Erciş (Van) Yöresinde Üzüm (Vitis spp.) Yetiştirmeye Uygun Potansiyel Alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) Teknikleri Kullanılarak İklim, Toprak ve Topoğrafya Faktörlerine Göre Belirlenmesi

Türkiye, dünyada en çok tüketilen meyve olan üzümün (Vitis spp.) anavatanıdır. Ülkemiz bağcılık için elverişli iklim koşullarına sahip bulunmaktadır. Bu çalışma ile iklim, toprak ve topoğrafya faktörleri göz önünde bulundurularak Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri ile farklı olgunlaşma düzeylerine sahip üzüm çeşitlerinin (Vitis spp.) Erciş ilçesi ve köylerinde potansiyel yetiştirilebilir alanların belirlenmesi amaçlanmıştır. CBS konumsal verilerin alan kullanım planlamasına yönelik olarak üretilmesi, düzenlenmesi ve birden fazla katmanın analiz edilebilmesi olanağını sağlamaktadır. Yapılan araştırmada bağcılık açısından; etkili sıcaklık toplamı, don olmayan gün sayısı, en düşük kış sıcaklıkları, eğim, bakı, toprak derinliği, toprak drenajı ve arazi kullanım kabiliyeti parametreleri incelenmiştir. Bu parametreler önemlilik düzeyine göre puanlamalara tabi tutulmuş ve bir modelleme uygulaması kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmaya konu on üzüm çeşidi için her olgunlaşma düzeyine göre üzüm çeşitlerinin yetiştirilebileceği alanlar belirlenerek uygunluk haritaları oluşturulmuştur. Çalışılan parametreler doğrultusunda Erciş yöresinin erkenci ve orta mevsim üzüm çeşitlerinin yetiştiriciliği için uygun olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS), Uygunluk haritası, Üzüm (Vitis spp)

Determination of Suitable Areas for Grapes (Vitis Spp.) In Erciş (Van) Province According to Climatic, Soil and Topographic Factors by Using Geographic Information System (GIS) Technics

Turkey is the native land of grape (Vitis spp.) which is the most consumed fruit in the World. The country has suitable climate conditions for viticulture. In this study, considering climatic, soil and topographic factors, it was aimed to determine potential cultivation areas of grapes (Vitis spp.) with different ripening levels in Erciş (Van) center and its all villages by the help of Geographic Information Systems (GIS) techniques. GIS provides the possibility to produce, edit the spatial data, and analyze multiple layers for planning the usage of fields. In the research effective accumulated temperature, non-frost days, minimum winter temperatures, slope, aspect, soil depth, soil drainage, and land use ability parameters of viticulture were examined. These parameters were scored according to the significance level and analyzed by using a modeling application. For the 10 grape varieties selected for this study, the areas where grape varieties can be grown were determined and vineyard suitability maps were prepared according to each ripening level. According to the parameters studied, it can be said that the Erciş region is suitable for the cultivation of early and mid-season grape varieties.

Keywords:

Geographic Information System, Suitability maps, Grape (Vitis spp.),

PDF

___

Ahmedullah, M. and Himelrick, D. G. 1990. “Grape management”. In Small Fruit Crop Management, 383-471. Englewood Clilffs, NJ: Prentice Hall.
Akbaş, F., Ünlükara, A., Kurunç, A., İpek, U., Yıldız, H., 2008. Tokat-Kazova’da taban suyu gözlemlerinin CBS yöntemleriyle yapılması ve yorumlanması. Sulama ve Tuzlanma Konferansı. 12-13 Haziran 2008, Şanlıurfa. 217-226.
Alsancak Sırlı, B., Peşkircioğlu, M., Torunlar, H., Özaydın, K. A., Mermer, A., Kader, S., Tuğaç, M.G., Aydoğmuş, O., Emeklier, Y., Yıldırım, Y.E., Kodal, S., 2015. Türkiye’de üzüm (Vitis spp.) yetiştirmeye uygun potansiyel alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) teknikleri kullanılarak iklim ve topografya faktörlerine göre belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 24 (1): 56-64.
Alsancak, B., 2005. Gediz Havzasında İklim İsteklerine Göre Farklı Üzüm Çeşitlerinin Yetiştirilebileceği Alanların Belirlenmesi (yüksek lisans tezi, basılmamış). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Anonim, 2000. Çeşit Kataloğu, Tarım Orman ve Köyişleri Bakanlığı, Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü, Yalova.
Anonim, 2008. Tarım ve Orman Bakanlığı, Toprak ve Arazi Sınıflaması Standartları Teknik Talimatı. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı Tarımsal Üretim Ve Geliştirme Genel Müdürlüğü Yayınları Say: 19-20
Anonim, 2019. Türkiye İstatistik Kurumu 2018. Web sitesi. www.tuik.gov.tr Erisim Tarihi: 22.02.2019
Boyer, J. 1998, Geographic Analysis of Viticulture Potential in Virginia, . Ph.D. Thesis Virginia Polytechnical Institute and State University.
Çelik, H., 2002. Üzüm Çeşit Kataloğu. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi No: 2, 137 s, Ankara.
Çelik, H., 2018. Dünya Sofralık Üzüm Üretimi ve Ticareti. Türkiye 9. Bağcılık ve Teknolojileri Sempozyumu. S:15-16
Çelik, H., Ağaoğlu, Y. S., Fidan, Y., Marasalı, B., Söylemezoğlu, G., 1998. Genel Bağcılık. Sun Fidan A.Ş. Mesleki Kitaplar Serisi No:1, 253 s, Ankara.
Day, R., L., 2006. Pennsylvania State Vineyard Assessment System. Penn State University Site Assessment. www.vineyardmap.psu.edu / 11 April 2012. Erisim Tarihi: 19.01.2019
Fiola, J.A. (2005), Site Suitability Evaluation for Starting Vineyards in Maryland
Gazioğlu-Şensoy, R.İ., Balta, F., 2010. Bazı üzüm çeşitlerinin Van ekolojik şartlarına adaptasyonu. Yüzüncü Yıl Üniveristesi Tarım Bilimleri Degisi, 20 (3): 159-170.
Gregory, V. Jones, Nicholas, S. and Peder, N. 2004, Geology and Wine 8, Modeling Viticultural Landscapes: A GIS Analysis of the Terroir Potential in the Umpqua Valley of Oregon, Southern Oregon University
Karaaslanlı T., 2017. Van İli Erciş İlçesindeki Mevcut Bağ Alanlarının Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) ile Belirlenmesi, (yüksek lisans tezi, basılmamış). Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Van.
Kurtural K. S., Wilson P. E., Imed E., 2008. Vineyard site selection in Kentucky, based on climate and soil properties. University of Kentucky cooperative extension service. (UK, CES HO-87) p:1-4. USA.
Öztürk H. 1996. Sofralık Üzüm Çeşitleri ve Adaptasyonu. Yayın no:61. Bağcılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü-Manisa.
Uyak, C., Gazioğlu-Şensoy, R.İ., 2009. Van ili bağcılığının mevcut durumu, sorunları ve çözüm önerileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Tarım Bilimleri Dergisi, 19 (2): 103-111.
Winkler, A.J. and Cook, J.A., Kliewer, W.M. and Lider, L.A. 1974. General Viticulture, California: U. of Calif. P., 710 s.