PARA POLİTİKASININ ETKİNLİĞİNDE MALİ BASKINLIĞIN ROLÜ: TÜRKİYE'DE 2002-2012 DÖNEMİ İÇİN BİR DEĞERLENDİRME

Kamu borcunun yüksek, kısa vadeli ve önemli bir kısmının yabancı para cinsinden olduğu ekonomilerde para politikası işlevselliğini kaybetmektedir. Zira böyle bir durumda enflasyonu düşürmek için uygulanan sıkı bir para politikası uygulaması olarak kısa vadeli faiz oranlarındaki artış, ülkenin risk primini arttırarak sermayenin dışarıya çıkmasına yol açmaktadır. Böylece uygulanan politika enflasyonu arttırarak beklenenin tersi bir sonuç ile karşılaşılmaktadır. Bu doğrultuda para politikasının etkin bir şekilde çalışmasında mali baskınlığın belirleyici bir özelliğe sahip olduğu söylenebilir. Türkiye'de özellikle Şubat 2001 krizinden sonra mali baskınlık çok yüksek seviyelere çıkmıştır. Bu çalışmada Türkiye'de 2002 - 2012 yılları içerisinde uygulanan para politikası kendi içerisinde dönemselleştirilmektedir. Bu çerçevede ilk olarak örtük enflasyon hedeflemesi rejiminin uygulandığı ve mali baskınlığın yüksek olduğu, ikinci olarak açık enflasyon hedeflemesi rejiminin uygulandığı, üçüncü olarak da fiyat istikrarı ile birlikte finansal istikrarın da dikkate alındığı bir para politikasının uygulandığı dönemselleştirme doğrultusunda inceleme yapılmaktadır. Yapılan bu sınıflandırmayla, Türkiye'de ele alınan dönemde mali baskınlık göstergelerinin para politikasının hareket alanına etkisi değerlendirilmeye çalışılmaktadır

THE ROLE OF FISCAL DOMINANCE ON THE EFFECTIVENESS OF MONETARY POLICY: AN EVALUATION OF 2002-2012 PERIOD IN TURKEY1

Monetary policy loses its function when the public debt of an economy is high and short-term and a large amount of this debt is foreign currency denominated. In such a case, an increase in shortterm interest rates applied as a tool of tight monetary policy to reduce inflation leads to higher risk premiums and generates capital outflow. Thus, such a policy increases the inflation, causing an unexpected result. In this regard, fiscal dominance can be claimed to play a decisive role in the effective operation of monetary policy. In Turkey, fiscal dominance reached very high levels especially in the aftermath of the crisis of February 2001. This study analyze monetary policies adopted in Turkey between 2002 and 2012 according to specific periods. Within this framework, this study firstly investigates the period when implicit inflation targeting regime was implemented and fiscal dominance was high. Secondly, it examines the period when explicit inflation targeting regime was adopted, followed by the period when monetary policy took price stability along with financial stability into consideration. This classification will enable to evaluate the impact of fiscal dominance indicators on the implementation of monetary policy in Turkey for the period analyzed

PDF

___

Abdel, H. and Ghaffar, Y. (2011) "Fiscal Dominance an Obstacle to Inflation Targeting in Egypt", Money in the Middle East and North Africa, (eds.David Cobham - Ghassan Dibeh), Routledge,Oxon, 218-237.
Akıncı, Ö., Barlas, Özer, Y. and Usta, B. (2005) "Dolarizasyon Endeksleri Türkiye'deki Dolarizasyon Sürecine İlişkin Göstergeler", Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Çalışma Tebliği, No.05/17: 1-23.
Aktaş, Z., Kaya, N. and Özlale, Ü. (2010) "Coordination between Monetary Policy and Fiscal Policy for an Inflation Targeting Emerging Market", Journal of International Money and Finance, 29(2010): 123-138.
Aktaş, Z., Kaya, N. and Özlale, Ü. (2005) "The Price Puzzle in Emerging Markets: Evidence from the Turkish Economy Using "Model Based" Risk Premium Derived from Domestic Fundamentals", The Central Bank of the Republic of Turkey Research Department Working Paper, 05/02: 1-28.
Alp H. and Elekdağ, S. (2011) "The Role of Monetary Policy in Turkey during the Global Financial Crisis", IMF Working Paper, WP/11/150. http://www.imf.org/external/pubs/ft/wp/2011/wp11150.pdf 10.10.2011.
Alper, E. and Hatipoğlu, O. (2009) "The Conduct of Monetary Policy in Turkey in the Pre and Post - crisis Period of 2001 in Comparative Perspective: a Case for Central Bank Independence", MPRA Paper No. 18426: 1-33, http://mpra.ub.uni-muenchen.de/18426/, (04.06.2010).
Arabacı, Ö. and Filiz, Baştürk, M. (2013) "Faiz Oranı Kanalının 2001-2008 Döneminde Türkiye'de Etkinliğinin Değerlendirilmesi", Anadolu Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2): 15-34.
Barışık, S. (2010) "Türkiye'de Finansal Serbestleşme Sürecinde Mali Baskınlığın Bankacılık Sektörüne Etkisi (1989 - 2007 Dönemi Ekonometrik Analiz)", Zeitschrift für die Welt der Türken Journal of World of Turks, 2(1): 429-447.
Başçı, E. and Kara, H. (2011) "Finansal İstikrar ve Para Politikası", İktisat İşletme ve Finans, 26(302): 9-25.
Birkan, Özden A. (2010) "An Indicator of Monetary Conditions for Turkey", Ekonomik Yaklaşım, 21(74): 23-38.
Blanchard, O. (2004) "Fiscal Dominance and Inflation Targeting: Lessons From Brezil", NBER Working Paper 10389, Cambridge, http://www.nber.org/papers/w10389, (16.10.2010).
Ermişoğlu, E. (2013) "Türkiye'de Enflasyon Hedeflemesi: Bir Başarı Hikayesi Mi?", BDDK Bankacılık ve Finansal Piyasalar, 7(1): 31-58.
Ersel, H. and Özatay, F. (2008) "Fiscal Dominance and Inflation Targeting: Lessons from Turkey" Emerging Markets Finance&Trade, 44(6): 38-51.
Favero, C. and Giavazzi, F. (2004) "Inflation Tareting and Debt: Lessons from Brazil", NBER Working Paper 10390, Cambridge, http://www.nber.org/papers/w10390, (15.12.2010).
Güney, P. and Ceylan, İ. (2014) "Enflasyon Hedeflemesi ve Türkiye Deneyimi", H.Ü. İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1): 143-164.
Gürcihan, B. and Yılmaz, E. (2007) "Türkiye'de Kamu Borç Stokunun Yapısı: Orijinal Günah Göstergeleri ve Risk-Dahil Kamu Borç Yükü", Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Çalışma Tebliği, No.07/02: 1-22.
Kara, H. (2012) "Küresel Kriz Sonrası Para Politikası", İktisat İşletme ve Finans, 27(315): 9-36.
Kara, H. (2006) "Turkish Experience with Implicit Inflation Targeting", Research and Monetary Policy Department Working Paper, No: 06/03, The Central Bank of the Republic of Turkey. Kara, H. and Orak, M. (2008)
"Enflasyon Hedeflemesi", Ekonomik Tartışmalar
Konferansı,10.10.2008-İstanbul, http://www.tcmb.gov.tr/yeni/iletisimgm/enfhed_kara_orak.pdf, (18.08.2010).
Kara, H., Küçük Tuğer, H., Özlale, Ü., Tuğer, B., Yavuz, D. and Yücel, E. (2005) "Exchange Rate Pass-Through in Turkey: Has it Changed and to What Extend?", The Central Bank of the Republic of Turkey, Research Department Working Paper, No: 05/04: 1-52.
Kara, H. and Öğünç, F. (2012) "Döviz Kuru ve İthalat Fiyatlarının Yurtiçi Fiyatlara Etkisi", İktisat İşletme ve Finans, 27(317): 9-28.
Kara, H. and Öğünç, F. (2008), "Inflation Targeting and Exchange Rate Pass-Through: The Turkish Experience", Emerging Markets Finance & Trade, 44(6): 52-66.
Kara, H. and Öğünç, F. (2005) "Exchange Rate Pass-Throuhg in Turkey: It is Slow but is it Really Low?", Research Department Working Paper, No: 05/10, The Central Bank of the Republic of Turkey.
Kartal, F. (2011) "Türkiye'de Enflasyon Hedeflemesi Stratejisi ve Para Politikasının Görünümü", Maliye Finans Yazıları, 25(91): 77-100.
Özatay, F. (2011) "Merkez Bankası'nın Yeni Para Politikası: İki Hedef-Üç Ara Hedef-Üç Araç", İktisat İşletme ve Finans, 26(302): 27-43.
Özatay, F. (2009) "Enflasyon ve Para Politikası", Türkiye Ekonomisi: Yeni Yapı (2000-2008), (eds. N.Özkaramete Coşkun), Ankara: İmaj Kitabevi, 1-34.
Özatay, F. (2008) "Expansionary Fiscal Consolidations: New Evidence from Turkey, Economic Research Forum", Working Paper Series, Woeking Paper No: 406, http://www.erf.org.eg/CMS/uploads/pdf/1212043038_406.pdf (03.04.2010).
Sargent Thomas, J. and Wallace, N. (1981), "Some Unpleasant Monetarist Arithmetic", Federal Reserve Bank of Minneapolis Quarterly Review, 5(3), pp.1-17.
Sever, E. (2012) "Türkiye'de Dolarizasyon Süreci ve Döviz Kuru Belirsizliği İlişkisi", Sosyo- Ekonomi, Ocak-Haziran 2012-1:204-222.
TCMB (2005) "Enflasyon Hedeflemesi Rejiminin Genel Çerçevesi ve 2006 Yılında Para ve Kur Politikası", www.tcmb.gov.tr/yeni/duyuru/2005/DUY2005-56.php, (02.03.2010).
TCMB (2004), Para Politikası Raporu: 2004-I.
TCMB (2008a), Enflasyon Raporu: 2008-II.
TCMB (2008b), Enflasyon Raporu: 2008-IV.
Uygur, E. (2010) "The Global Crisis and the Turkish Economy", TWN Global Economy Series, Financal Crisis and Asian Developing Countries, No.21: 1-66.
Volkan, A., Saatçioğlu, C. and Korap, L. (2007) "Impact of Exchange Rate Changes on Domestic Inflation: The Turkish Experience", Discussion Paper 2007/6, Turkish Economic Association, http://www.tek.org.tr/dosyalar/VOLKAN-SAATCI-KORAP.pdf , (09.10.2010).
Yörükoğlu, M. and Kılınç, M. (2012) "Globalisation of the interaction between fiscal and monetary policy" BIS Policy Papers, No.67, Bank for International Settlements. http://www.bis.org/list/bispapers/index.htm, (01.02.2013).
Zoli, E. (2005) "How does Fiscal Policy Affect Monetary Policy in Emerging Market Countries?", BIS Working Papers, No:174. Bank for International Settlements. http://www.bis.org/publ/work174.htm, (01.02.2013).