Talya ÖZAKINCI, Uğur SADİOĞLU

Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Açısından Stratejik Planlar: Türkiye’deki Devlet Üniversitelerinin Stratejik Planlarının İncelenmesi

Stratejik planlama, stratejik yönetimin önemli bir aşaması olmasının yanı sıra kamu yönetiminin bilgi paylaşım araçlarından biri olarak şeffaflık ve hesap verebilirliğe hizmet etmektedir. Bu açıdan kamu kurumlarının hazırladıkları stratejik planların şeffaflık ve hesap verebilirliğe uyumunun ölçülmesi ve söz konusu uyumu etkileyen unsurların belirlenmesi önem taşımaktadır. Bu çalışmanın amacı, üniversitelerin stratejik planlarında şeffaflık ve hesap verebilirliğe uyumu etkileyen faktörleri belirlemektir. Bu amaçla, Türkiye’deki 117 devlet üniversitesinin güncel stratejik planları içerik analizi yöntemi ile incelenmiştir. Çalışmadan elde edilen bulgular; stratejik planlarda şeffaflık ve hesap verebilirliğe uyum ile üniversite yaşı, hazırlanan plan sayısı, URAP (University Ranking by Academic Performance) sıralaması ve stratejik planlarda şeffaflık ve hesap verebilirlik ifadelerinin tekrarlanması arasında anlamlı ilişkiler tespit edilmesini sağlamıştır. Aynı zamanda üniversitelerin stratejik planlarında şeffaflık ve hesap verebilirliğe uyum konusunda eksiklik görülen bölümler tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Şeffaflık, Hesap verebilirlik, Stratejik planlama, Üniversiteler, Türkiye

Strategic Plans in terms of Transparency and Accountability: Investigation of the Strategic Plans of the State Universities in Turkey

Strategic planning, besides being an important stage of the strategic management cycle, also serves transparency and accountability as one of the information sharing tools of the public administration. In this respect, it is important to measure the compliance of the strategic plans prepared by public institutions with transparency and accountability and to determine the factors affecting the said compliance. The aim of this study is to determine the factors affecting compliance with transparency and accountability in the strategic plans of universities. For this purpose, the current strategic plans of 117 state universities in Turkey were examined by using content analysis method. The findings obtained from the study show that there are connections between the compliance to transparency and accountability in strategic plans and university age, number of plans prepared, URAP (University Ranking by Academic Performance) ranking and repetition of transparency and accountability statements in strategic plans. At the same time, sections that lack transparency and accountability in the strategic plans of universities have been identified.

Keywords:

Transparency, Accountability, Strategic planning, Universities, Turkey,

PDF

___

Baker, D. D., & Markin, R. J. (1993). A Framework for Strategic Planning and Change in Higher Education: The Case of a Business School. Paper presented at the AIR 1993 Annual Forum Paper Chicogo, IL.
Barrett, A. P. (2000). Balancing Accountability and Efficiency in a More Competitive Public Sector Environment. Australian Journal of Public Administration, 59(3), 58-71.
Bellver, A., & Kaufmann, D. (2005). Transparenting Transparency: Initial Empirics and Policy Applications. Draft discussion paper presented at the IMF conference on transparency and integrity 6-7 July 2005, World Bank, Washington, D.C.
Brink, M. v. d., Benschop, Y., & Jansen, W. (2010). Transparency in Academic Recruitment: A Problematic Tool for Gender Equality?. Organization Studies, 31(11), 1459-1483.
Bryson, J. M. (2004). Strategic Planning for Public and Nonprofit Organizations: A Guide to Strengthening and Sustaining Organizational Achievement 3rd edition: Wiley.
Ceritli, İ. (2012). Türk Kamu Yönetiminde Şeffaflaşma ve Hesap Verebilirliğe Yönelik Pozitif Dönüşüm, Dirençler ve Zayıflıklar: Geleceğin Gelenekle Dansı. Şeffaf ve Hesap Verebilir Kamu Yönetimi Sempozyumu, Ankara.
Çatı, K., Bilgin, Y., Kesici, B., & Kethüda, Ö. (2016). Üniversitelerin stratejik planlarının girişimci üniversite bağlamında incelenmesi. İstanbul Aydın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 39-58.
Çiçek, H., Taş, M. A., & Yastıoğlu, S. (2019). Misyon, vizyon ve amaçlar bağlamında geleceğe bakış: mehmet akif ersoy üniversitesi stratejik plan çalışmaları örneği. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(2), 544-562.
DPT. (2006b). Kamu İdareleri İçin Stratejik Planlama Kılavuzu.
Eryılmaz, B., & Biricikoğlu, H. (2011). Kamu yönetiminde hesap verebilirlik ve etik. İş Ahlakı Dergisi, 4(7), 19-45.
Fiscal Transparency Handbook. (2018). International Monetary Fund. Retrieved from: https://www.elibrary.imf.org/view/ IMF069/24788- 9781484331859/24788-9781484331859/ ch01.xml
Gedikoğlu, T. (2012). Yükseköğretimde Hesap Verebilirlik. Yuksekogretim Dergisi, 2(3), 142-150.
Genç, F. N. (2009). Türk kamu yönetiminde stratejik planlama. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi (23), 201-212.
Goodstein, L. D., Nolan, T. M., & Pfeiffer, J. W. (1992). Applied Strategic Planning: A Comprehensive Guide: Pfeiffer.
Grimmelikhuijsen, S., Weske, U., Bouwman, R., & Tummers, L. (2017). Public Sector Transparency. In O. James, S. R. Jilke, & G. G. Van Ryzin (Eds.), Experiments in Public Management Research: Challenges and Contributions (291-312): Cambridge University Press.
Jordan, M. M., Yusuf, J. E. W., Berman, M., & Gilchrist, C. (2017). Popular Financial Reports as Fiscal Transparency Mechanisms: An Assessment Using the Fiscal Transparency Index for the Citizen User. International Journal of Public Administration, 40(8), 625-636.
Kamu İdarelerince Hazırlanacak Stratejik Planlar ve Performans Programları ile Faaliyet Raporlarına İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik (2021).
Kotler, P., & Murphy, P. E. (1981). Strategic planning for higher education. The Journal of Higher Education, 52(5), 470-489.
Leblebici, D. N., & Erkul, E. (2008). Planlı kalkınma deneyiminden stratejik planlamaya geçiş: Türkiye örneği. H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 26(1), 269-285.
López, L., & Fontaine, G. (2019). How Transparency Improves Public Accountability: The Extractive Industries Transparency Initiative in Mexico. The Extractive Industries and Society, 6(4), 1156-1167.
Macmillan, H., & Tampoe, M. (2000). Strategic Management: Process, Content, and Implementation: OUP Oxford.
Öztürk, C. (2016). Kamu Yönetiminde Stratejik Yaklaşımlar. Ankara: SAGE.
Öztop, Talya (2021). Şeffaflık ve Hesap Verebilirlik Açısından Stratejik Planlar: Türkiye’deki Devlet Üniversitelerinin Stratejik Planlarının İncelenmesi, Yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Poister, T. H., & Streib, G. (2005). Elements of strategic planning and management in municipal government: Status after two decades. Public Administration Review, 65(1), 45-56.
Spicer, Z. (2017). Bridging the accountability and transparency gap in inter-municipal collaboration. Local Government Studies, 43(3), 388-407.
Şentürk, H. (2005). Belediyelerde Stratejik Planlama. İstanbul: İlke Yayıncılık. Uluslararası Şeffaflık Derneği. Şeffaflık Nedir. Şuradan alındı: http://www.seffaflik.org/yolsuzluk/seffafliknedir/#:~:text= %C5%9Eeffafl%C4%B1k%3B%20kararlar%C4%B1n%2C%20 kurallar%20ve%20d%C3%BCzenlemeler,anla%C5%9F%C4%B1 l%C4%B1r%2 0ve%20somut%20olmas%C4%B1%20prensibidir
UNDP. (2014). Discussion Paper - Governance for Sustainable Development
UNDP. (2016). Glossary of Terms SEEDs of Health and Health Equity. Şuradan alındı: https://www.eurasia.undp.org/content/dam/ rbec/docs/UNDP%2520SEEDS_Glo ssary_web_V2.pdf+&cd=2 &hl=tr&ct=clnk&gl=tr
Usta, A. (2014b). Kamu örgütlerinde stratejik planlama süreci: potansiyel sorunlar ve çözüm önerileri. Verimlilik Dergisi, (4), 83-117.
Williams, A. (2015). A Global Index of Information Transparency and Accountability. Journal of Comparative Economics, (43), 804-824.
Yazıcı, S. (2018). Kamu yönetiminde şeffaflık ve hesap verebilirliğin toplumsal algısı: Bir alan araştırması. AVRASYA Uluslararası Araştırmalar Dergisi, 6(14), 295-317.
YÖK. (2007). Türkiye’nin Yükseköğretim Stratejisi. Ankara