Nefise Yasemin TEZCAN, Hazel TAŞPINAR, Servet SELEK

Sera Gölgelemede Işık Seçici Ağların Kullanımı

Ülkemizde seralarda güneş ışınlarının yüksek olduğu bahar ve yaz aylarında uygun çevre koşulları havalandırma ve gölgeleme yöntemleri ile sağlanmaktadır. Seralarda, gölgeleme genellikle sera dış yüzeyine boya, kireç vb. maddelerin püskürtülmesi şeklinde uygulanmaktadır. Serayı dıştan gölgelemeyle güneş ışınları sera içine girmeden tutulduğu için sera içinde yüksek sıcaklık oluşmamaktadır. Dıştan gölgeleme en iyi gölgeleme sistemi olmasına karşın, bu sistem dış atmosfer koşullarının etkisinde kalmaktadır. Dolayısıyla kısa sürede bozulmaktadır. Bununla birlikte tüm dünyada tarımsal üretimden istenilen kalite ve miktarda ürün alabilmek için gelişen teknolojinin sağladığı avantajlar kullanılmaktadır. Nitekim son yıllarda bu uygulamalardan birisi de hem açık tarlada hem de serada gölgeleme amaçlı ışık seçici (foto-selektif) renkli ağların kullanımıdır. Bu ağlar kırmızı, sarı, mavi, sedef, yeşil ve siyah renkli olabilmektedir. Her bir renk PAR bölgesindeki dalga boylarını farklı düzeylerde geçirmektedir. Dolayısıyla her bir rengin bitki gelişimi üzerine etkisi farklıdır. Işık seçici ağların gölgeleme oranları %15, 35, 55 ve 75 düzeylerinde olabilmektedir. Bu çalışmada seralarda gölgeleme materyali olarak kullanılan ışık seçici ağların özellikleri ve işlevleri derlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Gölgeleme ağları, ışık modifikasyonu, ışık kalitesi, tarımsal ağlar

Using of Photo-selective nets in Greenhouse Shading

During spring and summer seasons which solar radiation is high in Turkey, the optimal climate conditions in greenhouses is obtained by ventilation and shading. Shading of greenhouses is generally made by painting of greenhouses external surface with white paint or calcium carbonate etc. Greenhouse effect could be reduced by external shading because solar radiation is kept from entering the greenhouse. Although external shading is the best system, it is influenced by external atmospherics conditions. Therefore, it is broken down in a short time. Furthermore, the advantages of developing technology to get the desired quality and quantity of products from agricultural production are used in all over world. Indeed, one of these applications in recent years is the use of color (photo-selective) nets in the open field and greenhouses. Colored nets may have red, yellow, blue, pearl, green and black color. Each color is transmitting PAR wavelengths at different levels. For this reason, each color has different effects on crop growth. Shading intensity of color nets could be 15, 35, 55, and 75 %. In this study, properties and functions of photo-selective nets used as shading materials in greenhouses have been reviewed

Keywords:

Agricultural nets, light modification, light quality, shade nets,

PDF

___

Abak, K. ve Ertekin, Ü. 1985. Değişik türlerinin farklı örtü altı tiplerine uygunluğu. Türkiye Seracılık Sempozyumu Bildiriler Kitabı, 22 Ağustos, 1985, Antalya.
Alain, B. 1989. Greenhouse microclimate and its management in wild winter climates. Acta Horticulturae, 1989, 246: 23-36.
Aldrich, R.A. and Bartok, J.W. 1989. Greenhouse Engineering. Norteast Regional Agricultural Engineering Service, Cooperative Extension, New York, pp. 203.
Al-Helal, I.M. and Alhamdan, A.M. 2009. Effect of arid environment on radiative properties of greenhouse polyethylene cover. Solar Energy, 2009, 83: 790-798.
Arthurs, S.P., Stamps, R.H., Giglia, F.F. 2013. Environmental modification inside photoselective shadehouses. Hort. Science, 48 (8): 975–979.
Baytorun, N.A. ve Başçetinçelik, A. 1993. Seralarda kullanılan plastik örtü malzemeleri. Tarımda Plastik Kullanımı Konulu Panel, 1993, Antalya.
Baytorun, N.A. 1995. Seralar. Ç.Ü., Zir. Fak. Genel Yayın No:110, Adana.
Briassoulis, D., Mistriotis, A. and Eleftherakis, D. 2007a. Mechanical behaviour and properties of agricultural nets-Part I: Testing methods for agricultural nets. Polymer Testing, 2007, 26 (6): 822–832.
Briassoulis, D., Mistriotis, A. and Eleftherakis, D. 2007b. Mechanical behaviour and properties of agricultural nets. Part II: Analysis of the performance of the main categories of agricultural nets. Polymer Testing, 2007, 26 (8): 970-984.
Castellano, S., Candura, A. and Scarascia Mugnozza, G. 2008. Relationship between solidity ratio, colour and shading effect of agricultural nets. Acta Horticulturae, 2008, 801: 253-258.
Castronuovo, D., Statuto, D., Muro, N., Picuno, P. and Candido, V. (2015). Tecnical and agronomic behaviour of plastic nets for the greenhouse cultivation of sweet pepper in the mediterranean area. International Syposium on New Tecnologies and Management for Greenhouses, July of 19-23, 2015, Evora, Portekiz.
Demir, Y., Balkaya, A., ve Cemek, B. 1995. Seralarda çevre bitki ilişkisi ve çevre şartlarının kontrolü. Türkiye 1. Seracılık Sempozyumu, 27-28 Mayıs, 1995, Kütahya.
Ilic, Z., Milenkovic, L., Durovka, M. and Kapoulas, N. 2011. The effect of color shade nets on the greenhouse climate and pepper yield. 46th Croatian and 6th International Symposium on Agriculture, 2011, Opatija, Croatia.
Justen, V.L., Fritz, V.A. and Cohen, J.D. 2012. Seasonal variation in glucosinolate accumulation in turnips grown under photoselective nettings. Horticulture Environment and Biotechnology, 2012, 53 (2): 108-115.
Kacıra, M., Sase, S., Kacıra, O., Okushima, L., Ishii, M., Kowata, H. and Moriyama, H. 2004. Status of greenhouse production in Turkey: Focusing on vegetable and floriculture production. J Agric Meteorol, 2004, 60: 115-122.
Kittas, C. and Rigakis, M.K. 2009. Influence of shading screens on microclimate, growth and productivity of tomato. Acta Horticulturae, 2009, 807 (1): 97-102.
Nemera, D.B., Zur, N., Lukyanov, V., Shlizerman, L., Ratner, K., Shahak, Y., Cohen, S., and Sadka, A. 2015. Top photoselective netting results in ımproved microclimate, productivity, physiological performance and water-use efficiency in citrus. International Syposium on New Tecnologies and Management for Greenhouses, July of 19-23, 2015, Evora, Portekiz.
Öztürk, H.H. 2008. Sera İklimlendirme Tekniği. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.
Schettini, E. 2011. Nets for peach protected cultivation. J. of Ag. Eng. Eng., 2011, 4: 25-31.
Shahak, Y., Gussakovsky, E.E., Gal, E., and Ganelevin, R. 2004. Color nets: Crop protection and light quality manipulation in one technology. Acta Hort., 2004, 659: 143-151.
Shahak, Y. 2008. Photo selective netting for improved performance of horticultural crops: A review of ornamental and vegetable studies carried in Israel. Acta Horticulturae, 2008, 770: 161-168. Stamps, R.H. 2009. Use of colored shade netting in horticulture. HortScience, 2009, 44: 239-241.
Şen Kuş, E., ve Başçetinçelik, A. 2012. Seralarda kullanılan bazı ısı koruma perdelerinin ışık ve ışınım geçirgenliği ile teknik özelliklerinin saptanması üzerine bir araştırma. Ç.Ü Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 2012, 27 (2) :38-49.
Teitel, M., Liron, O., Haim, Y., and Seginer, I. 2008. Flow through inclined and concertina-shape screens. Acta Horticulturae, 2008, 801: 99-106.
Tiwari, G.N. 2003. Greenhouse Technology for Controlled Environment. Alpha Science International Ltd.. Pangbourne, England.
Tuik 2015. Türkiye İstatistik Kurumu Kayıtları, Ankara.
Yağcıoglu, A. 2005. Sera Mekanizasyonu. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 562, İzmir.
Yüksel, A.N. 2004. Sera Yapım Tekniği. Hasad Yayıncılık Ltd. Şti., İstanbul.