Dünyada ve Türkiye’de Yükseköğretimde Psikolojik Taciz (Mobing) ve Yasal Mevzuat

Her şeyin çok hızla değiştiği günümüz dünyası, eğitim örgütleri de dahilolmak üzere kurumları ve bu kurumlarda çalışan bireyleri, devamlılıklarını sürdürebilmek adına, bir mücadelenin içine sokmakta ve bu hızlı çarkın birer parçası haline getirmektedir. Ancak bu durumun sürekliliği, işveren ve çalışan veya çalışan ve iş arkadaşları arasında baş edilmesi hiç dekolay olmayan bazı anlaşmazlıklar yaratmakta, hatta mağdur kişinin psikolojisini ve beden sağlığını bozma noktasına gelmektedir. Bahsi geçendurum uluslararası alan yazında "mobbing", "bullying" olarak geçerken,Türkçede "işyerinde psikolojik taciz" ya da "yıldırkaçır" olarak yer bulmaktadır. Bireysel zararlarının yanında yüksek öğretim kurumlarına damaddi kayıplar ve insan kaynakları kayıpları yaşatırken, kurumun etkililiğine ve itibarına da ciddi şekilde sekte vurmaktadır. Bu çalışmanın amacı,hem dünyada hem de Türkiye'de çok yaygın bir şekilde karşılaşılan mobing sorununun yasal boyuttaki çözüm yollarını ortaya koymak, yüksekeğitim örgütlerinden örneklerle konunun vardığı noktayı saptamak veTürkiye'nin sorunla baş etmede dünyanın neresinde olduğunu tespit ederek önerilerde bulunmaktır

Psychological abuse (mobbing) in higher education and legal measures in the world and in Turkey

Today’s world, where everything changes rapidly every day, pushes theindividuals and the institutions, including the educational organisations,into a struggle in which they have to survive and be a part of. However,the continuity of this situation causes some disagreements among theemployers and the employees or among colleagues which are difficult tocope with, and it may even come to a point where the psychological andthe physical health of the victim are affected negatively. This phenomenonis known as “mobbing” or “bullying” in the international literature and as“psychological abuse at work place” or “daunting someone and causinghim to run away” in the national literature. It does not only cause individual loses and financial and human resources loses to higher educationorganisations, but also deals a serious blow to the effectiveness and reputation of an organization. The aim of this study is to put forth the legalsolutions of the prevalent problem of mobbing, to identify the point atwhich it has reached by giving examples from higher education organisations and to make suggestions by looking at the position of Turkey within the world in terms of coping with this phenomenon

PDF

___

Adams, A. (1992). Bullying at work: How to confinnt it and overcome it. London: Virago Press.
Akgeyik, T., Güngör, M., Uşan, Ş. ve Omay, U. (2007). İşyerinde psikolojik taciz fenomeni: Uluslararası deneyinıler ve perspektifler. Sosyal Siyaset Konferansları Dergisi, Prof. Dr. Haşmet Başar’a Armağan Özel Sayısı.
Akın, E. (2009). Cinsel ve duygusal tacizi patronlar onleyecek. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi. Bilgel, N, Aytaç, S. ve Bayram, N. (2006). Bullying in Turkish white—collar workers. Occupational Medicine, 56, 226-231.
Boynton, P. (2005). Unpacking my research on bullying in higher education. [Cited in McKay, R., Huberman Arnold, D, and Fratzl, J, and Thomas, R. (2008). Workplace bullying in academia: Canadian study. Employee Responsihilities and Rights journal, 20, 77-100].
Catanzariti, J. (2006). Record awardfor damages regarding workplace bullying. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Catanzariti, J., and Byrnes, M. (2006). Major tribunal decisions in 2005. journal ofIndustrial Relations, 48, 35 7-368.
Chappel, D., and di Martino, V. (2006). Violence at work (3rd ed.). Geneva: International Labour Office. [Cited in P. Collins, Violence in the workplace. The RoSPA Occupational Safety Health journal]
Einarsen, S. and Skogstad, A. (1996). Bullying at work: Epidemiological findings in public and private organizations. European journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 185—201. [Cited in D. Lewis (2004).
Bullying at work: The impact of shame among university and college lecturers. British journal of Guidance Counselling, 32(3), 281-299.]
Ferris, PA. (2009). The role of the consulting psychologist in the prevention, detection, and correction of bullying and mobbing in the workplace. Consulting Psychology journal: Practice and Research, 61 (3), 169-189.
Gökçek Karaca, N. (2009). AB ülkelerinde işyerinde psikolojik tacizin boyut— ları, psikolojik tacizle mücadele ve bu mücadelede sendikaların rolü. Çimento İşveren, 23(5), 26-45.
Gün, H. (2011). Mobbing uygulayan dekana ceza. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Hall, PS. (2 005). Bullying and the teacher. The Delm Kappa Gamma Bulletin, 72(1).
Harthill, S. (2008). Bullying in the workplace: Lessons from the United Kingdom. Minnesota journal ofInternational Law, 17(2), 247-302.
Hoel, H., and Einarsen, S. (2010). Shortcomings of anti—bullying regulations: the case of Sweden. European journal of Work and Organisational Psychology, 19(1), 30-50.
House of Commons. (2003). Workplace bullying. March 25, London: Westminster Hall.
Hürriyet Gazetesi. (2012). yılda bin mobing çağrısı. 24 Mayıs 2012 tar— ihinde adresinden erişildi.
Johnston, R., Quinlan, M., and McNamara, M. (2011). OHS inspectors and psychosocial risk factors: Evidence from Australia. Safety Science, 49(4), 47-5 7.
Kaplan, J. F. (2010). Help is on the way: recent case sheds light on work— place bullying. Hous‘ton Law Review, 47(1), 141-173.
Koçak, R. (2012). İş yaşamında modern saldirilar ve hukuksal koruma. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Korkmaz, M., and Cemaloğlu, N. (2010). Relationship between organisational learning and workplace bullying in learning organisations. Educational Research Quarterly. 33(3), 3-38.
Leymann, H. (1990). Mobbing and psychological terror at workplaces. Violence and Victims, 5(2), 119-126.
Leymann, H., and Gustafsson, A. (1996). Mobbing at work and the development of post-traumatic stress disorders. European journal of Work and Organisational Psychology, 5(2), 251-275.
Leymann, H. (1996). The content and development of mobbing at work. European journal of Work and Organizational Psychology, 5(2), 165 -184.
Mcmahon, E.J., and CoplandJ. (2010). New York’s latest job killer: Anew bill would give workers broad rights to file suit when fired. New York Daily News, May 19.
McCulloch, B. (2010). Dealing with bullying behaviours in the workplace: What works practitioner’s View. journal of the International Ombudsman Association, 3(2), 39-51.
McDonald,J.J. (2006). Be nice, or be sued. Employee Relations Law journal, 31(4), 73-83.
Meek, C. B. (2004) The dark side of Japanese management in the 19905 Karoshi and ljime in the Japanese workplace, journal of iManagement Psychology, 19(3), 312—3 1.
Ng, A. (2010-11). ‘Chasing rainbows’: challenging workplace bullying in Australia and the United States. journal of l/Vorkplace Rights, 15(2 ), 213- 228.
Olson, G. A. (2008). Avoiding academe’s ax murderes. The Chronicle. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Özgün, K.A. (2011). İşyerinde mobbing ve mobbingin hukuki değerlendirilmesi. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Quine, J. (1999). Workplace bullying in NHS community trust: staff questionnaire survey. Britı'sh Medical journal, 318, 228-32.
Raskauskas, (2006). Bullying in academia: An examination ofworkplace bullying in New Zealand universities. [Cited in McKay, R., Huberman Arnold, D, and Fratzl, J, and Thomas, R. (2008). Workplace bullying in academia: Canadian study. Employee Responsibilities and Rightsfournal, 20, 77—100].
Resmi Gazete (2007). Avrupa Konseyi 996 Gozden Geçirilmiş Sosyal Şartı. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Resmi Gazete (2008). Temmuz 2006 tarihli Avrupa Birliği Anlaşması. İstihdam ve iş yaşamında kadınbır ve erkekler arasındafirsat eşitliği ve eşit davranum ilkesi. Ekim 2012 tarihinde
Resmi Gazete (2011a). Başbakanlık işyerinde psikolojik tacizin (mobing) onlenmesi 2011/2 Sayılı Genelge. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Resmi Gazete (2011b). Sayıştay denetçilerinin mesleki etik kurallarına ilişkin usul ve esaslar. Ekim 2012 tarihinde adresirıden erişildi.
Resmi Gazete (2011c). 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu. Ekim 2012 tari— hinde adresinden erişildi.
Resmi Gazete (2012). 01.06.2005 tarihli Türk Ceza Kanunu ’nun 6. Maddesi. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Simon, C.S. and Simon, DB. (2006). Bully for you: full steam ahead: How Pennsylvania Employment Law pennits bullying in the workplace. İ/Videner Law journal, 16, 141-164.
58 Yükseköğretim Dergisi Journal of Higher Education STOP Bullying in South Australia. (2009). Collaborative effort of the Interagency Roundtable on Workplace Bullying. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Şahin, Z. (2012). Memurun mobbing zaferi. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı (2012). Çalışma ve Sosyal Güvenlik İletişim Merkezi “AloI 70 ”. Genelge 2012/2. 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Tınaz, P. (2006). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). Çalışma ve Toplum, 4, 3—2 8.
Tmaz, P. (2008). İşyerinde psikolojik taciz (mobbing). İstanbul: Beta Yayınları. Tigrel, E. Y., and Kokalan, O. (2009). Academic mobbing in Turkey. International journal of Human and Social Sciences, 4(10), 716-724.
Torun, E. (2011). Üniversite (yüksek öğretim) ve mobbing. İşyerinde Psikolıyik Taciz'le Mobbing) Mucadele Sempozyumu, Ocak 2011, TOBB ETÜ, Ankara.
Türk Dil Kurumu (2012). 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Westhues, K. (2006). The story behind the story-mob rule. Ekim 2012 tarihinde adresinden erişildi.
Westhues, K., and Baldwin J. A. (2006). Tbe remedy and prevention of mobbing in higher education. Lewiston, NY: Edwin Mellen Press.
Yamada, D. C. (2007). Review Essay. Dignity, “rankism”, and hierarchy in the workplace: creating “digrıitarian” agenda for American Employment Law. Berkeley journal ifEmployment and Labor Lau), 28(1), 305-325
Yamada, D. (2010a). Workplace bullying and American employment law: ten-year progress report and assessment. Comparative Labor Law and Policy journal, 32, 251-2 84.
Yamada, D. (2010b). W'orkpMce bullying and the law, 2000—2010: global assessment. Keynote Address at the 7th International Conference on Workplace Bullying and Harassment, June 2-4, 2012, Cardiff, Wales, UK.
Yıldız, S. ve Kılkış, İ. (2010). Psikolojik taciz olgusuna 4957 sayılı iş kanunu açısından bir bakış. Çalışma İlişkileri Dergisi, 1(1), 71-93.
Yüksel, l. (2011). İşyerinde psikolıy'ik taciz (mobbing). 23 Mart 2012 tarihinde adresinden erişildi.