Serpil BAŞER, Ahmet KAZANKAYA, Adnan DOĞAN, Adnan YAVİÇ, Ferit ÇELİK

Van Gölü Havzasında Soğuklara Dayanıklı Ceviz (Juglans regia L.) Genotiplerinin Bazı Fiziksel ve Kimyasal Özellikleri

Ceviz yetiştiriciliğini olumsuz etkileyen en önemli iklim faktörlerinden biri ilkbahar geç donlarıdır. Cevizin vejetasyona başlamasından sonra, hava sıcaklığının en az -2-3°C 'ye düşmesi sonucu, yeşil aksam özellikle sürgün uçları soğuktan zarar görmektedir. Türkiye’de 2013 yılında gerçekleşen ilkbahar geç donları nedeniyle ceviz üretiminde ve veriminde ciddi anlamda kayıplar söz konusu olmuştur. Van Gölü havzasında don zararından etkilenmeyen ve o yıl verim veren 83 genotip belirlenerek işaretlenmiştir. 2014-2015 yılları arasında yürütülen bu çalışmada; yörenin tohumdan yetişmiş, geç vejetasyona başlayan ceviz popülasyonları incelenmiştir. Meyve özellikleri dikkate alınarak iç ağırlığı yüksek olan ilk 25 genotip seçilmiştir. Meyve ağırlığı 11.46-16.25 g, kabuk ağırlığı 4.46-8.27 g, iç ağırlığı 6.61-8.25 g, iç oranı %45.79-61.08, protein oranı %12.55-21.34, toplam yağ oranı %63.99-69.34, nem oranı %2.09-3.87 ve kül oranı %1.33-2.50 arasında belirlenmiştir. Genotiplerde 100 g iç meyvede makro ve mikro element içerikleri de analiz edilmiştir. Genotiplerin meyvelerinde ortalama %2.44 N, 297.5 mg P, 442.6 mg K, 331.9 mg Mg, 186.8 mg Ca, 169.1 mg S, 1.88 mg Na, 2.58 mg Fe, 2.86 mg Mn, 2.29 mg Zn ve 1.34 mg Cu içerdikleri saptanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ceviz, Genotip, Makro-mikro element, Seleksiyon, Van Gölü Havzası

Some Physical and Chemical Properties of Cold-Resistant Walnut Genotypes (Juglans regia L.) From Van Lake Basin

One of the most important climatic factors is spring late frost that adversely affects walnut growing. Particularly the green shoot heads damaged from cold weather, when the temperature decrease -2-3°C, after starting of walnut vegetation. Turkey’s walnut production and yield were dramatically decreased during the late spring frost in 2013. 83 genotypes were marked in Van Lake zone during 2013. The present study carried out during 2014-2015 and the late vegetates walnut populations were investigated. 25 genotypes were selected based on the seed weights of the walnuts. The seed weights were 11.46-16.25 g, the shell weights were 4.46-8.27 g, the inner ratios were 45.79-61.08 %, the protein ratios were 12.55-21.34 %, total oil ratios were 63.99-69.34 %, humidity ratios were 2.09-3.87% and the ash ratios were 1.33-2.50 %. Additionally, The macro and micro elemental analysis of the seeds were carried out and % 2.44 N, 297.5 mg P, 442.6 mg K, 331.9 mg Mg, 186.8 mg Ca, 169.1 mg S, 1.88 mg Na, 2.58 mg Fe, 2.86 mg Mn, 2.29 mg Zn ve 1.34 mg Cu values were observed.

Keywords:

Walnut, Genotype, Macro-micro element, Selection, Van Lake Basin,

PDF

___

Adrienko MV, Zatokovay F, Satina LF (1990). Walnut in the Ukraine. Acta Horticulturae, 284, 339 p, Hungary
Akça Y, (1993). Gürün Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu İle Islahı Üzerinde Araştırmalar (Doktora Tezi Basılmamış). Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Akça Y, (2001). Türkiye Ceviz Yetiştiriciliğine Genel Bakış. Türkiye 1. Ulusal Ceviz Sempozyumu. 5-8 Eylül 2001 Tokat, 298-307.
Ameral JS, Casal S, Pereira J, Seabra R, Oliveira B, (2003). Determination of sterol and fatty acid compositions, oxidative stability, and nutritional value of six walnut (Juglans regia L.) cultivars grown in Portugal. Journal of Agricultural Food Chemistry. 51: 7698–7702. Anonim (1991). Türk Standartları Enstitüsü. TS 1276, Ankara.
AOAC (1990). Official Methods of Analysis. 15th AOAC International. Washington, DC.
AOACS (1989). Offical Methods and Recommended Practices of The American Oil Chemistis Society.
Aşkın MA, Gün A, (1995). Çameli ve Bozkurt cevizlerinin (Juglans regia L.) seleksiyon yoluyla ıslahı. II. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. 3-6 Ekim 1995, Cilt I (Meyve), 461-463. Adana.
Beyhan O, (1993). Darende Cevizlerinin (Juglans regia L.) Seleksiyon Yolu ile Islahı Üzerine Araştırmalar (Basılmamış Doktora Tezi), Y.Y.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Bremner JM, (1996). Nitrogen-total. Methods of soil analysis. Part III. Chemical Methods (Bartels J. M. and Bigham, J. M. eds). 3nd Ed, ASA SSSA Publisher, Agronomy. No: 5 Madison, WI, USA pp1085–1121.
Cosmulescu S, Bacıu A, Achım G, Botu M, Trandafir I, (2009). Mineral composition of fruits in different walnut (Juglans regia L.) cultivars. Not. Bot. Hort. Agrobot. Cluj 37 (2), 156-160.