Sonay YILMAZ, İsmail BAKAN, Halil İbrahim OLUCAK

Çalışanların Toksik Liderlik Boyutlarına İlişkin Algılarının Stres Boyutları Düzeylerine Etkisi Üzerine Bir Araştırma

İşletmelerde lider konumundaki bireylerin bazıları yıkıcı özellikler taşıyan toksik davranışlar sergileyebilmektedir. Yıkıcı özellikteki bu toksik lider davranışlarının çalışanlar üzerinde önemli düzeyde olumsuz yansımaları olmaktadır, toksik lider davranışlarının sergilendiği işletmelerde çalışanların stres düzeyleri bundan etkilenmektedir. Bu araştırmada toksik lider davranışlarının çalışanların stres düzeyleri üzerine olan etkisinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Bu kapsamda toksik lider davranışının alt boyutları ile çalışan stresi arasındaki ilişkiyi belirlemek için Kahramanmaraş ilinde yer alan tekstil ve metal mutfak sanayisinde çalışan bireyler ile bir anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen veriler, korelasyon ve basit regresyon analizlerine tabi tutulmuştur. Araştırma sonucunda toksik liderliğin alt boyutları olan kendini övme, kötü niyetli gözetim, tahmin edilmezlik, narsisizm ve otoriter liderlik ile kontrol edememe kaynaklı stres arasında anlamlı, pozitif ilişkilerin olduğu görülmüştür. Anahtar Kelimeler: Toksik liderlik, Stres, İş gören. JEL Sınıflandırması: M10

Anahtar Kelimeler:

Toksik liderlik, Stres, Alan Araştırması

A Study on the Effect of Employees’ Perceptions of Toxic Leadership Dimensions on Their Levels of Stress Dimensions

Some of the leading individuals in businesses may exhibit toxic behaviors with destructive features. These destructive toxic leader behaviors have significant negative reflections on employees. Stress levels of employees are affected in businesses with toxic leadership behavior. In this study, it was aimed to determine the effects of toxic leader behaviors on employees' stress levels. In this context, a survey was conducted with individuals working in the textile and metal kitchen industries in Kahramanmaraş to determine the relationship between the sub-dimensions of toxic leader behavior and employee stress. Correlation and regression analysis were performed on the obtained data. As a result of the research, it has been observed that there are significant positive relationships between stress due to uncontrolled l and self-promotion, abusive supervision, unpredictability, narcissism and authoritarian leadership, which are the sub-dimensions of toxic leadership. Key Words: Toxic leadership, Stress, Working person. JEL Classification: M10

PDF

___

Abualrub, R.F. (2004). Job stress, job performance, and social support among hospital nurses. Journal of Nursing Scholarship, 36(1), 73-78.
Aktaş, A.M. (2001). Bir kamu kuruluşunun üst düzey yöneticilerinin iş stresi ve kişilik özellikleri. Ankara Üniversitesi SSF Dergisi, 56(4), 25-42.
Bakan, İ. ve Büyükbeşe, T. (2010). Liderlik türleri ve güç kaynaklarına ilişkin mevcut-gelecek durum karşılaştırması: Eğitim kurumu yöneticilerinin algılarına dayalı bir alan araştırması. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 12(19), 73-84.
Başar, U. ve Sığrı, Ü. (2016). İşyerinde liderliğin karanlık yüzü. 24. Yönetim ve Organizasyon Kongresi, İstanbul, 162-171.
Beehr, T.A. ve Newman, J.E. (1978). Job stress, employee health, and organizational effectiveness: A facet analysis, model, and literature review. Personnel Psychology, 31, 665-699.
Bektaş, M. ve Erkal, P. (2015). Toxicity behaviours in organizations: Study of reliability and validity of toxic emotional experiences scale. Research Journal of Business and Management, 2(4), 519-529.
Cohen, S., Kamarck, T. ve Mermelstein, R. (1983). A global measure of perceived stress. Journal of Health and Social Behavior, 24(4), 385-396.
Crichton, M. (2005). Attitudes to teamwork, leadership, and stress in oil industry drilling teams. Safety Science, 43, 679-696.
Çelebi, N., Güner, H. ve Yıldız, V. (2015). Toksik liderlik ölçeğinin geliştirilmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 4(1), 249-268.
Efeoğlu, İ.E. ve Özgen, H. (2007). İş-Aile yaşam çatışmasının iş stresi, iş doyumu ve örgütsel bağlılık üzerindeki etkileri: İlaç sektöründe bir araştırma. Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(2), 237-254.
Einarsen, S., Aasland, M.S. ve Skogstad, A. (2007). Destructive leadership behaviour: A definition and conceptual model. The Leadership Quarterly, 18, 207-216.
Erci, B. (2006). Reliability and validity of the Turkish version of perceived stress scale. Atatürk Üniv. Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 9(1), 58-63.
Erickson, A., Shaw, B., Murray, J. ve Branch, S. (2015). Destructive leadership: Causes, consequences and countermeasures, organizational dynamics. https://dx.doi.org/10.1016/ J.Orgdyn. (Erişim tarihi: 30.11.2017).
Goldman, A. (2006). High toxicity leadership borderline personality disorder and the dysfunctional organization. Journal of Managerial Psychology, 21(8), 733-746.
Griffith, J., Steptoe, A. ve Cropley, M. (1999). An investigation of coping strategies associated with job stress in teachers. British Journal of Educational Psychology, 69, 517-531.
Gündüz, Y. ve Dedekorkut, S.E. (2014). Yıkıcı liderlik. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10(1), 95-104.
Hacıtahiroğlu, K. (2012). Verimlilikte liderin rolü. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, 9(1), 845-875.
Hadadian, Z. ve Zarei, J. (2016). Relationship between toxic leadership and job stress of knowledge workers. Studies in Business and Economics, 11(3), 84-89.
Harms, P.D., Crede, M., Tynan, M., Leon, M. ve Jeung, W. (2017). Leadership and stress: A meta-analytic review. The Leadership Quarterly, 28, 178-194.
Heppell, T. (2011). Toxic Leadership: Applying the Lipman-Blumen Model to political leadership. Representation, 47(3), 241-249.
Iacovides, A., Fountoulakis, K.N., Kaprinis, S. ve Kaprinis, G. (2003). The relationship between job stress, burnout and clinical depression. Journal of Affective Disorders, 75, 209-221.
Işıkhan, V. (1999). Sosyal hizmet ve sağlık alanında görev yapan yöneticileri etkileyen iş stres faktörleri. Amme İdaresi Dergisi, 32(2), 1-17.
Mehta, S. ve Maheshwari, G.C. (2014). Toxic leadership: Tracing the destructive trail. International Journal of Management, 5(1), 18-24.
Pelletier, K.L. (2009). The Effects of favoured status and identification with victim on perceptions of and reactions to leader toxicity. Doktora Tezi, Claremont Graduate University. Claremont, California, ABD.
Reyhanlıoğlu, M. ve Akın, Ö. (2016). Toksik liderlik örgütsel sağlığı olumsuz yönde tetikler mi? İnsan ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 5(3), 442-459.
Schaubroeck, J., Walumbwa, F.O., Ganster, D.C. ve Kepes, S. (2007). Destructive leader traits and the neutralizing influence of an “Enriched” job. The Leadership Quarterly, 18, 236-251.
Schmidt, A.A. (2008). Development and validation of the toxic leadership scale. Master of Science, The Faculty of The Graduate School of The University of Maryland, College Park, ABD.
Schmidt, A. (2014). An examination of toxic leadership, job outcomes, and the impact of military deployment, dissertation. Doktora Tezi, The Faculty of The Graduate School of The University of Maryland, College Park, ABD.
Schmidt, A. (2015). What is toxic leadership? https://www.linkedin.com/pulse/what-toxic-leadership-Andrew-Schmidt-Phd, (Erişim tarihi: 13.11.2017).
Sezici, E. (2015). İzleyicilerin yıkıcı liderlik algısı ve sonuçları. 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 106-121, Bodrum.
Shahid, M.N., Latif, K., Sohail, N. ve Ashraf, M.A. (2011). Work stress and employee performance in banking sector evidence from district Faisalabad, Pakistan. Asian Journal of Business and Management Sciences, 1(7), 38-47.
Tavakol, M. ve Dennick, R. (2011). Making sense of Cronbach’s Alpha. International Journal of Medical Education, 2, 53-55.
Unur, K. ve Pekerşen, Y. (2017). İş stresi ile toksik davranışlar arasındaki ilişki: Aşçılar üzerinde bir araştırma. Seyahat ve Otel İşletmeciliği Dergisi, 14(1), 108-129.
Weisaeth, L., Knudsen Q.Jr, ve Tonnessen, A. (2002). Technological disasters, crisis management and leadership stress. Journal of Hazardous Materials, 93, 33-45.
Yao, Y.H., Fan, Y.Y., Guo, Y.X. ve Li, Y. (2014). Leadership, work stress and employee behaviour. Chinese Management Studies, 8(1), 109-126.
Yazıcıoğlu, Y. ve Erdoğan, S. (2004). Spss uygulamalı bilimsel araştırma yöntemleri. Detay Yayıncılık, Ankara.
Yüksel, İ. (2003). İş stresi, işe bağlılık ve iş doyumu arasındaki ilişkinin analizi teknisyenlere yönelik bir uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 17(1), 213-224.