AKILCI DUYGUSAL DAVRANIŞÇI TERAPİYE DAYALI PSİKO-EĞİTİM PROGRAMININ İLKOKUL ÖĞRENCİLERİNİN SALDIRGANLIK DÜZEYLERİNE ETKİSİ
Öz
Bu araştırmada, Akılcı-Duygusal-Davranışçı Terapiye (ADDT) dayalı psiko-eğitimprogramının çocukların saldırganlık düzeylerine etkisi incelenmiştir.Araştırmada ön test, son test ölçümlü yarı deneysel desen kullanılmıştır.Çalışma grubu ilkokul üçüncü ve dördüncü sınıfta öğrenimlerine devam edenSaldırganlık Ölçeği’nden (SÖ) ortalamanın bir standart sapma (ss=3,62) üzerinde puan alan öğrencilerdenoluşturulmuştur. Deney grubuna (n=8) dokuz oturumluk saldırgan davranışlarınazaltılmasına yönelik bir psiko-eğitim uygulanırken, kontrol grubu (n=8) ileherhangi bir çalışma yapılmamıştır. Araştırmadan elde edilen bulgulara görepsiko-eğitim programının; çocukların saldırganlık düzeylerinin azalmasında, biranlamda öfkelerini kontrol etme ve saldırgan olmayan yollarla ifade etmebecerilerini kazandırmada etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Elde edilen busonuçlar ilgili alan yazını destekler niteliktedir.
Kaynakça
Corder, G. W. & Foreman, D. I. (2014). Nonparametric statistics: a step-by-step approach (2. Baskı). Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
Corey, G. (2015). Psikolojik danışma, psikoterapi kuram ve uygulamaları. Çev: Tuncay Ergene. Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık
Çekiç, A. ve Murat, M. (2010). Grupla psikolojik danışmanın ilköğretim ikinci kademe öğrencilerinin öfke ile başa çıkabilme becerilerine etkisi. Ç. Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20(3), 41-58.
Farrington, D. P., Loeber, R., & Van Kammen, W. B. (1990). Long-term universal outcomes of hyperactivity-impulsivity attention deficit and conduct problems in childhood. Robins & Rutter (Ed.). Straight and devious pathways from childhood to adulthood (ss. 62–81). Cambridge, England: Cambridge University Press.
Gençtan, E. (1984). İnsan Olmak: Varoluşun bireysel ve toplumsal anlamı. Ankara: Adam Yayıncılık.
Goodenough, F. L. (1931). Anger in young children. Oxford, England: Univ. of Minnesota. (Erişim: 26,01,2018; http://psycnet.apa.org/record/1932-01577-000).
Gupta, M. K. (2005). Ölümcül Düşman Öfke. İstanbul: Platform Dağıtım.
Hankins, G. & Hankins, C. (2009). Prescription for Anger. Coping with Angry Feelings and Angry People. New York. (Erişim:10,01,2018; http://books.google.com/books?hl=tr&lr=&id=DEhf_eRLS6MC&oi=fnd&pg=PA1&dq=hankins+and+hankins+prescription+of+anger+&ots=5VBUULrjPp& sig=PZQP5DUx7PDf1Io1RQCTN3hhMUk#PPP8,M1.
Johnson, D. W. & Jonhson, R. T. (1995). Reducing school violence through conflict resolution. USA: ASCD
Kaplan, A. (2007). Öfke yönetimi becerileri programının ilköğretim 5. Sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyi ve benlik saygısına etkisi. (Basılmamış yüksek lisans tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
Kazdin, A. E. (1995). Conduct Disorders in Childhood and Adolescence. London: Sage Publications.
Kısaç, İ. (2005). Gençlerin öfkelerini ifade ettikleri hedef kişiler. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi 25(2), 71-81.
Kilmen, S. (2015). Eğitim Araştırmaları İçin SPSS Uygulamaları İstatistik. Ankara:Edge Akademi
Kim, S. J. (2013). Cognitive approaches to literature and culture series : On anger : race, cognition, narrative. Austin, TX, USA: University of Texas Press.
Knaus, W. (2001). Rational emotive education. Journal Theory Into Practice Volume 16, 1977 - Issue 4: Classroom Dynamics
Knaus, W. (2004). Rational emotive education: trends and directions. Romanian Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 4(1), 9-22.
Köknel, Ö. (2000). Bireysel ve toplumsal şiddet. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Köknel, Ö. (2005). Kaygıdan mutluluğa: kişilik. İstanbul: Altın Kitaplar Yayınevi.
Lerner, H. G. (1989). The dance of anger: A woman's guide to changing the patterns of intimate relationships. New York: Herper and Row Publishers.
Loeber, R. (1990). Development and risk factors of juvenile antisocial behaviour and deliquency. Clinical Psychology Review. 10, 1-42.
Ögel, K., Tarı, I., & Eke, Y. C. (2006). Okullarda suç ve şiddeti önleme. İstanbul: Yeniden Yayınları.
Özdemir, M. B. (2015). Etkinlik temelli grupla psikolojik danışma müdahale programının çocuklarda öfke ve saldırganlığı azaltmaya yönelik etkileri. 21. Yüzyılda Eğitim ve Toplum. 4(10), 221-236.
Pekkaya, B. (1994). Arabulucu yolu ile çatışmalara çözüm bulma, arabuluculuk eğitiminin okullarda uygulanması ve bu eğitimin öğrencilerin benlik gelişimlerine, saldırgan davranışlarına ve algıladıkları problem miktarına etkisi. (Yayımlanmamış doktora tezi). İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Reebye, P. (2005). Aggression during early years: Infancy and preschool. The Canadian Child and Adolescent Psychiatry Review, 14(1), 16–20.
Sadık, F. (2002). İlköğretim 1. aşama sınıf öğretmenlerinin sınıfta gözlemledikleri problem davranışlar. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 10(10), 1-23.
Shrand, J. & Devine, L. (2013). Outsmarting anger: 7 strategies for defusing our most dangerous emotion. Hoboken, New Jersey: John Wiley & Sons.
Slaby, R. G. & Guerra, N. G.(1998). Cognitive mediators of aggression in adolescent offenders: I. Assessment. Developmental Psychology, 24(4), 580-588.
Şahin, H. (2004). Saldırganlık ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. SDÜ Eğitim Fakültesi Dergisi, 3(3), 180-190.
Şahin, H. (2006). Öfke denetimi eğitiminin çocuklarda gözlenen saldırgan davranışlar üzerindeki etkisi. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi. 3(26).
Türk Dil Kurumu (09.11.2015). Büyük Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_gts&arama=gts&guid=TDK.GTS.56409af7e8ef93.08600286
Türkiye İstatistik Kurumu (31.10.2015). Güvenlik birimine gelen veya getirilen çocuklar, 2014. http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=18525
Vernon, A. (2004). Rational emotive education. Romanian Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies, 4(1), 23-37.
Whitfield, G. W. (1999). Validating school social work: an evaluation of a cognitive- behavioral approach to reduce school violence. Research on Social Work Practice. Sage Publications. 9, 399.
Wolf, S. (2004). Problem çocuklar ve tedavi.Çev:Ayhan Oral & Seçkin Kaya. İstanbul: Say Yayınları
Yavuzer, Y. (2011). Okullarda saldırganlık/şiddet: Okul ve öğretmenle ilgili risk faktörleri ve önleme stratejileri. Milli Eğitim, 192, 43-61.
