Morkaraman, Kıvırcık X Morkaraman (F1) ve Sakız X Morkaraman (F1) melez kuzularda verim özellikleri II. Besi performansı, Kesim ve karkas özellikleri

Bu araştırma Morkaraman, Kıvırcık x Morkaraman (Fj) ve Sakız x Morkaraman (Fj) melezi kuzuların besi performansı, kesim ve karlcas özelliklerinin araştırılması amacıyla yapılmıştır. Araştırmada tespit edilen veriler, besi döneminde 7 baş Morkaraman, 9 baş Sakız x Morkaraman (Fi) ve 8 baş Kıvırcık x Morkaraman (Fi) melezi erkek kuzudan; kesim ve karkas özellikleri için ise her genotipten 5'er erkek kuzudan elde edilmiştir. Kuzular yaklaşık 20 kg canlı ağırlıkta besiye alınmış ve 45 kg' a kadar beslenmişlerdir. Bu dönemdeki günlük ortalama canlı ağırlık artışı, Morkaraman kuzularda 232.91 g; Sakız x Morkaraman (Fı) melez kuzularda 231.73 g ; Kıvırcık x Morkaraman (Fi) melezi kuzularında 245.62 g bulunmuştur. Besi döneminde genotip grupların l kg canlı ağırlık artışı için tükettikleri konsantre ye kaba yem miktarları sırası ile 4.31kgve 2.16 kg, 3.88 kg ve 1.98 kg, 3.40 kg ve 1.70 kg olarak tespit edilmiştir.Kuzular yaklaşık 45 kg kesim ağırlığında kesilerek kesim ve karkas özellikleri incelenmiştir. Morkaraman, Sakız x Morkaraman (Fı) ve Kıvırcık x Morkaraman (F]) melezi kuzularda sırasıyla karkas randımanı % 50.52, 48.53 ve 48.70, karkasta et oranı % 43.18, 47.50 ve 42.31, karkasta yağ oranı % 20.71, 22.77 ve 20.55, karkasta kemik oranı % 14.99, 16.67 ve 15.10, kuyrukyağı oranı % 9.28, 4.32 ve 5.93, beden uzunluğu 58.70, 63.30 ve 59.40 cm, göğüs çevresi 76.03, 77.49 ve 76.54 cm, MLD kesit alanı 11.58, 12.54 ve 10.24 cm? ve sırt yağı kalınlığı 3.92, 4.04 ve 6.42 mm tespit edilmiştir. Melezler besi döneminde günlük olarak daha fazla canlı ağırlık kazandıkları ve l kg canlı ağırlık artışı için daha az yem tükettikleri tespit edilmiştir. Melez genotip gruplarında kuyrukyağı miktarı azalma gösterirken, sırt yağı kalınlığında ise artış gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

karkas özellikleri, hayvan kesimi, besi performansı, melez ırklar, Morkaraman, Sakız, Kıvırcık, canlı ağırlık artışı, koyun

Production characteristics of Morkaraman, Kıvırcık X Morkaraman (F1) and chios X Morkaraman (F1) crossbred lambs. II. Fattening performance, slaughter and carcass characteristics

This study was carried out to investigate the fattening performance, slaughter and carcass characteristics of Morkaraman, Chios x Morkaraman (Fj) and Kıvırcık x Morkaraman (Fj) crossbred lambs. The data were obtained from 7 Morkaraman, 9 Chios x Morkaraman (Fj) and 8 Kıvırcık x Morkaraman (Fj) crossbred ram lambs in fattening period and also from 5 male lambs for carcass characteristics in each genotype. The lambs were put to fattening at about a live weight of 20 kg and were fed until they reached 45 kg of live weight. The mean value of daily live weight gain, during this period was found as 232.91 g, in the Morkaraman lambs; 231.73 g in the Chios x Morkaraman (Fj) crossbred lambs and 245.62 g in the Kıvırcık x Morkaraman (Fj) crossbred lambs. During the same period, the consumption of the concentrates and grass hay for 1 kg live weight gain was computed as 4.31 and 2.16 kg; 3.88 and 1.98 kg; 3.40 and 1.70 kg, respectively in the above order. The fattening and carcass characteristics of the lambs slaughtered at 45 kg were examined. In Morkaraman, Chios x Morkaraman (Fj) and Kıvırcık x Morkaraman (F]) crossbred lambs, dressing percentages were 50.52, 48.53 and 48.70 %, percentages of lean were 43.18, 47.50 and 42.31 %, percentages of fat on carcass were 20.71, 22.77 and 20.55 %, percentages of bone were 14.99, 16.67 and 15.10 %, percentages of tail fat were 9.28, 4.32 and 5.93 %, the length of body was 58.70, 63.30 and 59.40 cm, heart girth 76.03, 77.49 and 76.54 cm, eye muscule (MLD) area were 11.58, 12.54 and 10.24 cm and backfat thickness was 3.92, 4.04 and 6.42 mm respectively. Although feed intake was lower, body weight gain was higer in crossbred. Although there was a decrease in the amount of tail fat, an increase was observed in the amount ofbacltfat thickness in the crossbred genotype groups.

Keywords:

carcass characteristics, slaughter, fattening performance, crossbreds, Morkaraman, Chios, Kivircik, liveweight gain, sheep,

PDF

___

1.Akçapınar H (1974): Ile de France x Türk Merinosu Melezlemesi İle Kaliteli Kesim Kuzuları Elde Etmek İmkanları. Lalahan Zoot. Araş. Enst Yayınları: 37.
2.Akçapınar H (1981): Dağlıç, Akkaraman ve Kıvırcık Kuzularının Entansif Beside Büyüme, Besi Performansı ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. A.Ü.Vet.Fak. Doç. Tezi, Ankara.
3.Akçapınar H, Tekin ME, Kadak R, Akmaz A ve Müftüoğlu Ş (1992): Merinos, Alman Siyah Başlı Etçi x Merinos, Hampshire Down x Merinos ve Lincoln x Merinos (Fİ) Kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özellikleri. Hay. Arş. Derg. 2, (2): 18-23.
4.Akçapınar H (1994): Koyun Yetiştiriciliği. I. Baskı Medisan Yayın Serisi, No: 8, Ankara.
5.Akçapınar H, Tekin ME ve Kadak R (1996): Kuzu Karkas Parçalaması ve Parça Fiyatlarının,, Belirlenmesinde Kullanılacak Katsayıların Hesaplanması Tr. J.Vet. Anim. Sci. 20: 9-14.
6.Akı TT(1977): Kıvırcık Kuzuların Çeşitli Büyüme Dönemlerindeki Besi Gücü,Yem Tüketimi ve Karkas Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Lalahan Zoot. Arş. Enst. Yayın No: 52.
7.Akı TT (1978): Kıvırcık Kuzuların Çeşitli Büyüme Dönemlerindeki Besi Gücü, Yem Tüketimi ve Karkas Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. VI. Bilim Kongresi Vet. ve Hay. Araştırma Grubu Tebliğleri, Ankara, TÜBİTAK: 615-622.
8.Anonim (1996): Tarım İstatistik Özeti. Türkiye İstatistik Yıllığı, D.İ.E. Matbaası, Ankara, Yayın No: 1873: 329-332.
9.Arıtürk E, Akçapınar H ve Aydoğan M (1987): Karayaka Koyun Irkının Melezleme ile Islahı. Doğa Tu. Vet. ve Hay. Derg., 11,(1): 1-6.
10.Arpacık R, Aydoğan M ve Özçelik M (1993): Ilede France X Türk Merinosu (F1) ve Ilede France x Akkaraman (F1) Erkek Kuzularının Canlı Ağırlık Artışı ve Yem Tüketimlerinin Karşılaştırılması. Doğa Tr. J. Vet. Anim. Sci. 17:187-192.
11.Aydoğan M (1985): Karayaka, Ilede France x Karayaka (F1) Sakız x Karayaka (F1) Kuzularının Büyüme, Besi Performansı ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. A.Ü. Vet.Fak. Derg. 32 (1): 111-130.
12.Bayındır Ş, Okuyan MR, Tuncel E ve Yıldırım Z (1986): Kıvırcık, Merinos x Kıvırcık (F1), Ilede France x Kıvırcık (F1) ve Ilede France x Merinos (F1) Melezlerinin İntensif Koşulardaki Besi Performansları ile Kesim ve Karkas Özellikleri. Uludağ Üniv. Zir. Fak. Derg. 5: 119-126.
13.Çapçı T ve Özkan K (1989): Rasyonun Protein Düzeyinin Kıvırcık ve Dağlıç Kuzularının Besi Performansına Etkileri. Ege Ünv. Ziraat Fak. Derg. Cilt 26, Sayı: 1, 347-360.
14.Düzgüneş O, Kesici T ve Gürbüz F (1983): İstatistik Metodları-I. A. Ü. Ziraat Fak. Yayınları No: 861,Ankara.
15.Gönül T, Tömek Ö, Sancın C ve Kızılay E (1972): Saf Dağlıç ve Dağlıç x Sakız Melezi Erkek Kuzuların Besi Özellikleri Üzerinde Araştırmalar. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 9, (2): 1-14.
16.Güney O ve Biçer O (1986): Saf ve Melez İvesi Erkek Kuzularında Besi Performansı ve Karkas Özellikleri Üzerinde Bir Araştırma. Doğa Tr. Vet. ve Hay. Derg. 10, (3):251-257.
17.Kadak R (1983): Akkaraman, Morkaraman ve İvesi Irkı Kuzuların Farklı Kesim Ağırlıklarında Besi Performansı ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. F. Ü. Vet. Fak., Doktora Tezi, Elazığ.
18.Macit M, Yaprak M ve Aksoy A (1996): Morkaraman Erkek Kuzuların Entansif Şartlardaki Besi Performansları İle Kesim ve Karkas Özellikleri. Y.Y.Ü. Ziraat Fak. Derg. 6 (2): 61-74.
19.Örkiz M ve Akçapınar H (1975): Saf Merinos ve ile de France x Merinos Melezi Erkek Tokluların Büyüme Hızı ve Karkas Özellikleri. Lalahan Hay. Araş. Enst. Derg. 15 (1-2):22-34.
20.Sarıcan C (1984): Koyunlarda Et Verim ve Kalitesinin İyileştirilmesinde İzlenecek Yollar. Koyun Yetiştiriciliği Semineri, TKB, Ankara.
20.Snowder GD, Glimp HA and Field RA (1994): Carcass Characteristics and Optimal Slaughter Weights in Four Breeds Of Sheep. J. Anim. Sci.72: 932-937.
21.Sönmez R, Sarıcan C, Kızılay E ve Tömek Ö (1973): Türkgeldi. D. Ü. Çiftliğinde Yetiştirilen Saf Kıvırcık ve Texel x Kıvırcık (Fİ) Melez Erkek Kuzularının Besi Özellikleri Üzerinde Mukayeseli Bir Araştırma. Ege Üniv. Ziraat Fak. Derg. 10, (3): 413-426.
22.Şahan Ü ve Tuncel E (1986): Izgara ve Altlık Üstünde Barındırılan ile de France x Kıvırcık (F1) ve Merinos Kuzularının Entansif Besideki Performansları. U.Ü. Zir.Fak. Derg. 5: 111-117.
23.Tekin ME (1991): Türk Merinosu ve Lincoln x Tük Merinosu (F1) Melezi Kuzuların Büyüme, Besi ve Karkas Özelliklerinin Karşılaştırılması. A. Ü. Sağ. Bil. Enst. Doktora Tezi. Ankara.
24.Yalçın BC (1990): Koyun Yetiştiriciliği. Koyun ve Keçi Hastalıkları. TÜMVET Yayıncılık Hizmetleri Yayını No: 2. Teknografık Matbaası, İstanbul.