Turan KARADENİZ, Güler Gökalp, Turgay KABAY

Ulus ve Maden çevresinde yetiştirilen mahalli elme çeşit ve tipleri üzerinde pomolojik ve morfolojik çalışmalar

Bu çalışma Ulus (Bartın) ve Maden (Elazığ) ilçelerinde yetiştirilen mahalli elma çeşit ve tipleri üzerinde yürütülmüştür. Çalışmada 13 mahalli çeşit ve 18 tipin pomolojik ve morfolojik özellikleri incelenmiştir. Elde edilen bulgulara göre, tiplerin meyve ağırlıkları 52.3-214.2 g; suda çözünebilir kuru madde miktarı % 10.0-17.2; pH 2.79-4.70; çekirdek evi genişliği 6.30-39.80 mm arasında değişmiştir. Çalışmada toplam 7 tip ve çeşidin çoğaltılması tavsiye edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

pomolojik özellikler, çeşitler, Bartın, pomoloji, elma, Elazığ, morfolojik özellikler

Researches on pomological and morphological characteristic of native apple varities in ulus (Bartın) and Maden (Elazığ)

This study was carried out on Apple native cultivars in Ulus (Bartın) and Maden (Elazığ). liı the study 13 apple native cultivars and 18 types were investigated. The average fruit weights were between 52.3 and 214.2 g; the soluble solid contents were between 10.0 and 17.2 %; pH were between 2.79 and 4.70; seed bed wideness were between 6.30 and 39.80 ram. Total 7 types and local cultivars were recommended for propagation and cultivation.

Keywords:

pomological characteristics, varieties, Bartin, pomology, apples, Elazig, morphological properties,

___

l.Özbek, S., 1978 Özel Meyvecilik, Ç.Ü.Ziraat Fakültesi Yayınlan: 128, Ders Kitabı; 11,486 s, Adana. 2Anonim, 1993. FAO Yearbook. 3.Brown, A.G., 1975Advances in Fruit Breeding (Edited by JJanick and J.N. Moore).3-37 p. Purdue Univ.Press, 637 p. West Lafayette, Indiana. 4.Ülkümen, L., 1937.Malatyanın Mühim Meyve Çeşitleri Üzerine Morfolojik, Fizyolojik ve Biyolojik Araştırmalar. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü. Saya 65, 256 s, Ankara. 5.Özbek, S., 1947. Türkiye'de Armut Yetiştiriciliği ve Önemli Armut Çeşitlerimiz. Ankara Yüksek Ziraat Enstitüsü Dergisi, 8(4): 54-143 6.Güleryüz, M,1972 Erzincan'da Yetiştirilen Bazı Önemli Elma ve Armut Çeşitlerinin Pomolojileri ile Döllenme Biyolojileri Üzerinde Araştırmalar. A.Ü.Ziraat Fakültesi (Basılmamış Doktora Tezi), 216 s., Erzurum 7Eltez, M., 1983. Niğde Yöresinde Üstün Özellikli Ve Özellikle Meyve Peryodisitesi Göstermeyen Amasya Elma Tiplerinin Seleksiyonu. Ç.Ü.Fen Bil. Enst. (Basılmamış Doktora Tezi), Adana. 8Bolat,S.,1991.Konya İlinde Kaliteli Yazlık Elma Tiplerinin Seleksiyon Yoluyla Islahı Üzerinde Bir Araştırma. A.Ü.Fen Bilim.Enst. (Basılmamış Doktora Tezi), 138 s, Erzurum. 9. Akça, Y. ve S.M.Şen, 1990 Gürün ve Çevresinde Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Pomolojik özellikleri Üzerine Bir Araştırma. Y.Y.Ü.Z.F.Derg..l(l):98-108. lO.Akça, Y. ve S.M.Sen, 1990. Van ve Çevresinde Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri. Y.Y.Ü.Z.F.Derg.. 1(1): 109-128. ll.Şen, S.M., S.Z. Bostan, R.Cangi, A.Kazankaya ve H.İ.Oğuz, 1992. Ahlat'ta Yetiştirilen Önemli Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Y.Y.Ü.Z.F.Derg.. 2(2):53-65. 12.0ğuz, H.İ. ve M.A.Aşkın, 1993. Erciş'te Yetiştirilen Mahalli Elma Çeşitlerinin Morfolojik ve Pomolojik Özellikleri Üzerine Araştırmalar. Y.Y.Ü.Fen Bil.Enst.(Basılmamış Yüksek Lisans Tezi), 88 s, Van. 13Way, R.D., K.G.Livermore and H.S. Aldwinckle, 1982. Early Contland Apple.Hortscience. 17(6): 990. 14.Denardi, F., L. Hough and A.P.Camilo, 1988. Primicia Apple. Hortscience. 23 (3):632. 15.Agabbio, M., M.Mulas and G.Nieddo, 1986. Genetic Origin Of The Apple In Sandinia Cultivars Of Greatest Cultural Interest.In Coltura Del Melo Verso Glianni 90 Conference, 18-20 Dec, Cordenons, Italy. Societa Orticola Italiana (1988). 273-284 p.