, S. (2000). Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin benlik saygısı ve atılganlıkdüzeyi arasındaki i1işki. (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Erzurum: AtatürkÜniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü.
  • Yörükoğlu. A. (1988). Çocuk Ruh Sağlığı. 14.Baskı, Türkiye İş Bankası KültürYayınları, Ankara.