2000’Lİ YILLAR TÜRKİYESİNDE MERKEZ- YEREL İLİŞKİLERİNİN GELİŞİMİ

Türkiye’de kamu yönetimi, merkezden yönetim ve yerinden yönetim ilkesine göre yapılanmıştır. Bu iki ilke birbirini tamamlayarak kamu yönetiminin bütünlüğünü sağlamaktadır. Diğer taraftan merkezi idarenin yerel yönetimler üzerinde; yerel hizmetlerin idarenin bütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibi karşılanması amacını gözetmek bakımından idari vesayet yetkisine sahip olduğu bilinmektedir. 2000’li yıllardan itibaren kamu yönetiminde yoğun bir değişim ve dönüşümün yaşandığı Türkiye’de, merkezi yönetim- yerel yönetim ilişkileri reform gündeminde önemli bir yer tutmuştur. Bu süreç demokrasi ve insan hakları reformlarının etkisiyle önemli bir desantralizasyon sürecini yaşayarak, yerelin yükselişine tanık olunan bir mecrada şekillenirken son yıllarda, bazı belediyelere mülki idare amirlerinin kayyum olarak atanması gibi uygulamalarda görüldüğü üzere merkezi yönetimin yerel yönetimlerle ilişkilerinde yeniden ağırlığını arttırdığı bir döneme girilmiştir. Diğer taraftan 2018 yılında Türkiye’nin yönetim sisteminin başkanlık sistemi referanslı Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi olarak değişmesi merkezi yönetim- yerel yönetim ilişkilerinde de değişimi kaçınılmaz kılacaktır. Çalışmanın önemi, bu değişim sürecinin; mülki idare sisteminin yereldeki en önemli temsilcisi olan vali ile yerel yönetimlerin en önemli aktörü olan belediye başkanının pozisyonlarına ve birbirleriyle ilişkilerine nasıl yansıdığını ortaya koymak ve gelinen noktayı değerlendirmek olacaktır. Deskriptif ve yorumlayıcı bir yöntemin izlendiği çalışmada sürecin mülki idarenin güç kazanacağı bir tarzda gelişeceğini gösteren bulgulara ulaşılmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Mülki İdare Sistemi, Vali, Yerel Yönetimler

DEVELOPMENT OF CENTRAL-LOCAL RELATIONS 2000s IN TURKEY

Public administration consists of a complementary dual structure, including centralized administration and decentralized management. However, it is known that central government has always been dominant between these two structures and determines the form of relations.Since the 2000s, a very different period has been opened in our management structure and important reforms have been made in the public administration with various reforms in this period. In the realization of these reforms; In addition to external factors such as globalization and the European Union membership process, internal factors such as democratization and the suitability of social conjuncture within the country have had a significant impact. An important consequence of these reforms is that local governments significantly increase their weight in the center-local relations. This decade ended with the unsuccessful “resolution proces”s and the increasing threat of terrorism after the “July 15 coup attempt” jeopardized national security. In addition to these developments, the Presidential Government System, which has been in operation for almost a year, is expected to lead to significant changes in local government policies.In this study, the relations between central government and local government in the 2000s were discussed, firstly the dynamics that led to the rise of the local, then the centralization processes were explained and the changing roles of the local governors in this process were tried to be revealed. In the study, where a descriptive and interpretive method was followed, the process was evaluated through both legislative changes and concrete practices in the field / practice (appointment of a trustee, etc.). As a result, it is considered that central management will further increase the power in the coming years

Keywords:

Provincial Administration Decentralization, Centralism, Presidential Government System,

PDF

___

Al, H. (2005) “Türk Kamu Yönetiminde Yolsuzlukla Mücadele: Geleneksel Bürokratik Yapı Ve Yeni Etik Değerler”, http://www.etiksempozyumu.sakarya.edu.tr/etik/3.1/2Hamza%20 AL.pdf (11.06. 2019)
Dursun, D. (2018) “Türkiye’nin Siyasal Hayatı”, İstanbul: Beta Basım Yayım.
Heper, M. (2011) “Türkiye’nin Siyasal Hayatı”, İstanbul: Doğan Kitap.
HÜRRİYET (2004) “İstanbul Büyükşehir Belediyesi'nin Faaliyet Raporu Reddedildi”, http://www.hurriyet.com.tr/gundem/istanbul-buyuksehir-belediyesinin-faaliyet-raporu-reddedildi-221152, 13.06.2019
Güler, B. A. (2011) “Türkiye’nin Yönetimi: Yapı”, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Mardin, Ş. (2009) “Türk Siyasasını Açıklayabilecek Bir Anahtar Merkez-Çevre İlişkileri”, (E. Kalaycıoğlu ve A. Y. Sarıbay (Eds.), Türkiye’de Politik Değişim ve Modernleşme (içinde), s. (121-158), 4. Baskı, Bursa: Dora Yayıncılık.
Önen, M. S. ve Eken, İ. (2016) “Yerel Yönetimler Üzerinde Uygulanan İdari Vesayet Yetkisinin İrdelenmesi”, Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 15(56): 216-234
Özel, M. (2008) “Devletin İşlevsel Dönüşümü ve Genel Kamu Yönetimi Üzerine Etkileri”, M. Özel ve V. Eren (Ed.), Devletin Dönüşümü ve Yeni Dönem Kamu Yönetimi (içinde), s. (130-174), Konya: Çizgi Kitabevi.
Parlak, B. (2007) “Küreselleşme Sürecinde Ulus Devlet ve Kamu Yönetimi: Post-Modern Paradigmalar”, A. Yılmaz ve Y. Bozkurt (Ed.), Küresel Esintiler ve Yerel Etkiler Sarmalında Türk Kamu Yönetimi (içinde), s. (3-18), Ankara: Gazi Kitabevi.
Parlak, B. ve Sobacı, M. Z. (2008) “Kuram ve Uygulamada Kamu Yönetimi, Ulusal ve Global Perspektifler”, Bursa: Alfa Aktüel Yayın.
Resmi Gazete (2016) “Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Düzenlemeler Yapılması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname”, http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2016/09/20160901m2-2.htm
Rodrik, D. (1997) “Küreselleşme Sınırı Aştı mı?” İ. Akyol ve F. Ünsal (çev.), İstanbul: Kızılelma Yayıncılık.
Shaw, S. J. ve Shaw, E. K. (1983) “Osmanlı İmparatorluğu ve Modern Türkiye” (II. Cilt), İstanbul: E Yayınları.
TBMM (2018) “7145 Sayılı Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k7145.html, 11.06.2019
TBMM (2015) “Polis Vazife ve Salâhiyet Kanunu, Jandarma Teşkilat, Görev ve Yetkileri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”, https://www.tbmm.gov.tr/kanunlar/k6638.html, 11.06.2019
Yılmaz, A. (2007) “AB’ye Uyum Sürecinde Türk Kamu Yönetiminin Dönüşümü Üzerine Notlar”, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17: 215- 240