Örtü Altı Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırı (Zea mays saccharata Sturt.) Çeşitlerinde Uygun Ekim Sıklığının Belirlenmesi

Bu araştırma 2014-2015 yılında Antalya ili örtü altı koşullarında üç şeker mısır çeşidinde (Vega, Merit, Challenger) dört farklı dikim sıklığının (40, 50, 60, 70 cm) bitkide taze koçan verimi ile diğer bazı bitkisel özelliklere etkisinin belirlenmesi amacıyla yürütülmüştür. Çalışma tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulmuştur. Araştırma sonuçlarına göre, çeşitler arasında bitki boyu, koçan boyu, koçan çapı, koçanda tane sayısı, pazarlanabilir ve toplam koçan verimi bakımından önemli farklılıklar tespit edilmiştir. Daha sık yapılan dikimlerde bitki boyu artarken, koçan boyu, koçan çapı ve koçandaki tane sayısı azalma göstermiştir. Çalışmada en uzun bitki boyu, koça çapı, koçanda tane sayısı ve pazarlanabilir ve toplam koçan verimi Merit çeşidinden elde edilmiştir. Merit çeşidinin ortalama pazarlanabilir koçan verimi (1783.6 kg/da) Vega (926.4 kg/da) ve Challenger (858.3 kg/da) çeşitlerinden yaklaşık 2 kat daha yüksek olmuştur. Sıra arası mesafenin artması ile birlikte dekara koçan verimi önemli derecede azalmış, en yüksek koçan verimi 40 cm sıklıkta yapılan dikimlerden elde edilmiştir. Pazarlanabilir koçan verimi 40-60 cm arasında yapılan dikimlerde önemli bir değişim göstermezken, 70 cm sıra arası mesafe ile yapılan dikimler pazarlanabilir koşan veriminin önemli ölçüde azalmasına neden olmuştur. En yüksek toplam ve pazarlanabilir koçan verimi 40-50 cm sıra arası mesafe ile dikilen Merit çeşidinden alınmıştır. Çalışmada, Antalya ili örtü altı şeker mısır üretiminde Merit çeşidinin 40-50 cm sıra arası mesafe bırakılarak yetiştirilmesi ile tatminkar bir üretim yapılabileceği sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Şeker mısırı, çeşit, örtü altı, dikim sıklığı mesafe, koçan, verim, verim unsurları

Determination of Optimum Planting Densities in Sweet Corn (Zea mays saccharata Sturt.) Cultivars Grown Under Greenhause Conditions

This study was conducted to determine the effects on the fresh ear yield and plant traits of three hybrid sweet corn cultivars (Vega F1, Merit F1, Challenger F1) and four different row densities (40, 50, 60, 70 cm) grown under greenhouse conditions during 2014-2015 growing season in Antalya, Turkey. The study was set up according to a randomized block design arranged in a split plots with three replications.The results showed variations in plant height, ear length, ear diameter, number of grains per ear, marketable ear yield and total ear yield per decare. It was determined that increase in planting density caused a decrease in plant height, ear diameter and length and the number of grains per ear. Merit cultivar showed significantly higher ear length and diameter and the number of grains per ear as compared to the other cultivars. The marketable ear yield in Merit, Vega and Challenger cultivars were found as 1783.6, 926.4 and 858.3 kg/da, respectively. The marketable ear yield per decare was increased by increasing planting density. In terms of the highest ear yield per decare was obtained from Merit F1 cultivars with 1912.0 kg, but the ear yield per decare was around 1000 kg in the other cultivars. Low planting density generally resulted in a decrease in the ear yield per decare in all cultivars. The highest ear and marketable ear yield were found in Merit F1 with 40 cm plant densities. In conclusion, Merit F1 cv. can be offered with 40 cm planting densities for sweet corn production under greenhouse condition according to the results.

Keywords:

Sweet corn, greenhouse, planting densities, yield, yield components,

PDF

___

Akman, Z., 1991. Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Ekim Sıklığı ve Ekim Zamanının Verim ve Agronomik Karakterler Üzerine Etkileri. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü,Yüksek Lisans Tezi, Tokat.
Akman, Z., 2002. Effect of Tiller Removingand Plant Density on EarYield of Sweet Corn (Zea mays saccharata Sturt). Pakistan Journal of Biological Sciences, 5, 906-908.
Alıcı, S., 2005. Kahramanmaraş Koşullarında Farklı Azot Dozları ile Sıra Üzeri Ekim Mesafelerinin II. Ürün Mısır (Zea mays L.) Bitkisinde Verim, Verim Unsurları ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 137s, Adana.
Asghari, J., Zareei, B. and Barzegari, M., 2006. Effect of plant density and planting pattern on growth parameters and yield of two promising corn hybrids (Zea mays L.). Agricultural Sciences and Technology; 20(2), 123-133.
Bazr, A., F., Fathi, G.E., Siadat A.A., Ayenehband, A. and Aalami S.K., 2006. Effects of Planting Patternand Plant Density on Yield and Yield Components of Sweet Corn. The Scientific Journal of Agriculture, 28(2), 117-126.
Bengisu, G. ve Baytekin, H., 2003. Harran Ovası Sulu Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Üç Mısır Çeşidinde Bitki Sıklığının Verim ve Bazı Tarımsal Karakterlere Etkileri. Harran Üniversitesince Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) Alanında Yapılan Araştırmalar ve Yayınlar (1992-2002), 296s. Şanlıurfa.
Bhatt, S., Yakadri, M., Sivalashmi, Y. and Vilaykumar, B., 2011. Production Potencial of Sweet Corn (Zea mays) as Influenced by Varying Plant Densities and Nitrogen Levels. ASA, CSSA, SSSA International Annual Meetings October 16-19, 2011.
Bhatt, P. S., 2012. Response of Sweet Corn Hybrid to Varying Plant Densities and Nitrogen Levels. African Journal of Agricultural Research, 7(46), 6158- 6166.
Bozkurt, M., 2016. Ortü Altı Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırı (Zea mays saccarata Sturt) Çeşitlerinde En Uygun Ekim Sıklığının Belirlenmesi, SDÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Isparta.
Bozokalfa M K., Eşiyok, D. ve Uğur, A., 2004. Ege Bölgesi Koşullarında Ana ve İkinci Ürün Bazı Hibrit Şeker Mısır (Zea mays saccharata Sturt.) Çeşitlerinin Verim Kalite ve Bitki Özelliklerinin Belirlenmesi. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004, 41 (1),11-19.
Cesurer, L., 1995. Kahramanmaraş Koşullarında Ekim Zamanı ve Ekim Sıklığının Şeker Mısırında Taze Koçan Verimine ve Diğer Bazı Tarımsal ve Bitkisel Özelliklere Etkisi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora Tezi, 203 s. Adana.
Cesurer, L., Ünlü, İ., 2001. Farklı Lokasyonlarda Yürütülen İkinci Ürün Hibrit Mısır Çeşitlerinin Bazı Bitkisel ve Tarımsal Özelliklerin İncelenmesi. Fen ve Mühendislik Dergisi, 4(1).
Chowchong, S. and Ngamprasitthi, S., 2003. Suitable Plant Spacing for Insee 2 Sweet Corn Hybrid. Proceedings of 41st Kasetsart University Annual Conference, 3-7 February, 2003.
Çetinkol, M., 1989. Tatlı Mısır Üretimi. Hasat Aylık Tarım Dergisi. İstanbul.
Eşiyok, D., Bozokalfa, M.K., Uğur, A., 2004, Farklı Lokasyonlarda Yetiştirilen Şeker Mısır Çeşitlerinin Verim, Kalite ve Teknolojik özelliklerinin Belirlenmesi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2004, 41 (1) , 1-9.
Eşiyok, D., Bozokalfa, M.K., 2005, Ekim ve Dikim Zamanlarının Tatlı Mısırda (Zea mays var. saccharata) Verim ve Koçanın Bazı Agronomik Karakterleri Üzerine Etkisi, Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2005, 42 (1) , 35-46.
Farhadi, A. H. R., Madani, H., Shirzadi, M.H. and Najafi I., 2009. Study o Effects of Cultıvar, Weed Sand Plant Densıty on Yıeld and Yıeld Components of Sweet Corn. Under Iranıan Warm Environment Plant Ecophysiology, 1(3), 103-108.
Gökmen, S., Sencar, Ö. ve Sakin, M. A., 2001. Response of Popcorn (Zea mays everta) to Nitrogen Rates and Plant Densities, Türk J. Agric. For., 25,15-23.
Gözübenli, H., 1997. Değişik Azot Uygulamalarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Genotiplerinin Azot Kullanım Etkinliğinin Saptanması. Çukurova Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, 217s, Adana.
Haghighat, A., Rad, A. H. S., Seifzadeh, S., Zandi, P. and Yousefi, M., 2011. Remove from Marked Records Effect of Plant Density and Cattle Manure on Some Agronomic Traits of Sweet Corn Under Different Culture Methods. Australian Journal of Basic and Applied Sciences 5 (12), 2060-2064.
Hallauer, A.R., Miranda, J.B., 1982. Quantity and Genetics in Maize Breeding. Iowa State University Pres, Ames, Lowa, 468p. USA.
Hao, X., 1999. Effects of Plant Density on Growth, Yield, Quality of Fresh Market Sweet Corn. Hortscience June 1999,34. No. 3 478. Çin.
Hassan, A., 2000. Effect of Plant Population Density on Yield and Yield Components of Eight Egyptian Maize Hybrids. Field Crop Abstracts., 53, No. 5.
Haş, V., 2002. Remove from Marked Records Fresh-Market Sweet Corn Production. Cercetari Stiintifice - Facultatea De Horticulture, Universitatea De Stiinte Agricole Si MedicinaVeterinara A Banatului, Timisoara. Seria A, Biotehnologie Si Biodiversitate 2002 No. 2002, 213-218.
Kahrıman, F., Egesel, C., Turhan, H. ve Özkan, P., 2007. Şeker Mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) Farklı Tohumluk Miktarlarının Koçan Verimi Üzerine Etkisi. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran 2007, 1, 318-321. Erzurum.
Kara, B. ve Akman, Z., 2002. Şeker Mısırda (Zea mays saccharata Sturt.) Koltuk ve Uç ile Yaprak Sıyırmanın Verim ve Koçan Özelliklerine Etkisi. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 15(2),9-18.
Kara, B. ve Kırtok, Y. 2006. Çukurova Koşullarında Değişik Bitki Sıklıkları ve Farklı Azot Dozlarında Mısırın Tane Verimi ile Azot Alım ve Kullanım Etkinliğinin Belirlenmesi. Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 21(2), 23-32.
Kara, B. ve Akman, Z., 2007. Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt) Koltuk ve Uç Alma ile Yaprak Sıyırmanın Bazı Fenolojik Özellikler ve Biyolojik Verime Etkisi. Tarla Bitkileri Merkezi Araştırma Enstitüsü Dergisi, 13(1-2), 63-70.
Kara, B., Atar, B. ve Akman, Z., 2013. Şeker Mısırda Fide Şaşırtmanın Taze Koçan Verimi ve Erkenciliğe Etkisi. Türkiye X. Tarla Bitkileri Kongresi, 10-13 Eylül 2013 Konya, S:772-776.
Kırtok, Y., 1998. Mısır Üretimi ve Kullanımı. Kocaoluk Basım ve Yayınevi, s, 445. İstanbul.
Konuşkan, Ö., 2000. Hatay Koşullarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Melez Mısır Çeşitlerinde Bitki Sıklığının Verim ve Verimle İlişkili Özelliklere Etkisi. Mustafa Kemal Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Hatay.
Köycü, C. ve Yanıkoğlu, S., 1987. Samsun Ekolojik Şartlarında Mısır (Zea mays L.) Üretiminin Geliştirilmesi, Problemleri ve Çözüm Yolları Sempozyumu. 287-316, Ankara.
Kuşaksız, T., Yener, H., 2003. Alaşehir Koşullarında Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde (Zea mays L.) Farklı Azot Dozlarının Verim ve Verim Öğeleri Üzerine Etkileri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kongresi, 13-17 Ekim 2003, 506-509s. Diyarbakır.
Kün, E., 1994. Tahıllar II, A.Ü. Ziraat Fakültesi Yayın No, 1360, Ders Kitabı,394 Ankara.
Mohammadı, K. H.,and Alıkhanı, A. M., 2007. Effect of Plant Density and Sowing Date on Yield and Quality of Forage Sweet Corn. Journal of Agricultural Science. 17 (2), 117-126.
Moretti, N. N. M., 2012. Responce of Yield and Quality to Plant Density and Nitrogen Fertilizer Levels in Sweet Corn. California State University Master tezi, Fresno, 2012, 57 pages.
Ocaktan, M., 1997. Farklı Şeker Mısırı Çeşitlerinde Koltuk Almanın Verim ve Bazı Özelliklere Etkisi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Yüksek Lisans Tezi, 38 Sayfa, Tokat.
Okutan, M., 1992. Tokat Ekolojik Şartlarında 2. Ürün Olarak Şeker Mısırı Yetiştirme Olanaklarının Belirtilmesi Üzerine Bir Araştırma. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek lisans Tezi. Tokat.
Öktem, A., Ülger, A. C. ve Kırtok., Y. 2001. The Effect of Different Doses and Intrarows Spaces on Grain Yield and Some Agronomic Characteristics of Popcorn (Zea mays everta Sturt.). Journal of the Agricultural Faculty at Cukurova University. 16 (2), 83–92.
Özdemir, E., 2004. Farklı Yetiştirme Sürelerine Sahip Üç Mısır Genotipinde Değişik Sıra Üzeri Aralılarının Körpe Koçan (Baby corn) Verimine ve Kalitesine Etkileri. Çukurova Üniversitesi, Yüksek Lisans Tezi, Adana.
Park, K. Y., Kang, Y. K., Park, S. U. and Moon, H. G., 1989. Effect of Planting Density and iller Removal on Growth and Yield of Sweet Corn Hybrids. Maize Abstracts, 006-03515.
Rangarajan, A., Ingall, B., Orfanedes, M. and Wolfe, D., 2002. In-Row Spacing and Cultivar Affects Ear Yield and Quality of Early-Planted Sweet Corn. Hort Technology 12 (3) Alexandria, American Society For Horticultural Science, 410-415.
Rogers I.S. and Lomman G.J, 1988. Effects of Plant Spacing on Yield, Size and Kernel Fill of Sweet Corn Austral Journal of Exper Agric, 28, 787-92.
Sade, B., Çalış, M., 1993. Erdemli Ekolojik Şartlarında İkinci Ürün Olarak Yetiştirilen Cin Mısır Populasyonlarının (Zea mays everta) Verim ve Verim Unsurları Üzerine Farklı Bitki Sıklıklarının Etkisi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,3 (5), 32-45, Konya.
Saruhan, V., Şireli, H.D., 2005. Mısır Bitkisinde (Zea mays L.) Farklı Azot Dozları ve Bitki Sıklığının Koçan, Sap ve Yaprak Verimlerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 2005, 9 (2),45- 53.
Sencar, Ö., Gökmen, S. ve İdi, M., 1997. Şeker Mısırın (Zea mays saccharata Sturt.) Agronomik Özelliklerine Ekim Zamanı ve Yetiştirme Tekniklerinin Etkisi, Tr. J. of Agriculture and Foresty, 21, 65-71.
Stone, P. J., Sorensen, I. B. and Reid, J. B., 1998. Effect of Plant Population and Nitrogen Fertiliser on Yield and Quality of Super Sweet Corn. Proceedings Annual Conference – Agronomy Society of New Zealand 28, 1998, 1-5. New Zealand.
Straw, R. A., Mullins, C. A., Coffey, D. L. and Lessman, G. M., 1993. Nitrogen Fertilization of Sweet Corn Varieties. Tennessee Farm and Home Science, (166), 20-24.
Suksoon, L.,Yang, S.K.. and Hong, S.B.,, 2007. Optimum Plant Populations of a Super Sweet Çorn Hybrid at Different Planting Dates. Korean Journal of Crop Science 52(3), 334-340.
Tano, F., 1987. The 1986 Maize Season. Row Spacing and Plant Density for Grain Maize. Informature Agrario, 42 (7),147-149.
Tansı, V., Sağlamtimur, T., Ülger, A.C., Baytekin, H., Kızılşimşek, M., Çakır, B., Yücel, C., Öktem, A., 1997. II. Ürün Mısırda Bitki Sıklığı ve Azot Gübrelemesinin Tane ve Hasıl Verimi ve Bazı Tarımsal Karakterlerine Etkisi.
Turgut, İ., 2000. Bursa Koşullarında Yetiştirilen Şeker Mısırında (Zea mays saccharata Sturt.) Bitki Sıklığının ve Azot Dozlarının Taze Koçan Verimi ile Verim Öğeleri Üzerine Etkisi, Turk J. Agric. For. 24,341-347.
Turgut, İ. ve Balcı, A., 2002. Bursa Koşullarında Değişik Ekim Zamanlarının Şeker Mısırı (Zea mays saccharata Sturt) Çeşitlerinin Taze Koçan Verimi İle Verim Öğeleri Üzerine Etkileri, Türkiye 4. Tarla Bitkileri Kongresi, Tahıllar ve Yemeklik Tane Baklagiller (I) 195-199. Tekirdağ.
Usda, 1992. United States Standards for Grades of Sweet Corn. http,//www.ams.usda.gov/standards/cornswt.pdf.
White, J.M., 1986. Effect of Plant Spacing and Planting Date on Sweet Corn (Zea mays L.) Grown on Muck Soil in the Spring. MaizeAbstracts. 002-02022.
Wyatt, J. E. and Mullins, J. A., 1989, Production of Sweet Corn From Transplants, Hort. Sci. 24 (6), 1039.
Yılmaz, M.F., 2005. Kahramanmaraş Koşullarında II. Ürün Mısır Bitkisinde Farklı Sıra Üzeri Mesafeler ve Azot Dozlarının Verim ve Verim Unsurları İle Tohum Kalitesine Etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 65s, Kahramanmaraş.