Bazı Kayısı Çeşitlerinin Çiçek Tozu ve Döllenme Performanslarının Belirlenmesi

Meyve türlerinde, uygun tozlayıcı çeşit ve çiçek tozu kalitesi; meyve tutumu üzerine etkili olmakta ve bunun sonucunda verim artışı sağlanabilmektedir. Bu amaçla, bazı kayısı çeşitlerinde (Iğdır, Tokaloğlu, Precoce de Tyrinthe, Şekerpare, Kabaaşı ve Hacıhaliloğlu) iki farklı ekolojide yürütülen çalışmada, çiçek tozu canlılık oranı Precoce de Tyrinthe ve Şekerpare çeşitlerinde yüksek, Kabaaşı çeşidinde düşük bulunmuştur. Çiçek tozu üretim miktarının çeşitlere göre değişmekle birlikte Malatya’da yüksek olduğu belirlenmiştir. İzmir için Precoce de Tyrinthe çeşidinin uygun olduğu ve Iğdır çeşidinin tozlayıcı çeşitlerle birlikte (Şekerpare ve Tokaloğlu) soğuklama gereksiniminin karşılandığı yüksek rakımlı yörelerde yetiştirilmesi mümkün olacaktır. Malatya ekolojisinde ise uygun tozlayıcı çeşitlere bağlı olarak verim artışı sağlanabilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Kayısı, Canlılık, Çiçek tozu, Çimlenme, Tozlama

Determination of Pollen and Fertilization Performance of Some Apricot Varieties

In fruit species, suitable pollinator variety and its pollen quality are effective on fruit setting and as a result, increase the productivity can be provided. For this purpose, some apricot varieties (Iğdır, Tokaloğlu, Precoce de Tyrinthe, Şekerpare, Kabaaşı and Hacıhaliloğlu) were investigated in two different ecology. According to this, pollen viability rates of Precoce de Tyrinthe and Şekerpare varieties were found high, while Kabaaşı variety was low. The pollen production was determined to be high in Malatya although it differed according to the varieties. In İzmir ecology, it was found out that Precoce de Tyrinthe cultivar is appropriate in addition Iğdır variety with appropriate pollinators (Şekerpare and Tokaloğlu) will be possible to grow in high altitude regions that meet chilling requirements. In Malatya ecology, productivity can be increased with all varieties examined depending on pollinators.

Keywords:

Viability, Pollen, Germination, Apricot, Pollination,

PDF

___

Abacı ZT, Asma BM, (2014). Melez Kayısı Genotiplerinde Polen Canlılık ve Çimlenme Durumları ile Polen Tüpü Uzunluklarının Araştırılması. Anadolu Bilim Dergisi, 29(1):12-19.
Acarsoy N, Evrenosoğlu Y, Mısırlı A, Boztepe Ö, Yılmaz KU, Gökalp K, Türkoğlu A, Kokargül R, (2011). Monilyaya (Monilinia laxa) Dayanıklı Yeni Çeşitlerin Islahında Farklı Kombinasyonlarda Meyve Tutumu, Tohum Sayısı ve Çimlenme Oranı. Uluslar arası Katılımlı I. Ali Numan Kıraç Tarım Kongresi ve Fuarı, Eskişehir, 3: 2537 – 2545.
An X, Liao K, Ma Y, Sun H, Ma J, Liao X. Mansuer N, Li W, (2012). Studies on Flowering Biological Charicteristics of Xinjiang Apricot Varieties. Journal of Xinjiang Agricultural University. 2012-04.
Asma BM, (2008). Determination of pollen viability, germination ratios and morphology of eight apricot genotypes. African Journal of Biotechnology, 7(23): 4269-4273.
Aşkın A, (1989). Ege bölgesinde düzenli ürün vermeyen kayısı çeşitleri üzerinde biyolojik çalışmalar, E.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Bahçe Bitkileri Anabilim Dalı, Doktora tezi.
Audergon JM, Guerriero R, Monteloene P, Viti R, (1999a). Contribution to the study of inheritance of the character self-incompatibility in apricot, Acta Hort., 488 (1): 275-280.
Audergon JM, Duffillol JM, Pinet Ch, Blanc Ph, (1999b). Pollination of Three Main Apricot Cultivars in France, Acta Hort., 488: 327 – 333.
Bassi D, Audergon JM, (2006). Apricot Breeding: Update and Perspectives, Proc. XIIth Symposium on Apricot Culture and Decline, Avignon France, Acta Hort. 701: 279-294.
Bircan M, Paydaş Kargı S, (2013). Aurora Kayısı Çeşidinin Döllenme Biyolojisi Üzerine Araştırmalar alatarım 2013, 12 (2): 10-19 10
Bircan M, Pınar H, Ünlü M, (2015) Pollen Viability and Germination Level Determination of Some Table Apricot Genotypes. Alatarım. 14 (1): 46-52.
Bolat İ, Güleryüz M, (1994). Erzincan Koşullarında Yetiştirilen Hasanbey Kayısı Çeşidinin Döllenme Biyolojisi Üzerinde Bir Araştırma, Atatürk. Üni. Zir. Fak. Der. 25(4):509-519.
Bolat I, Pırlak L, (1999). An investigation on pollen viability, germination and tube growth in some stone fruits. Journal of Agriculture and Foresty, 23: 383-388.
Burgos L, (1995). Preliminary result on an inheritance study of genetic incompatibility in apricot, Acta Hort. 384:85–89.
Burgos L, Egea J, (1993). Apricot embryo-sac development in relation to fruit set. J Hortic Sci 68, 203-208.
Çetinbaş M, Çukadar K, Butar S, (2011). Şanlıurfa Seçilmiş Bazı Zerdali Genotiplerinin Polen Performanslarının Belirlenmesi. Türkiye VI. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi
Dorukoğlu E, Aslantaş R, (2013). Erzurum Şartlarında Yetiştirilen Bazı Meyve Tür/Çeşitlerinin Polen Kalitesi Ve Kantitesinin Belirlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 44 (2): 111-119.
Egea J, Berenguer T, Burgos L, (1999). Dates of bloom and maturity of several apricot selections from European breeding programmes, Acta Hort. 488, 159–163.
Engin H, Akçal A, (2007). Bazı Kayıs Çeşitlerinde Dormex (Hydrogen cyanamide)’in Çiçektozu Oluşumu, Çiçektozu Üretimi ve Çimlenme Gücüne Etkileri. Türkiye V.Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, 1:324-328.
Eti S, (1991). Bazı Meyve Tür ve Çeşitlerinde Değişik in vitro Testler Yardımıyla Çiçek Tozu Canlılık ve Çimlenme Yeteneklerinin Belirlenmesi, Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi, 6(1):69-80.
Eti S, (2000). Döllenme biyolojisi ders notu. Ç.Ü.Z.F., Adana.
Forlani M, Rotundo A, (1977). Flowering biology of apricot I.A study of polen germination, Annali della Facolta di Scienze Agrarie Della Univ.,70-79.
Güçlü SF, Öncü Z, Koyuncu F, (2015). Bazı Sert Çekirdekli Meyve Türlerinde Çiçek Tozu Çimlenmesi ve Çim Borusu Uzunluğunun Çoklu Regresyon Yöntemi ile Modellenmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 19 (3): 92-97.
Gülcan R, Mısırlı A, Demir T, (1994). “Hacihaliloğlu kayısı çeşidinin melezleme yoluyla Monilia (Scleratinia (Monilinia) laxa Aderh. Et., Ruhl) hastalığına dayanıklılık ıslahı üzerine araştırmalar”, TÜBİTAK-TOAG 806 no’lu proje.
Gülcan R, Mısırlı A, Sağlam H, Yorgancıoğlu U, Erkan S, Gümüş M, Ölmez HA, Derin K, Paydaş S, Eti S, Demir T, (2006). Properties of Turkish Aprıcot Land Races, Acta Hort. 701, 1:191-198.
Julian C, Herrero M, Rodrigo J, (2010). Flower bud differentiation and development in fruiting and non-fruiting shoots in relation to fruit set in apricot (Prunus armeniaca L.), Trees (Berl.) 24:833–841.
Keleş D, Korkmaz A, Eti S, (2002). Kayısı (Prunus armeniaca L.) ve Yenidünya (Eriobotrya japonica Lindl.) Çiçeklerinde Üretilen Polen Miktarının Ağırlık Olarak Saptanması. Alatarım. 1(2):30-34.
Lichou J, Auduber A, Jay M, Costes E, (1995). Influence of Floral Fertility and Pollination on Fruit Drop and Productivity of Apricot (Prunus armeniaca L.), Acta Hort., 384: 333 – 337.
Mısırlı A, Sağlam H, Gülcan R, Ölmez HA, Şahin M, (2006). Investigation on Fertilization Biology of Important Dried Apricot Cultivars, Acta Hort., 701: 159 – 162.
Mahanoğlu G, Eti S, Paydaş S, (1995a). Effects of Artificial Pollination on the Fruit Set Level and Fruit Quality in Some Early Ripening Apricot Cultivars, Acta Hort., 384: 397 – 400.
Mahanoğlu G, Eti S, Kaşka N, (1995b). Correlation Betwen Pollen Quality, Pollen Production and Pollen Tube Growth of Some Early Ripening Apricot Cultivars, Acta Hort., 384: 391 – 396.
Özçağıran R, (1999). Bahçe Bitkilerinde Döllenme Biyolojisi Ders Notları, E.Ü. Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Bornova İzmir.
Paydaş S, Eti S, Derin K, Gulcan R, Yılmaz KU, (2006). In Vitro Investigation on Polen Quality, Production and Self Incompatibility of Some Apricot Varieties in Malatya - Turkey, Acta Hort., 701: 75 – 80.
Ruiz D, Egea J, (2008). Analysis of the variability and correlations of floral biology factors affecting fruit set in apricot in a Mediterranean climate, Scientia Horticulturae 115, 154–163.
Sharafi Y, (2011). In vitro pollen germination in stone fruit tree of Rosaceae family. African Journal of Agricultural Research, 6(28): 6021-6026.
Shutian T, Shaoling Z, Dixin C, Biyun W, (2004). Study on Characteristics of in situ Pollen Germination and Tube Growth of Prunus mume [J]- Journal of Fruit Science, 2004-04.
Suranyi D, (1995). Newer Results in Morphogenetic of Flower on Apricot Varieties, Xth Int. Symp. on Apricot Culture, Izmir, Turkey, Acta Hort. 384: 379 – 384pp.
Taner O, Yılmaz KU, Şahin M, Sağlam Okur N, Öztürk B, Çelik B, (2011). Alyanak ve Tokaloğlu Konya Kayısı Çeşitlerinde Verimliliği Arttırmak Amacıyla Uygun Tozlayıcı Çeşitlerin Belirlenmesi. HR.Ü.Z.F. Dergisi, 15(2): 33-38.
Viti R, Guerriero R, Monteleone P, Bartolini S, Minnocci A, (1999). Fertility Problems in cv. “Antonio Errani”: Stigma – Pollen Interaction, Acta Hort., 488: 385 – 389.
Yılmaz KU, Taner O, Şahin M, Sağlam Okur N, Öztürk B, Çelik B, (2010). Kendiyle Uyuşmaz Aprikoz (Şalak) ve Şekerpare Kayısı Çeşitleri için Uygun Tozlayıcıların Belirlenmesi, Alatarım, 9 (2): 8 – 13.