Bedia Bati, Elif Ebru Alkan, Gökhan Oto, Hamdullah Yüksel

Kronik İmmobilizasyon Stresine Maruz Bırakılan Sıçanlarda Anksiyete ve Gundelia tourneforti L. Bitki Ekstrelerinin Hemotolojik Parametreler Üzerine Etkisi

Bu çalışma kronik immobilizasyon stresi uygulanan sıçanlarda Gundelia tournefortii L. bitkisinin kökünden elde edilen su ekstrelerinin hematolojik parametreler üzerine etkilerinin araştırılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla “Kontrol (K)”, “Serum fizyolojik su + Kronik İmmobilizasyon (SK)”, “Gundelia tournefortii L. bitki ekstresi (G)”, “Gundelia tournefortii L. bitki ektresi + Kronik immobilizasyon (GK)” ve “Fluoksetin + Kronik immobilizasyon stresi (FK)” olmak üzere toplamda 5 grup oluşturuldu. Canlı ağırlıkları 200-220 gr olan toplam 40 adet Wistar – albino ırkı dişi sıçan her grupta 8 sıçan olacak şekilde gruplara rasgele dağıtıldı. 30 gün boyunca devam eden uygulama sonunda sıçanlar sakrifiye edilerek kanları alındı. Tam kanda total lökosit (WBC), Eritrosit (RBC), Hemoglobin (HGB), Hematokrit (HCT), Ortalama Alyuvar Hacmi (MCV), Ortalama Alyuvar Hemoglobin Konstrasyonu (MCHC), Ortalama Alyuvar Hemoglobini (MCH) Trombosit (PLT), Lenfosit (LYM), Eritrosit Dağılım Genişliği (RDW) ve Ortalama Trombosit Hacmi (MPV) ölçümleri yapıldı. Yapılan istatistiksel analizler sonucu deney gruplarının RBC, HGB, MCH ve RDW parametre değerlerinde kontrol grubuna göre anlamlı düzeyde farklılık bulundu. Ayrıca deney gruplarının RBC, HGB ve RDW parametre değerlerinin SK grubuna kıyasla istatiksel olarak önemli bulunmasına karşın MCV, PLT ve LYM parametre değerlerinde kontrol ve SK gruplarına göre istatiksel olarak önemli bir değişiklik bulunmadı. Sonuç olarak; stres, bitki ve fluoksetin uygulamalarının hematolojik parametreler üzerine anlamlı sayılabilecek etkilerinin olduğu söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Fluoksetin, Gundelia tournefortii L., Hematolojik Parametreler, Kronik İmmobilizasyon

PDF

___

Aksoy, M., Yıldırım, E. A., Ekici, B., Mengi, M., Yurdakoş, E. 2002. Akut Fluoksetin Uygulamasının Kronik İmmobilizasyon Stresi Üzerine Etkileri. Düşünen Adam Dergisi. 15(4): 205-209.
Al-Younis, N.K., Argushy, Z.M. 2009. Antibacterial evaluation of some medicinal plants from kurdistan region. J Duhok Univ. 12(1): 256-261.
Asadi-Samani, M., Rafieian-Kopaei, M., Azimi, N. 2013. Gundelia: A systematic review of medicinal and molecular perspective. Pakistan Journal of Biological Sciences. PJBS 16 (21): 1238-1247.
Asgary S., Movahedian, A.A., Badiei, A., Naderi, G.A., Amini, F., Hamidzadeh, Z. 2008. Effect of Gundelia tournefortii L on some cardiovascular risk factors in animal model. J of Medical Plants. (28):112-119.
Azeez, O. H. and Kheder, A. E. 2012. Effect of Gundelia tournefortii on some biochemical parameters in dexamethasone-induced hyperglycemic and hyperlipidemic mice. Iraqi Journal of Veterinary Sciences, 26(2): 73-79.
Belzung, C., Le Guisquet, A.M., Barreau, S., Calatayud, F. 2001. An investigation of the mechanisms responsible for acute fluoxetine induced anxiogenic-like effects in mice. Behav Pharmacol 12:151- 62.
Brzozowski B., Mazur-Bialy, A., Pajdo, R. 2016. Mechanisms by which stress affects the experimental and clinical inflammatory bowel disease (IBD): Role of brain-gut axis. Curr Neuropharmacol. 14: 892-900.
Çakılcıoğlu, U., Khatun, S. 2010. Nitrate, moisture and ash contents of edible wild plants. J Cell and Plant Sci. 2(1): 1-5.
Carli M., Prontera, C., Samanin, R. 1989. Effect of 5-HT1A agonists on stress-induced defıcit in open field locomotor activity of rats: evidence that this model identifies anxioytic-like activity. Neuropharmacology 28(5): 471-476.
Comba, B., Çınar, A., Comba, A., Gencer, Y.G. 2016. Sıçanlarda ACTH uygulamasının böbrek fonksiyon testleri, elektrolitler ve hematolojik parametreler üzerine etkileri. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi. 63: 229-233.
Çınar A., Belge, F., Dönmez, N. 2006. Effects of stress produced by adrenocorticotropin (ACTH) on ECG and some blood parameters in vitamin C treated and non-treated chickens. Veterinarski Arhiv, 76: 227- 235.
Çoruh, N., Sağdıçoğlu Celep, A.G., Özgökçe, F., İşçan, M. 2007. Antioxidant capacities of Gundelia tournefortii L. extracts and inhibition on glutathione-S-transferase activity. Food Chem. 100: 1249–125.
Dönmez, H.H., Yörük, M., Çınar, A., Dönmez, N. 2007. Effects of vitamin C on ANAE positivity and blood cells in ACTH induced stress in chicken. Ind Vet J. 84: 1135- 1138.
Dönmez, N., Atalay, B. 2007. Sıcaklık stresi oluşturulan broylerlerde antibakteriyal etkili bitki ekstraktının (herbromix ®) bazı hematolojik parametreler üzerine etkisi.
Ata Üniv Vet Bil Derg. 2: 82-86.
Emre, B., Sulu, N., Hatipoğlu, Ş., Çınar, A. 1994. C vitamini uygulanan ve uygulanmayan tavuklarda ACTH' nın glikoz ve insülin düzeylerine etkisi. Ankara Üniv Vet Fak Derg. 41: 10-17.
Hache, G., Guiard, B. P., Le Dantec, Y., Orvoën, S., David, D. J., Gardier, A. M., Coudoré, F. 2012. Antinociceptive effects of fluoxetine in a mouse model of anxiety/depression. Neuroreport. 23(9): 525-529.
Hu, B., Doods, H., Treede, R. D., Ceci, A. 2016. Duloxetine and 8-OH-DPAT, but not fluoxetine, reduce depression-like behaviour in an animal model of chronic neuropathic pain. Neuroscience letters. 619:162-167.
Karataş, F. 2014. Kenger (gundelia tournefortii) bitkisindeki vitaminler ile malondialdehit ve glutatyon miktarlarının araştırılması. Erzincan University Journal of Science and Technology. 7(2): 159-168.
Kayaalp, S.O. 2000. Tıbbi Farmakoloji. Cilt II (9. baskı), Feryal Matbaacılık, Ankara 2000, ss 885-888. Kurt, M., Arik, A.C., Çelik, S. 2000. The effects of sertaline and fluoxetine on anxiety in the elevated plus-maze test in mice. J Basic Clin Physiol Pharmacol. 11:173-180.
Küçük, A. 2001. Depresyon ve Anksiyete Modeli Oluşturulan Deney Hayvanlarında Yaş ve Cinsiyetin Davranış Üzerine Etkisi (Yüksek Lisans Tezi). Erciyes Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kayseri.
Lian, Y. N., Chang, J. L., Lu, Q., Wang, Y., Zhang, Y., & Zhang, F. M. 2017. Effects of fluoxetine on changes of pain sensitivity in chronic stress model rats. Neuroscience Letters, 651:16-20.
Liu, Q., Ma, Q., Liu, Y., Li, X., Jiang, Y., Yan, Z., Pan, Q., Li, N., Bai, X., Chen, J. 2017. Effect of Xiaoyao San on the brain-gut axis in rats after chronic immobilization stress. Journal of Traditional Chinese Medical Sciences. 1-11.
Ohl, F. 2003. Testing for anxiety. Clinical Neuroscience Research. 3: 233-238.
Pacak, K., Palkovits, M. 2001. Stressor specificity of central neuroendocrine responses: implications for stressrelated disorders. Endoc Rev. 22: 502-548.
Polat, R., Çakılcıoğlu, U., Ertuğ, F. ve Satıl, F. 2012. An evaluation of ethnobotanical studies in Eastern Anatolia. Biological Diversity and Conservation. 5(2): 23-40.
Tabibian, M., Nasri, S., Kerishchi, P., Amin, G. 2013. The Effect of Gundelia Tournefortii Hydro-Alcoholic Extract on Sperm Motility and Testosterone Serum Concentration in Mice. Zahedan J Res Med Sci. 15(8); 18-21.
Torres, S.J., Nowson, C.A. 2007. Relationship between stress, eating behavior, and obesity. Nutrition. 23: 887-894.
Wiley, J.W., Higgins, G.A., Athey, B.D. 2016. Stress and glucocorticoid receptor transcriptional programming in time and space: implications for the brain-gut axis. Neurogastroenterol Motil. 28:12-25.