Erzurum Meralarında Yetiştirilen Morkaraman, MorkaramanXAkkaraman ve RomanovXMorkaraman (F1) Melezi Kuzuların Bazı Büyüme Özellikleri

Bu çalışma, Erzurum ilinde yetiştirilen Morkaraman, MorkaramanXAkkaraman ve RomanovXMorkaraman (F1) melezi kuzularla yürütülmüştür. Büyüme özelliği olarak ele alınan doğum ağırlığı, mera başı canlı ağırlığı, mera sonu canlı ağırlığı, mera başı günlük canlı ağırlık artışı, mera sonu günlük canlı ağırlık artışı ve mera dönemi günlük canlı ağırlık artışı genel ortalamaları Morkaraman, MorkaramanXAkkaraman ve RomanovXMorkaraman (F1) melezi kuzularında sırasıyla 3.97 kg, 21.63 kg, 39.45 kg, 230.3 g, 226.2 ve 216.0 g; 3.87 kg, 19.81 kg, 37.55 kg, 223.7 g, 218.0 ve 184.3 g; 3.47 kg, 18.90 kg, 37.61kg, 222.8 g, 219.4 ve 209.2 g olarak belirlenmiştir. Mera sonu canlı ağırlık ve mera dönemi günlük canlı ağırlık artışına yılın, ana yaşının, cinsiyetin, doğum tipinin ve genotipin etkisi, mera başı günlük canlı ağırlık artışı üzerine cinsiyetin ve genotipin etkisi ve mera sonu günlük canlı ağırlık artışına ise cinsiyetin etkisi önemsiz bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Büyüme, Canlı ağırlık, Canlı ağırlık artışı, Kuzu, Morkaraman

Some Growth Characteristics of Morkaraman, Morkaraman X Akkaraman and Romanov X Morkaraman (F1) Crossbred Lambs Breeding in The Erzurum Pasture

This study was carried out with Morkaraman, MorkaramanXAkkaraman and RomanovXMorkaraman (F1) crossbreed lambs grown in the province of Erzurum. The general averages of birth weight, live weight in the beginning of pasture period, live weight in the end of pasture period, daily live weight gain in the beginning of pasture period, daily live weight gain in the end of pasture period and daily live weight gain in pasture period and for Morkaraman, MorkaramanXAkkaraman and RomanovXMorkaraman (F1) crossbreed lambs were found 3.97 kg, 21.63 kg, 39.45 kg, 230.3 g 226.2g and 216.0 g; 3.87 kg, 19.81 kg, 37.55 kg, 223.7 g, 218.0 g and 184.3 g; 3.47 kg, 18.90 kg, 37.61kg, 222.8 g, 219.4 g and 209.2 g, respectively. The effects of the year, the age of dam, sex, birth type and genotype on live weight in the end of pasture period and daily live weight gain in pasture period, the effects of sex and genotype on daily live weight gain in the beginning of pasture period and the effect of sex on daily live weight gain in the end of pasture period were insignificant.

Keywords:

Growth, Live weight, Live weight gain, Lamb, Morkaraman,

PDF

___

Kaynaklar Akçapınar H, Özbeyaz, C, Ünal N, Avcı M (2000). Kuzu eti üretimine uygun ana ve baba hatlarının geliştirilmesinde Akkaraman, Sakız Ve Kıvırcık koyun ırklarından yararlanma imkanları. 1. Akkaraman koyunlarda döl verimi, Akkaraman, Sakız X Akkaraman F1 ve Kıvırcık X Akkaraman F1 kuzularda yaşama gücü ve büyüme. Turkish Journal of Veterinary Anim Science, 24, 71-79.
Anonim (2014) T.C. Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı, Erzurum İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü. Erzurum.
Anonim 2015c. 2015 Erzurum Tarım Konseyi. T.C. Erzurum Valiliği İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğü, Erzurum.
Dayıoglu H, Aksakal V, Karaoğlu M, Macit M, Esenbuga, N (1999). Yerli gen kaynaklarına dayalı olarak yetiştirilen saf ve melez kuzuların büyüme ve gelişme özellikleri. Uluslararası Hayvancılık Kongresi. İzmir, 21-24 Eylül 1999. 743-747.
Duncan DB (1955). Multiply Range and Multiply F Test Biometrics 11. P1-42
Esen F, Yıldız N (2000). Akkaraman, Sakız x Akkaraman melez (F1) kuzularda verim özellikleri. I. Büyüme, yaşama gücü, vücut ölçüleri. Turk Journal Veterinary Animal Science. 24, 223-231.
Esenbuga N, Dayıoglu H (2002). İvesi ve morkaraman kuzularının büyüme ve gelişme özelliklerine kimi çevre faktörlerinin etkileri. Turkish Journal of Veterinary Animal Science 26,145-150.
Karaca O, Bıyıkoğlu K (1990). Tahirova, Kıvırcık, Merinos ve Ilı De France X Merinos kuzularının doğum ve sütten kesim ağırlıkları ve kimi çevre etmenlerinin etkileri. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., 138-147.
Kopuzlu S, Sezgin E, Yuksel S, Özluturk A, Biberoğlu O, Esenbuga N, Bilgin OC, Bayram M, Keskin M (2014). Phenotypic and genetic parameters for growth characteristics of morkaraman sheep. Journal of Applied Animal Research, Taylor &Francis 06 March 99-102 London- England 97-102.
Macit M, Yaprak M, Emsen H (1996). Morkaraman tekiz-erkek kuzuların değişik şartlardaki besi performanslarının karsılaştırılması. Atatürk Üniversitesi Ziraat Fak. Derg., 27(1), 213-225.
Macit M, Karaoğlu M, Esenbuğa N, Kopuzlu S, Dayıoğlu H (2001). Growth performance of purebred Awassi, Morkaraman and Tushin lambs and their crosses under semi-intensive management in Turkey. Small Ruminant Research, 41, 177-180.
Macit M, Esenbuğa N, Karaoğlu M (2002). Growth performance and carcass characteristics of awassi, morkaraman and tushin lambs grazed on pasture and supported with concentrate. Small Ruminant Research. 44, 241-246.
Mundan D, Özbeyaz C (2004). Akkaraman, Kıvırcık x Akkaraman G1 ve Sakız x Akkaraman G1 koyunlarda süt verim özellikleri ile kuzularda büyüme ve yaşama gücü. Lalahan Hayvancılık Araştırma Enst. Derg., 44 (2), 23-35.
Odabaşıoğlu F, Ateş CT, Göktaş Y (1996). Morkaraman kuzuların farklı dönemlerde sütten kesmenin kuzuların büyümesine etkisi. Yüzüncü Yıl Üniversitesi Veteriner Fak. Derg., 7(1-2), 8-13.
Örkiz M, Kaya, F, Çalta H (1984). Kangal tipi akkaraman koyunlarının bazı önemli verim özellikleri. Lalahan Zootekni Araştırma Enst. Derg., 24, 1-4.
Sezgin E (2016). Halk elinde hayvan ıslahı ülkesel projesi “bingöl ilinde morkaraman koyun ırkı ı“ sonuç raporu. Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü. Proje No Tagem/06/08/01/01-12mor2011-01.
Türkyılmaz D (2014). Atatürk Üniversitesi Ziraat İşletmesi’nde yetiştirilen saf Morkaraman ve Romanov X Morkaraman melez kuzuların döl verimi, büyüme-gelişme ve kesim-karkas özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Atatürk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
TUIK (2013). Seçilmiş göstergelerle Erzurum. 2013.
TUIK (2015a). http://www.erzurum.edu.tr/aday/erzurum.html. (Erişim Tarihi: 25.Ağustos, 2015)
TUİK (2015b). http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temelist. (Erişim Tarihi: 25.Ağustos, 2015)
Yakan A, Ünal N, Dalcı T (2012). Ankara şartlarında Akkaraman, İvesi ve Kıvırcık ırklarında döl verimi, büyüme ve yaşama gücü. Hayvancılık Araştırma Enst. Derg. 52(1), 1-10.
Yaprak M, Macit M, Emsen H (1996). İvesi ve Morkaraman koyunlarında hemoglobin (Hb) Tipleri ile çeşitli verim özellikleri arasındaki ilişkiler. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg., 27(3), 387-397.