Ergin UZGÖREN, Gülçin CEYLAN, Nevin UZGÖREN

Türkiye'de Kredi Kartı Kullanımını Etkileyen Faktörleri Belirlemeye Yönelik Bir Model Çalışması

Kredi kartının bir ödeme ve tüketici kredisi aracı olarak kullanılması dünya genelinde ve Türkiye’de sürekli artmaktadır.Bu çalışmada Türkiye’de kredi kartı ile yapılan harcamalara etki eden faktörlerin analiz edilmesi amaçlanmış ve çoklu regresyon analizi uygulanmıştır. Analiz sonucu elde edilen model, iktisadi ve istatistikî beklentilere uygun sonuç vermiştir. Türkiye’de Kasım 2000 ve Şubat 2001 tarihlerinde yaşanan krizlerin kredi kartı kullanım cirosunun azalmasında önemli derecede rol oynadığı görülmüştür. Diğer yandan kişi başına düşen gayri safi milli hasılanın, pos sayısının, kredi kartı sayısının ve enflasyon oranının ise kredi kartı kullanım cirosunu artış yönünde etkilediği sonucuna varılmıştır.

A Model Study Based on Setting the Factors Affecting the Credit Card Usage in Turkey

The usage of credit cards as a mean for payment and consumer credits is consistently increasing worldwide and Turkey. In this study, analyzing the factors that affect the expenditures by credit cards is aimed and multiple regression analysis is applied. The model which is gained through this analysis has shaved appropriate results for economic and statistical expectations. It has been realized that, the crisis in November 2000 and February 2001 in Turkey had an important role in the decrease of credit card usage giro. On the other hand, it has been concluded that the gross national product per capita, the number of pos machines and credit cards and the inflation rate increased the card usage giro.

PDF

___

AKDOĞAN, M. Ş. (1990), Kredi Kartları ve Kayseri’de Kredi Kartları Kullanımı, Erciyes Üniversitesi İ.İ.B.F. Araştırma Yayınları No: 1, Kayseri.
ARDAHAN, F. (1997), “ Kredi Kartları ve Antalya’da Kredi Karttı Kullanımına İlişkin Bir Araştırma”, Pazarlama Dünyası, Yıl: 11, Sayı: 64, Temmuz/ Ağustos, s: 33-41.
ATAY, Fatma Gül (1993), Kredi Kartları ve Türkiye’de Kredi Kart Uygulamalarının Nakit Para Talebi Üzerindeki Etkileri, Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Doktora Tezi.
AUSUBEL, Lawrence M. (1991), “The Failure of Competition in the Credit Card Market”, American Economic Review, 81, 50-81, http://www.jstor.org/view /00028282/di971050/97p0005n/0?currentResult=00028282%2bdi971050%2b97p0005n%2b0%2c2301388001&searchUrl=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fsearch%2FBasicResults%3Fhp%3D25%26si%3D51%26Query%3DL.%2BM.%2BAusubel%26wc%3Don (13-02-2007).
BAYDEMİR, Mehmet (2004), Her Yönüyle Kredi Kartları, Ohan Matbaacılık San.ve Ltd.Şti, Birinci Basım, İstanbul.
BERLİN, Mitchell and MESTER, Loretta J. (2004), “Credit Card Rates and Consumer search”, Review of Financial Economics, 13, 179-198, http:// www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleListURL&_method=list&_ArticleListID=547856787&_sort=d&view=c&_acct=C000052701&_version=1&_urlVersion=0&_userid=1431310&md5=e30b0aa1c9ba3cd0d68b5ae7be1ed639 (13-02-2007).
BRITO, Dagobert and Hartley, Peter R. (1995), “Consumer Rationality and Credit Cards”, The Journal of Political Economy, 103 (2), s: 400-433, http:// www. jstor.org/view/00223808/di980613/98p0228u/0?currentResult=00223808%2bdi980613%2b98p0228u%2b0%2cF3F2B63F07&searchUrl=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fsearch%2FBasicResults%3Fhp%3D25%26si%3D76%26Query%3DD.%2BL.%2BBrito%26wc%3Don (18-02-2007).
CALEM Paul S. and MESTER, Loretta J. (1995), “Consumer Behavior and the Stickiness of Credit Card Interest Rates, The American Review, 85, 1327-1336, http://www.jstor.org/view/00028282/di981875/98p0310d/0?currentResult=00028282%2bdi981875%2b98p0310d%2b0%2cAF07&searchUrl=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fsearch%2FBasicResults%3Fhp%3D25%26si%3D1%26Query%3DP.%2BS.%2BCalem%26wc%3Don (18-02-2007).
CEYLAN, Gülçin (2007), Kredi Kartı Kullanımını Etkileyen Etmenlerin İstatistiksel Analizi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Kütahya.
DORESTANI A. and ARJOMAND, L.H. (2006), “An Empirical study of the Relationship Between Consumer and Producer Price Index:A Unit Root Test and Test of Cointegration”, The Coastal Business Journal, Volume:5, Number:1.
DURUKAN, Tülin, ELİBOL, Halil ve ÖZHAVZALI, Müzeyyen (2006), “ Kredi Kartlarındaki Taksit uygulamasının Harcama Alışkanlıkları Üzerindeki Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Araştırma (Kırıkkale İli Örneği)”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15.
EKİNCİ, Mustafa (2002), Ceza Hukuku Uygulamasında Banka ve Kredi Kartları, Adalet Yayınevi, Ankara.
ERTEK, Tümay (1996), Ekonometriye Giriş, Beta Yayınları, İstanbul.
ETTINGER, P.Richard and GOLIEP, E.David (1962), Credits and Collections, Englewood Cliffs, N.J.Prentice-Hall İnc.
GUJARATI, Damodar N. (2003), Basic Econometrics, McGraw-Hill, , ISBN:0-07-233542-4, New York.
IŞIĞIÇOK, Erkan (1994), Zaman Serilerinde Nedensellik Çözümlemesi, Uludağ Üniversitesi Basım Evi, Bursa.
KARAMUSTAFA, Kurtuluş ve BİÇKES, D. Mehmet (2003), “Kredi Kartı Sahip ve Kullanıcılarının Kredi Kartı Kullanımlarını Değerlendirmeye Yönelik Bir Araştırma: Nevşehir Örneği”, Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Sayı: 15, s: 91-113.
KUNTALP, Erden ve Pekgüçlü, Güzin (1999), “Kredi Kartları ve Yeni Kanun Tasarısı”, Bankacılar Dergisi, Sayı 31, Türkiye Bankalar Birliği, İstanbul.
KUTLAR, Aziz (2000), Ekonometrik Zaman serileri, Gazi Kitabevi, ISBN: 975-7313-56-4, Ankara.
QI, Min and YANG, Sha (2003), “Forecasting Consumer Credit Card Adoption: What Can We Learn About the Utility Function”, International Journal of Forecasting, 19, 71-85, http://www.sciencedirect.com/science?_ob=ArticleList URL&method=tag&refSource=search&_st=13&count=310&_chunk=0&NEXT_LIST=1&view=c&md5=013d25bdaaa21f3a018e77d25963fba9&_ArticleListID=547846274&go=&sisrterm=&sort=d&next.x=50&next.y=8 (13-02-2007).
REİSOĞLU, Seza (2004) “Banka Kredi Kartları ve Uygulama Sorunları”, Bankacılar Dergisi, Sayı 49, Türkiye Bankalar Biriliği, İstanbul.
STANGO, Victor (2000), “Competition and Pricing in the Credit Card Market”, Review of Economics and statistics, 82, 499-509, http://www.jstor.org/ view/00346535/di014709/010200j/0?currentResult=00346535%2bdi014709%2b01p0200j%2b0%2c1B06&searchUrl=http%3A%2F%2Fwww.jstor.org%2Fsearch%2FBasicResults%3Fhp%3D25%26si%3D1%26Query%3DV.%2BStango%26wc%3Don (13-02-2007).
TARI, Recep (1999), Ekonometri, Alfa Yayınevi, İstanbul.
TORLAK, Ömer (2002), “Kredi Kartı Kullanımının Satınalma Alışkanlıklarına Etkileri Üzerine Eskişehir’de Bir Araştırma”, Yönetim, Yıl: 13, Sayı: 41, Ocak, s: 67-78.
UZGÖREN, Nevin ve UZGÖREN, Ergin (2005), “Zaman Serilerinde Sahte Regresyon Sorunu ve Reel Kamu Harcamalarına Yönelik Bir Ekonometrik Model Uygulaması”, Türk Dünyası Celalabad İşletme Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, Akademik Bakış Hakemli E-Dergi, Sayı: 5, ISSN:1694-528.
YANG, Sha, MARKOCZY, Livia and QI, Min (2007), “Unrealistic Optimism in Consumer Credit Card Adoption”, Journal of Economic Psychology, In Press, Available online 25 July 2006, http://www.sciencedirect.com/science?_ob =ArticleListURL&_method=list&_ArticleListID=547843291&_sort=d&view=c&_acct=C000052701&_version=1&_urlVersion=0&_userid=1431310&md5=c0ec19057297efecf378d6a68063bcbd (13-02-2007).
YILMAZ, Eyüp (2000), Türkiye’de Kredi Kartı Uygulaması ve Ekonomik Etkileri, Türkmen Kitabevi, İstanbul.