Melike ÇETİNBAŞ, Kemal ÇUKADAR, Hasan Cumhur SARISU, Sinan BUTAR

Farklı Kimyasal Uygulamaların Seçilmiş Zerdali Genotiplerinde Polen Performansına Etkileri

Bazı koşullarda tür ve çeşitlere göre polen tüpü gelişimi yavaş olmakta ve bu süreçte de yumurta canlılığını kaybedebilmektedir. Bu sebeple seleksiyon ıslahı ile ülkemize ve Dünyaya kazandırılan 4 zerdali genotipinin polen performanslarının bazı kimyasal uygulamalar ile nasıl tepkiler verdiği ve bu tepkilerin ileri ıslah çalışmalarında temel bir bilgi olacağı düşünülerek bu çalışma gerçekleştirilmiştir. Çalışmada, Erzincan yöresinden selekte edilmiş ve ümitvar görülen Güzeriği, Mahmudun Eriği, Eğri Çiğit ve 158 nolu zerdali genotiplerinin çiçek tozları kullanılmıştır. Bu genotiplerin çiçek tozu sayımları yapılmıştır. Bazı kimyasalların 4 zerdali genotipindeki çiçek tozu çimlenme oranına ve çiçek tozu çim borusu uzunluklarına etkisini incelemek için, 10 ppm gibberellik asit (GA3), 50 ppm potasyum nitrat (KNO3), 5 ppm indol asetik asit (IAA), 25 ppm borik asit (H3BO3) kontrol çimlendirme besin ortamlarına eklenmiştir. Kontrol besin ortamı olarak %1 agar ve %10 sakkaroz içeren ortam kullanılmıştır. Sonuçta, kullanılan büyüme düzenleyicilerin ve mineral maddelerin çiçek tozu çimlenmesine ve çiçek tozu çim borusuna etkileri genotiplere göre farklılık göstermiştir. Borik asit uygulamaları hem çiçek tozu çimlenmesini hem de çiçek tozu çim borusu uzunluğunu artırmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Zerdali, Borik asit, Gibberellik asit, Polen çimlenmesi, Potasyum nitrat, Zerdali

The Effects of Different Chemical Applications on Pollen Performances of Selected Apricot Genotypes

Pollen tube development is slower depending on species and varieties, and in this process, it can lose ovary viability under some conditions. For this reason, this study was carried out by considering how the pollen performances of the 4 apricot genotypes gained to Turkey and to the world by selection breeding reacted with some chemical applications and these reactions would be a basic knowledge in advanced breeding studies. In the study, pollens of Güzeriği, Mahmudun Eriği, Eğri Çiğit and 158 genotype apricots genotypes were used which were selected from Erzincan province. These genotypes were counting pollen amounts. The influence of some chemicals on the pollen germination and tube growth 4 apricot genotypes were investigated. For this, 10 ppm gibberellic acid (GA3), 50 ppm potassium nitrate (KNO3), 5 ppm indole acetic acid (IAA), 25 ppm boric acid were added to the control germination medium. Control medium containing 1% agar and 10% sucrose was used as the control germination medium. As a result, the effects of growth regulators and minerals on the pollen germination and tube growth were differed according to the genotypes. Boric acid applications have increased both the pollen germination and the length of the pollen tube.

Keywords:

Boric acid, Gibberellic acid, Pollen germination, Potassium nitrate, Apricot,

PDF

___

Acar İ, Ak BE, Sarpkaya K (2010). Effects of boron and gibberellic acid on in vitro pollen germination of Pistachio (Pistacia vera L.). Afr. J. Biotechnol. 9(32): 5126-5130.
Asif MI, Al-Tahir OA, Farah AF (1983). The effects of some chemicals and growth substances on pollen germination and tube growth of date palm. HortScience 18(4): 479-480.
Aşkın A (1989). Ege bölgesinde düzenli meyve vermeyen bazı kayısı çeşitleri üzerinde biyolojik çalışmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir, s:78.
Çukadar K, Demirel H, Ünlü HM, Aslay M, Bozbek Ö (2007). Kayısı Çeşit Seleksiyon II. In: V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, Cilt 1 Meyvecilik, 4-7 Eylül, Erzurum, pp. 391-395.
Bilgin NA, Mısırlı A (2017) Bazı kayısı çeşitlerinin çiçek tozu ve döllenme performanslarının belirlenmesi. YYÜ Tar. Bil. Derg. 27(2): 220-227.
Bolat I, Pırlak L (1999a). Effects of some chemical substances on pollen germination and tube growth in apricot. Acta Hort. 488(1): 341-344.
Bolat I, Pırlak L (1999b). An investigation on pollen viability, germination and tube growth in some stone fruits. Journal of Agriculture and Foresty, 23: 383-388.
Bostan SZ (1994). Bazı kayısı çeşitlerinde meyve ve yaprak özellikleri arasında ilişkiler üzerine bir araştırma. YYÜ Zir. Fak. Derg. 4: 55-66.
Çetinbaş M, Çukadar K, Butar S (2016). Seçilmiş Bazı Zerdali Genotiplerinin Polen Performanslarının Belirlenmesi. Meyve Bilimi, 3(2):20-23.
Dokuzoğuz M, Gülcan R (1973). Ege bölgesi bademlerinin seleksiyon yoluyla ıslahı ve seçilmiş tiplerin adaptasyonu üzerinde araştırmalar. Tübitak, TOAG Yayınları Ankara, No:22, s: 28.
Eti S (1990). Çiçek tozu miktarını belirlemede kullanılan pratik bir yöntem. Çukurova Üniv. Zir. Fak. Derg. 5(4): 49-58.
FAO (2014). Statistical Database. http://faostat3.fao.org/download/Q/QC/E. (Erişim tarihi: 10 Ekim, 2017).
Güçlü F, Koyuncu F, Yıldırım A, Celepaksoy F (2011). Seçilmiş bazı badem genotiplerinin döllenme biyolojileri üzerine araştırmalar: II. Bazı kimyasal uygulamaların polen performansları üzerine etkileri. SDU Zir. Fak. Derg. &(1):28-33.
Koyuncu F, Yılmaz H, Aşkın MA (2000). Bazı çilek çeşitlerinde çiçek tozu üretim miktarları ve çimlenme oranının belirlenmesi üzerinde bir araştırma. Turk J Agric For. 24: 699-703.
Özçağıran R (1965). Kemalpaşa’ nın önemli kiraz çeşitleri üzerinde pomolojik ve biyolojik araştırmalar. Ege Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İzmir, s: 85.
Sanzol J, Herrero M (2000). The effective pollination period in fruit trees.Sci. Hort. 200(90): 1-17.
Tosun F, Yıldırım A, Koyuncu F (2007). Seçilmiş bazı badem genotiplerinin döllenme biyolojileri üzerine araştırmalar 1. polen performansları. Türkiye V. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi. Cilt 1: Meyvecilik Erzurum, 304- 308.
Tosun F, Koyuncu F (2007). Investigations of suitable polinator for 0900 ziraat sweet cherry Cv: polen Performance Tests, GerminationTests, Germination Procedures, in vitro and in vivo pollinations. Hort. Sci. (Prague) 34(2): 47-53.
Türemiş N, Derin K (2000). Bazı böğürtlen (Rubus fruticosa L.) çeşitlerinin çiçek tozu canlılık düzeyleri ve üretim miktarları ile uygun çiçek tozu çimlendirme ortamlarının saptanması. Turk J Agric For. 24: 637-642.
Wang Q, Lu L, Wu, Li Y, Lin J (2003). Boron influences pollen germination and pollen tube growth in Picea meyeri. Tree Physiology 23: 345-351.
Vitagliano C, Viti R (1989). Effects of some growth substances on pollen germination and tube growth in different stone fruits. Acta Hort. 239: 379-382.