Avni ÖZTÜRK, Suzan ÖZTÜRK YILMAZ, Zeynep Büşra ALTUN

Şavşat (Artvin) Yöresinin Bazı Liken Türleri ve Likenlerin Ekonomik Değerleri

Bu araştırmada Ascolichenes sınıfından 3 takıma (Lecanorales, Verrucariales, Arthoniales), 8 familyaya ve 16 cinse ait toplam 23 tür rapor edilmiştir. Bu liken türleri Türkiye'nin Doğu Karadeniz Bölgesi'nin doğusunda yer alan Artvin ilinin Şavşat ilçesinden toplanıp teşhis edilmiş, tür listesi verilmiş ve deskripsiyonları ile tanıtılmıştır. Ayrıca likenlerin ekonomik ve gıda değerlerine de değinilmiş ve likenlerin korunmasında ilk kez saydam pencereli zarf kullanımı yöntemi belirlenip uygulanmıştır. Yine Türkiye'de liken çalışmalarının kısa tarihçesine de yer verilmiştir. Anahtar kelimeler: Liken, Flora, Gıda, Şavşat, Artvin, Türkiye

Anahtar Kelimeler:

Liken, Flora, Gıda, Şavşat, Artvin, Türkiye

Some Lichen Species from Environs of Şavşat (Artvin) and the Economic Values of Lichens

In the present study, a total of 23 species from Ascolichenes class belonging to 3 ordo (Lecanorales, Verrucariales, Arthoniales), 8 families and 16 genera were reported. The specimens were collected from Şavşat (Artvin province) located at the East Black Sea Region of Turkey. The specimens were identified and described. In addition, economic and food values of the lichens were mentioned. A novel method for the maintenance of lichens was specified, consisting of an envelope which has a transparent window. A brief history of lichen studies in Turkey has also been mentioned. Keywords: Lichen, Flora, Food, Şavşat, Artvin, Turkey

Keywords:

Lichen, Flora, Food, Şavşat, Artvin, Turkey,

PDF

___

Arnold, F.C.G., 1897. Flechten auf den Ararat (4912m) Bull.den ’ Herb. Boissier. 5: 631-633.
Aslan, A., Güllüce, M., Sökmen, M., Adıgüzel, A., Şahin, F., Özkan, H., 2006. Antioxidant and antimicrobial properties of the lichens Cladonia foliacea, Dermatocarpon miniatum, Evernia divaricata, Evernia prunastri and Neofuscalia pulla. Pharm. Bio. 44; 4: 247-252.
Aslan, A., Öztürk, A., 1994. Oltu (Erzurum) Yöresine Ait Liken Florası Üzerine Çalışmalar. Tr. J of Botany.
Aslan, A., Öztürk, A. ve Kaya, E., 1998. Likenlerin ekonomik önemi ve Oltu ( Erzurum ) Bölgesinden tesbit edilen önemli liken türleri. Geçmişten Geleceğe Oltu ve Çevresi Sempozyumu, 1-3 Temmuz1998, Atatürk Üniv. Oltu M.Y.O. Oltu-Erzurum.
Çobanoğlu, G., 2012. Doğada ve Tıpda Likenler. ZTBB Sağlık ve Çevre D. 4;7.
Çobanoğlu G., Sesal C, Gökmen B. ve Çakar S, 2010. Evaluation of Antimikrobial properties of some lichens. Southwest J. Hortic. Biol. Environ. 1; 2: 153-158.
Duncan, U.K.,1964. Introduction to Britisch Lichens. Arborath. 1970.
Ehrendorfer, F.,Karl, R.E. ve Maurer, W., 1971. Rindenflechten und Luftverunreinigung im Stadtgebiet von Graz, Mitt. Naturwiss. Ver. Steiermark, 100: 151-189.
Galun M., 1988. Handbook of Lichenology, CRC Pres Inc., Florida.
Gams, H., 1967. Kleine Kriptogamenflora, Band III, Flechten. G. Fischer Verlag. Stutgart.
Gücin F., Öztürk Ş., Dülger B. ve Güvenç Ş., 1997. Umbilicaria crustulosa (Ach.) Freyn’in Antimikrobial aktivitesi üzerine bir araştırma. Ekoloji Çevre Der. 24: 21-24.
Güner, H., Likenlerin Biyolojisi ve Ege Bölgesinde bulunan bazı liken türleri. Ege Üniv. Fen Fak. Kit. No: 92, İzmir.
Güvenç, Ş., 2002. Floristic records of lichenes in Adana, Konya and Niğde provinces. Tr. J of Botany. 26; 3: 175- 180.
Karamanoğlu, K., 1971. Türkiye’nin önemli liken türleri. Ank. Üniv. Ecz. Fak. Mec.1: 53-75. Kaptaner,
İ. B., 2013. Likenlerin
antimikrobiyal etkileri üzerinde
Türkiye’de yapılan çalışmalar. Liken
Araştırmaları Derneği Bülteni. 2: 22-25.
Mattic, F., 1954. Die Flechten. İn Melchior, H., Werderman, E. (eds.). Syllabus der Pflanzenfamilien. I. Band, 1204-1218. Berlin-Dahlem.
Özdemir, A., 1991. Eskişehir ili likenleri. Doğa Tr. J of Botany15: 189-196.
Öztürk, A., Aslan, A., 1991. Likenlerin ekonomik özellikleri ve Kuzeydoğu Anadolu’dan bazı liken türleri. Yüzüncü Yıl Üniv. Fen-Ed. Fak. Fen Bil. D. 2; 2.
Öztürk, A., Öztürk, K., 1988. Hava kirliliği ve bitkiler. IV. Bilimsel ve Teknik Çevre Kongresi. Ege Üniv. Bornova- İzmir.
Öztürk, Ş., 1990. Türkiye için yeni liken kayıtları. Doğa Tr. J. Of Botany.14: 87- 96.
Öztürk, Ş., 1992. Gemlik-Mudanya sahil şeridi likenleri.Doğa Tr. J. Of Botany. 16: 247-251.
Poelt, J. 1974. Bestimmungschlüssel Europeischer Flechten. Cramer, Lehre.
Tutel, B., 1986. Liken Biyolojisi ve faydaları. Mar. Üniv. Ecz. Der. 2 ; 2: 185-194.
Yazıcı, K., 19995. Lichen Flora of Fırtına
Poelt, J., Vezdea, A.1970. Bestimmungschlüssel Europeischer FlechtenErgaenzunheft II Biblioteca Lichenologica. Band 16: 381-390.
Sökmen, B. B., Aydın, S. ve Kınalıoğlu, K., 2012. Antioxydant ve antimicrobial properties of a lichen species Diploschistes scruphosus (Schreb.) Norman. IUFSJ. of Biology. 71; 1:43- 51.
Steiner, J., 1897. Flechten in Fritsch, C. : Beitraeg zur flora von Konstantinopel I. Kryptogamen-Denkschr. K. Akad. Wiss. Math.-naturw. C1. Wien. 4: 222-238.
Steiner, J., 1899. Flechten aus Armanian und dem Kaukasus. Österr. Bot. Z. 49.
Steiner, J., 1905. Lichenes in Ergebnisse einer Naturwissenschaftlichen Reise zum Erciyas Dagh (Kleinasien) von Dr. Arnold Petner und Dr. E. Zederbauer, im Jahre 1902. Ann. Naturhist. Mus. Wien 20 ; 4: 369-384.
Steiner, J., 1909. Lichenes in D.H.F. V. Handel Mazetti. Ergebnisse einer botanischen Reise in das pontische randgebirge im sandchak Trabezunt, etc. Annal. Naturhis. Hofmus. Wien 23: 107- 123.
Szatala, Ö., 1927a. Lichenes in Asia Minore at Dre. Stefano Gyrörffy de Szigeth (Budapest) et Dre. Andrasovzky collecti. Folia Cryptog. 1: 272-278.
Szatala, Ö., 1927b. Lichenes Turcia asiaticae a patre Prof. Stefano Selinka in Peninsula Burgas Adassi (Antigoni) Lecti. Magy. Bot. Lapok. 26 : 18-22.
Szatala, Ö., 1940. Contributions a la connaisance de la flore lichenologique de la Peninsula des Balkans et de l’ Asia mineure Borbasia. 2: 33-50.
Szatala, Ö., 1960. Lichenes. Turcicae asiaticae ab Victor Pietschmann Colleti. Sydowia. 14 :312-325.
Şahin, S., Oran, S., Öztürk, Ş. ve Demir C., 2012. Ultrasonic Assisted extraction of antioxidantcompunds from lichens and their antioxidant. 8. Egean Analytical Chemistry Days. 12-16 september 2012, İzmir- Turkey. Valley Region Çamlıhemşin District Rize (Turkey). Tr. J. Of Botany 19; 4: 595-598.
Yıldız, A., Yurdakulol, E., 1998. Yaralıgöz Dağı ( Devrekani- Kastamonu) foliose (yapraksı) liken florası. XIV. U. Biyo. Kong. 7-10 Eylül 1998, cilt 1: 124-133.