Irkçılık Düşüncesinin İlk Formu: Proto-ırkçılık

Bu çalışma ırkçılığın egemen anlatısının dışına çıkıp, gölgede kalan alternatif ırkçılık anlatısını görünür kılmaya çalışmaktadır. Bu doğrultuda, ilk olarak ırkçılığın egemen anlatısını inceledik. Bu anlatıya göre, ırkçılık modernitenin ürünüdür, moderniteye ruhunu veren Aydınlanma felsefesinin ürünüdür. Modern dönemde kölelik, çevresel faktörler ve saf kan üzerine fikirler ırkçılığın gelişmesinde önemli rol oynamıştır. Köle emek gücünü kullanmak için ırkçılık meşrulaştırılmış; bu düşünce, çevresel faktörlere göre ırklar arasında derecelendirmeler yapılarak güçlendirilmiş ve saf kan ile ırkların karışmaması gerektiği fikriyle tamamlanmıştır ki, ırkçılığın bu formu bilimsel ırkçılık olarak adlandırılmıştır. Irkçılığın egemen anlatısını verdikten sonra, ikinci olarak, ırkçılık düşüncesinin izlerini Antik Yunan düşünürlerinde sürdük. Bu incelemeyi gerçekleştirirken, odak noktası, yine kölelik, çevre (iklim) ve saf soy üzerine fikirler olmuştur. Bu doğrultuda, Aristoteles’in kölelik ve iklim üzerine fikirlerine ve Platon’un saf soy ve karma evliliklerin kınanması fikirlerine odaklandık. Bu incelemede, Platon’un ve Aristoteles’in fikirlerinin ırkçılık düşüncesinin ilk formunu oluşturduğu, modern ırkçılığın prototipi olduğu sonucuna vardık ki, ırkçılığın bu formu proto-ırkçılık olarak adlandırılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Bilimsel ırkçılık, Modernite, Aydınlanma, proto-ırkçılık, Antik Yunan

The First Form of Racist Thought: Proto-racisim

This study tries to go beyond the dominant narrative of racism and make visible the alternative narrative of racism. In line with this, we first examined the dominant narrative of racism. According to this narrative, racism is the product of modernity, the product of the Enlightenment philosophy that gave modernity its soul. In the modern era, ideas on slavery, environmental factors, and pure blood played an essential role in the development of racism. Racism was legitimized to use slave labor power; this idea was reinforced by rating between races according to environmental factors and complemented by the idea that pure blood and races should not mix. This form of racism was called scientific racism. After giving the dominant narrative of racism, secondly, we traced the idea of racism in Ancient Greek thinkers. In conducting this review, our focus was again on ideas on slavery, the environment (climate), and pure lineage. In this framework, we focused on Aristotle's ideas on slavery and climate and Plato's ideas of pure lineage and condemnation of mixed marriages. In this review, we concluded that the ideas of Plato and Aristotle formed the prototype of modern racism. This form of racism was called proto-racism.

Keywords:

Scientific racism, Modernity, Enlightenment, proto-racism, Ancient Greek,

PDF

___

Amin, S. (2020). Avrupa-merkezcilik: Bir ideolojinin eleştirisi (2. Basım) (M. Sert, Çev.). Yordam Kitap. Aristoteles. (2012). Politika (15. Basım) (M. Tuncay, Çev.). Remzi Kitabevi.
Baker, M. (1981). New racism. Junction Books.
Balibar, E. & Wallerstein, I. (2007). Irk ulus sınıf: Belirsiz kimlikler (4. Basım) (N. Ökten, Çev.). Metis Yayınları
Bauman, Z. (2001). Modernity, racism, extermination. L. Back, & J. Solomos (Eds.), Theories of race and racism (s. 212-228) içinde. Routledge.
Bauman, Z. (2014). Modernlik ve müphemlik (2. Basım) (İ. Türkmen, Çev.). Ayrıntı Yayınları. Bernal, M. (1998). Kare Atena: Eski Yunanistan uydurmacası nasıl imal edildi? 1785-1985 (Ö. Buze, Çev.). Kaynak Yayınları.
Bernasconi, R. (2011). Irk kavramını kim icat etti? Felsefi düşüncede ırk ve ırkçılık (3. Basım) (Z. Direk, İ. Esiner, T. Meriç ve N. Ökten, Çev.). Metis Yayınları.
Cevizci, A. (2017). Aydınlanma felsefesi. Say Yayınları
Cox, O. C. (2001). Race relations: Its meaning, beginning, and progress. L. Back, & J. Solomos (Eds.), Theories of race and racism (s. 71-78) içinde. Routledge.
Çoban-Keneş, H. (2012). Biyolojik mitten kültürel mite: “Yeni ırkçılık nedir?”. Dipnot, 9, 5-25.
Darwin, C. (1981). The descent of man, and selection in relation to sex. Princeton University Press.
Darwin, C. (2017). Türlerin kökeni (B. Kılıç, Çev.). Alfa Bilim.
Ertekin, A. (2022). Öteki, ırkçılık ve Fransız edebiyatı. Çizgi Kitabevi.
Fanon, F. (1956). Racism and culture. Presence Africaine Cultural Journal of the Negro World, Special Issue, 122-131.
Fanon, F. (1967). Toward the African revolution: Political essays, (H. Chevalier, Trans.). Grove Press. Fenton, S. (2001). Etnisite: Irkçılık,sSınıf ve kültür (N. Şad, Çev.). Phoenix Yayınevi.
Isaac, B. (2004). The Invention of racism in classical antiquity. Princeton University Press.
Isaac, B. (2006). Proto-racism in Graeco-Roman antiquity. World Archaeology, 38(1), 32-47. Doi: 10.1080/00438240500509819.
Isaac, B. (2009). Racism: a rationalization of prejudice in Greece and Rome. M. Eliav-Feldon, B. Isaac, & J. Ziegler (eds), The Origins of racism in the West (s. 32-56) içinde. Cambridge University Press.
Jeynes, W. H. (2011). Race, racism and darwinism. Education and Urban Society, 43(5), 535-559. DOI: 10.1177/0013124510380723
Kalın, İ. (2016). Ben, öteki ve ötesi: İslâm-Batı ilişkileri tarihine giriş (5. Baskı). İnsan Yayınları.
Kaya, E. E. ve Durgun, Ş. (2020). Irkçılığın dönüşümü: Kavramsal ve kuramsal bir analiz. Akademik Hassasiyetler, 7(13), 79-102.
Locke, J. (2012). Yönetim üzerine ikinci inceleme: Sivil yönetimin gerçek kökeni boyutu ve amacı Üzerine Bir Deneme (2. Baskı) (F. Bakırcı, Çev.). Ebabil Yayınları.
Memmi, A. (2000). Racism (S. Martinot, Trans.). University of Minnesota Press.
Memmi, A. (2014). Sömürgecinin ve sömürgeleştirilenin portresi (Ş. Süer, Çev.). Versus.
Miles, R. (1987). Günümüz Avrupa’sındaki ırkçılığı açıklarken. A. Rattansi, ve S. Westwood (Der.), Batı cephesinde ırkçılık, modernite ve kimlik (S. Akyüz, Çev.) (s. 231-268) içinde. Sarmal Yayınevi.
Miles, R. (2000). Irkçılık (S. Yaman, Çev.). Sarmal Yayınevi.
Özbek, H. S. (2021). Teori ve pratikte ırkçılık. Fol Kitap.
Platon. (2014). Devlet (N. Akbıyık, Çev.). Lacivert Yayıncılık
Popper, K. R. (2018). Açık toplum ve düşmanları (6. Baskı) (M. Tuncay ve H. Rızatepe, Çev.). Liberte Yayınları.
Rafter, N. (2004). Criminalization of mental retardation. S. Noll, & J. W. Trent (Eds.), Mental retardation in America: A historical reader (s. 232-257) içinde. New York University Press.
Snowden, F. (1999). Images and attitudes. M. Bulmer, & J. Solomos (Eds.), Racisim (s. 21-30) içinde. Oxford University Press.
Stannard, D. E. (1992). American holocaust: The conquest of the New World. Oxford University Press.
Sumbas, A. (2000). Batı Avrupa’da yükselen yeni ırkçılık üzerine bir deneme. Alternatif Politika, 1(2), 260-281.
Şenel, A. (1993). Irk ve ırkçılık düşüncesi (İkinci Basım). Bilim ve Sanat Yayınları.
Taş, M. (1999). Avrupa’da ırkçılık. İmge Kitabevi.
Todorov, T. (2001). Race and racism. L. Back, & J. Solomos (Eds.), Theories of race and racism (s. 64-70) içinde, Routledge.
Toynbee, A. (1978). Tarih bilinci (M. Belge, Çev.). Bateş Yayınları.