Türkiye Florası'na Ait Hypericum L. Cinsinin Tehlike Kategorileri ve Bulunan Yeni Türleri

Türkiye 3 farklı flora bölgesine sahip olduğundan dolayı zengin bitki çeşitliliğine sahiptir. Bu zenginlik içinde tıbbi ve aromatik bitki türlerinin de ayrı önemi vardır. Bu bitkilerden biri de Hypericum L.'dir. Bu cinsin dünya genelinde 484 ülkemizde ise 100'e yakın türü doğal olarak bulunur. Bu bitkinin özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesi'ndeki birçok türü tehlike kategorisine alınmıştır. Bu çalışmada Hypericum cinsinin 2000 yılı öncesi ile 2001 yılına kadar belirlenen tehlike kategorileri araştırılıp veriler karşılaştırılmıştır. Yeni verilere göre 2000 yılından sonra Türkiye Florası'na eklenen yeni türler ile tehlike durumları da belirlenip durum değerlendirmesi yapılmıştır. Güncel verilerde bitkinin özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesi'ndeki birçok türünün tehlike altında olduğu, çoğu endemik olan 15 Hypericum türünün ise tehlike (EN) kategorisine alındığı tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Hypericum, endemik, tehlike, Türkiye Florası.

Hazard Categories and New Found Species of Hypericum L. Belonging to Flora of Turkey

Turkey has a rich diversity of plants because of having three different flora. In this diversity medicinal and aromatic plant species have special importance. Hypericum L. is one of this plants. This genus in the entire world closer to 484, and nearly 100 type is found naturally in our country. Many species of this plant, especially the Aegean and the Mediterranean regions are regarded as the category of danger.In this study data of hazard catagories of Hypericum indentified from 2000 to 2001 are compared. According to new data new species added to Flora of Turkey after 2000 and their hazardous situation also has assessed. According to current data it is found that many species of plant are endangered, 15 Hypericum types most of which are endemic are taken to the hazard catagory (EN).

Keywords:

Keywords: Hypericum L., endemic, hazard, Flora of Turkey,

PDF

___

Akgöz, Y., Hypericum retusum Aucher bitkisinin
ekstraktlarının antioksidan etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, (2009).
Akgöz Y., Toker Z., Antioxidant and antimicrobial of
retusum Aucher plants extracts prepared effects Hypericum the in various solvents. Fresenius Environmental no
ANG Vakfı, Türkiye Bitkileri Listesi (Damarlı Bitkiler), Nezahat Gökyiğit Botanik
Yayınları, 523-530, (2012). Bahçesi
Avcı M., Türkiye'nin Flora Bölgeleri ve "Anadolu Diagonali"ne Coğrafi Bir
Yaklaşım. Türk Coğrafya Dergisi, 28, 225-248,
Bayram E., Kırıcı S., Tansı S., Yılmaz G.,
Arabacı O., Kızıl S., Telci İ. Tıbbi ve
Aromatik Bitkiler Üretiminin
Arttırılması Olanakları. “Tıbbi ve Aromatik Bitkiler Sempozyumu”, Tokat, 13-15 Eylül 2012.
Baytop T. Türkiye’de Bitkiler İle Tedavi, İstanbul Üniversitesi Yayınları, No: 3255, (1984).
Baytop A. Farmasötik Botanik Ders Kitabı, İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi,
Bombardelli E., Morazzoni P, Hypericum perforatum, (1995).
Crockett SL, Norman K. B. Robson. Taxonomy and Chemotaxonomy of the Genus Hypericum. Med Aromatic Plant Science
Biotechnolgy, (2011).
Çakir A., Kordali S., Zengin H., Izumi S., Hirata T., Composition and antifungal activity of essential oils isolated from Hypericum hyssopifolium and Hypericum heterophyllum. Flavour Fragr.
Çırak C., Sağlam B., Ayan AK., Kevseroğlu K., Karadeniz Bölgesi yabani kantaron (H.
perforatum) populasyonlarında uçucu
yağ varyasyonu üzerine bir araştırma, Türkiye VI. Tarla Bitkileri Kongresi, Antalya, Cilt:1, 211-215, 5-9 Eylül (2005).
Çırak C., Farklı doku kültürü uygulamalarının iki kantaron türünde (Hypericum perforatum ve H. bupleuroides)
mikroçoğaltım yeteneği ve hiperisin ile toplam fenolik birikimi üzerine etkileri,
Doktora Ondokuz Tezi, Mayıs Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Samsun,
Duman R., Antiherpetic activity of some endemic African 11(5),
Ekim T., Koyuncu, M., Vural, M. Duman, H., (2012). Aytaç, Z., Adıgüzel, N., Türkiye Bitkileri
Kırmızı Kitabı (Eğrelti Ve
Tohumlu Bitkiler), Türkiye Tabiatını Koruma
Derneği, Van 100. Yıl
Üniversitesi, Ankara, (2000).
Eroğlu Özkan E., Demirci B., Ünsal Gürer Ç., Kültür
Ş., Mat A., Başer K.H.C.,
Composition of Essential Oils from Five Endemic
Hypericum Species of Turkey,
Organic Chemistry Curr Res, 2:1, (2013).
Faydaoğlu E., Sürücüoğlu M.S. Geçmişten Günümüze
Kullanılması ve Ekonomik Önemi, Kastamonu Üni., Orman Fakültesi
Dergisi, 11 (1): 52 - 67, (2011).
Gap Yöresindeki Endemik ve Tıbbi Bitkiler.
Türkiye Vakfı, ISBN 975-7250- Çevre 55-4,
Haspolat Y.K., Diyarbakır Yerüstü Kaynakları 1, Dicle Üniversitesi yayınları, Haziran, 41-46,
IUCN, "IUCN Red List Categories: Version 3.1", Prepared by the IUCN Species Survival Commission, IUCN, Gland, Switzerland and Cambridge, UK, 34-38, (2001).
Karakuş P., Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde
yetişen ve endemik bir tür olan Hypericum spectabile'nin in vitro
mikroçoğaltım yollarının araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, (2011).
Meral G., Karabay N.Ü.. In vitro antibacterial activities
of Hypericum species Three
from West Anatolia. Turkish Electronic
Journal Of Biotechnology, 6-10, (2002).
Newell CA, Anderson LA, Phillipson JD. Herbal medicines: a guide for health care professionals. London, UK: The Pharmaceutical Press, (1996).
Özhatay N, Kültür Ş, Aksoy N. Check-List of additional taxa to the supplement Flora of Turkey II, Turk J. Bot., 23:151-169, (1999).
Özhatay N, Kültür Ş, Aslan S., Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey IV, Turk J. Bot., 33: 191-226, (2009).
Özhatay N, Kültür Ş, Gürdal MB., Check-list of additional taxa to the supplement Flora of Turkey V, Turk J. Bot., 35: 589-624, (2011).
Radulović N., Jovanović V., Stojanović G.,
Šmelcerović A., Spiteller M. and Asakawa Y. Screening of in vitro antimicrobial and antioxidant activity of nine Balkans. (2007).
Sirvent T., Walker L., Vance N., Gibson D., Variation in Hypericins from wild populations of
Hypericum perforatum L.
in the Pacific Northwest of the U.S.A.,
Economic Botany, 56(1), 41- 48, (2002).
Surmuş H., Hypericum scabroides'in doku kültürü
içeriklerinin Lisans Dicle
araştırılması, Yüksek
Tezi. Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, (2006).
Şatana A., Arslan B., Türkiye’de Hypericum L. Türlerinin Özellikleri,
Tıbbı ve Aromatik Bitkiler
Sempozyumu, Tokat, 13-15 Eylül 2012.
Tan A., Türkiye gıda ve tarım bitki genetik
kaynaklarının durumu. Gıda ve Tarım
için Kaynaklarının Muhafazası ve
Sürdürülebilir Kullanımına İlişkin Türkiye 2. Ülke Raporu. Ege tarımsal
Araştırma Enstitüsü. Menemen, İzmir, (2010).
Tanker M., Tanker N., Farmakognozi. Cilt 2. Ankara Üniversitesi Eczacılık Fakültesi
Yayınları, Ankara, No: 65, (1990).
Toker Z., Bazı Hypericum türlerinin uçucu yağ
bileşenleri ve bu yağların antimikrobiyal aktiviteleri, Doktora tezi, Dicle
Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Diyarbakır, (2002).
Tugay O., Öztürk F. Doğu ve Güneydoğu Anadolu
Florasına Katkılar, Selçuk Ün.
Fen Ed Fak Dergisi, 22: 7-17, (2003).
Tübives, Anonim, http://turkherb.ibu.edu.tr/, (2012).
Yamaner Ö., Hypericum adenotrichum Spach'un doku kültürü teknikleri ile çoğaltılması ve in vitro koşullarda sekonder metabolit
değişiminin araştırılması, Doktora Tezi, Adnan Menderes Bilimleri Enstitüsü, Aydın, (2011).
Yaylacı Ö.K., Özgişi K., Sezer O., Orhanoğlu G., Öztürk D., Koyuncu O., Anatomical studies and conservation status of rare endemic
Hypericum sechmenii Ocak &
Koyuncu (Sect: Adenosepalum) from
Eskişehir-Turkey, Journal of Selçuk University Natural and Applied Science, 2(1): 1-11, (2013).
Yüce E. Hypericum L. (Hypericaceae) Cinsine ait Seksiyonunun Tezi, Enstitüsü, Elazığ, (2009).