Muhlis MACİT, MUSTAFA YAPRAK, Ayhan AKSOY

Morkaraman erkek kuzularının entansif şartlardaki besi performansları ile kesim ve karkas özellikleri

Araştırma entansif besi şartlan altında yaklaşık altı haftalıkken sütten kesilen Morkaraman erkek kuzularının besi performanslan ile bazı kesim ve karkas özelliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Beside sindirim bozukluklarına engel olmak amacıyla 100 g/gün/baş düzeyinde iyi kalite çayır otu ve ad libitum düzeyde de % 12.7 ham protein içerikli kesif yem verilmiştir. Kuzuların beside canlı ağırlıkları iki haftada bir, yem tüketimleri ise haftada bir yapılan tartılarla tespit edilmiştir. Besinin 14 ve 16. haftalarında ortalama canlı ağırlık 41.60 kg ve 45.69 kg'a ulaştığı zaman her iki gruptan beşer adet hayvan seçilerek kesim ve karkas özellikleri belirlenmiştir. Grupları sütten kesim ağırlıklan sırasıyla 16.9±0.6Ö kg ve 16.6±0.56 kg; besi başlangıç ağırlıklan 17.26±0.57 kg ve 17.28±0.53 kg; besi sonu ağırlıkları 41.6±1.00 kğ ve 45.7±1.30 kg; 98 ve 112 güii sûren besi boyunca sağlanan toplam ağırlık artışları 24.3±0.67 kg ve 27.3±0.6Ö kg; günlük ağırlık artışlan 248.5±6.90 g ve 243.5±7.30 g; kesimdeki canlı ağırlıklan 40.1±0.29 kg ve 44.8±0.18 kg; yemden yararlanma katsayıları 4.3±0.I5 kg ve 4.8±0.41 kg; karkas randımanları %50.8 ve %51.4; sıcak karkas ağırlıkları 20.34±0.59 kg ve 23.0±0.52 kg, soğuk karkas ağırlıkları 19.6±0.55 kg ve 21.9±0.58 kg olmuştur. Araştırmada bazı yan ürünlerin ağırlıkları ile karkas karakterleri de belirlenmiştir. Besi grubu farklılıklan, sütten kesim ağırlığı, besi başlangıç ağırlığı, beside günlük canlı ağırlık artışı, yemden yararlanma katsayısı,karkas randımanı, sırt-göğüs ağırlığı, bel ve karın ağırlığı, çöz yağı ağırlığı, böbrek ve leğen yağlan ağırlığı ile kabuk yağı kalınlığı için önemsiz, besi sonu ağırlığı, sıcak karkas ağırlığı, soğuk karkas ağırlığı için çok önemli(P

Anahtar Kelimeler:

Morkaraman, erkek hayvanlar, kuzu, besi performansı, entansif hayvan çiftçiliği, karkas özellikleri

Determination of the fattening performance, and slaughter and carcass characteristics of redkaraman lambs under intensive farm conditions

This study, conducted to determine fattening performance and some slaughtering and carcass characteristics of Red-Karaman lambs weaned and subjected to intensive fattening at 6 weeks of age. During the fattening, a good quality hay (100 g/day/per lamb) and concentrated feed containing 12.7% crude protein were supplied ad-libitum. Average live weights of lams were 41.60 kg and 45.69 kg at 14 and 16 weeks of fattening respectively, and at the end of this duration five lambs were selected randomly from the each group,and the slaughtering and carcass characteristics were determined. At this period (14 and 16 weeks), the weaning weights, the initial weights of fattening, the post-fattening weights, the slaughtering live weights and the hot and cold carcass weights were found as 16.90±0.60 kg, 16.62±0.56 kg, 17.26±0.57 kg, 17.28±0.53 kg; 41.60±l.00 kg, 45.69il.30 kg; 40.06±0.29 kg, 44.80*0.18 kg,; 20.34±0.59 kg, 23.04±0.52 kg and l;9.62±0.55 kg, 21.98dtO.58 kg . The daily weight gains, total live weight gains, average feed efficiency and the dressing percentage values were 248.5i:6.9 g, 243.5±7;3 g; 24.34±0.67 kg, 27.28±0,60 kg; 4.31±0.15 kg, 4.76±0.4İ kg and 50.79%, 51.44%. Additionally, some by-products were scaled. In this study, the differences between groups in daily weight gains, feed efficiency, the dressing percentage, the weights of back-chest, the weight of loin-belly, the weights of visceral fat, the weights of kidney-pelvis fat and the of backfat were found no significant. However, there were significant (P<0.05) differences between groups in total weight, shoulder-neck-brisket weights, rump-leg-hind shank weights, eye muscle area, tail fat weights. There were also significant (PO.01) differes between group in terms of post fattening weights, hot and cold carcass weights..

Keywords:

Morkaraman, male animals, lambs, fattening performance, intensive livestock farming, carcass characteristics,

___

1. Eliçin, A, 1990. Koyunculuk. Tarım Orman ve Köyişleri Derg., 49, 33- 35, A 2. Eliçin, A., M.R Okuyan, S. Cangir, ve A. Karabulut, 1976. Akkaraman, İveşi x Akkaraman (Fİ) ve Malya x Akkaraman (Fİ) Kuzularının Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Çayır-Mer'a ve Zootekni Araşt. Enst. Yay. Yay. No: 53. 3. Toker, E., M. Zincirlioğlu, Y,Aşkın, N. Akman, ve T. Zorlu, 1985. Değişik Yaşlarda Besiye Alınan Anadolu Merinosu Erkek Kuzularının Besi Gücü Üzerinde Bir Araştırma. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yayınlan ,Yay. No: 25. 4. Işık, N., M.R. Okuyan, ve M. Yeldan,1979. Entansif Kuzu Besiisnde Değişik Karbonhidrat Kaynaklarının Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 29, (1), 116-123. 5. Okuyan, M.R., A Eliçin, A. Erkuş ve M. Zincirlioğlu, 1979. Değişik Yaşlarda Besiye Alınan Akkaraman Kuzularında Besi Gücü, Optimum Besi Süresi, Karkas Kalitesi ve Maliyet Üzerinde Araştırmalar. Doğa Bilim Derg. 4, (1), 30-35. 6. Cangir, S., A. Karabulut ve M. Apaydın, 1982. 1.5 ve 2.5 Aylık Yaşta Sütten Kesilmiş Erkek ve Dişi Kuzuların Besi Gücü ve Karkas Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Çayır-Mer'a ve Zootekni Araşt. Enst. Yay. Yay. No: 74. 7. Okuyan, M.R., Y. Yücelen, A. Eliçin ve H. Çuvalcı, 1973. Sütten Kesilmiş Kuzuların Entansif Besisinde Farklı Besin Maddeleri Oranlı Rasyonların Etkileri Üzerinde Araştırmalar. Canlı Ağırlık Artışı ve Yem Tüketimi Üzerine Etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı, 23, 570-584. 8. Akçapınar, H.,1978. Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık Kuzularının Farklı Kesim Ağırlıklarında Besi Performansı ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. TÜBİTAK VII. Bilim Kongresi Tebliğleri. 9. Kemp, J.D., J.D. Crouse, W. Dewease and W.G. Moody,1970. Effect of Slaughter Weight and Castration on Carcass Characteristics of Lambs. J.Anim.Sci. 30, 348-354. 10. Okuyan, M.R., A. Eliçin, A.Karabulut ve S. Cangir,1975. Entansif Besiye Alman Akkaraman Erkek ve Dişi Kuzularının Besi Güçleri ve Karkas Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yıllığı. 25,797-810. 11. Bayındır, Ş., 1980. Morkaraman, Merinos ve Bunların Melezlerinde Büyüme, Besi ve Karkas özellikleri İle Bunlar Arasındaki İlişkiler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. (Doçentlik Tezi). 12. Doğan, K.,1974. Değişik Protein Düzeylerindeki Besi Rasyonlannın Akkaraman Kuzularının Gelişmesi ve Bazı Karkas Özelliklerine Etkileri. Ankara Üniv. Ziraat Fak. Yay. 53, 537-565. 13. Bayındır, Ş., E. Tuncel ve M.R. Okuyan, 1985. Kıvırcık ve Merinos Erkek Kuzuların Entansif Şartlardaki Besi Performansları İle Kesim ve Karkas Özellikleri. Yem San. Dere.. (47), 13-19. 14. Karaca, O., Y. Vanlı, A. Kaygısız, T. Altın ve M. Demirel, 1991. Karakaş Erkek Kuzularının Besi ve Karkas Özellikleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Ziraat Fak. Derg.,1 ,(1), 147-164. 15. Biçer, O., 1988. İvesi Koyunlarının Besi Gücü ve Karkas özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Çukurova Üniv. Fen Bil. Ens. Zootekni Anabilim Dalı (Doktora Tezi), s. 1-114 16. Rouse, G.H., D.G. Topel, R.L. Vetter, RE. Rust andT W. Wickerskarn, 1970. Carcass Composition of Lambs at Different Stages of Development. J.Anim.Sci. 31, (5), 846-855. 17. Yıldız, N. ve H. Bircan,1991. Uygulamalı İstatistik. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Yay. Yay. No:308, Ders Kitapları Serisi No:60, 129-133. 18. O'Donovan, P.B. and MB. Ghadaki, 1973. Effect of Diets Containing Different Level of Wheat Straw on Lamb Performance, Feed Intake and Digestibility. J. Anim. Prod. 16. 77-85. 19. Berg, R.T. and L.E. Walters, 1983. The Meat Animals: Changes and Challenges. J. Anim. Sci. Supp. 2, (57), 133-146.