Bir finansman kaynağı olarak “yastıkaltı tasarruf” ların ekonomik sisteme kazandırılması ve tüketicilerin/bireylerin yastıkaltı eğilimlerinin belirlenmesine yönelik bir araştırma

“Yastıkaltı” (under-the-mattress savings) kavramı ile genellikle hane halkı tarafından yapılan tasarrufların finansal sistem dışında ve üretken olmayan bir şekilde saklanması anlaşılmaktadır. Bu kaynaklar genellikle altın ve benzeri kıymetli mücevherler ile çeşitli yabancı paralar ve bazen de Türk Lirası olabilmektedir. Yastıkaltı olarak ifade edilen bu birikimlerin yaklaşık tutarı 5 ile 7 bin ton altın ya da piyasa değeri olarak 160-220 milyar dolar olarak tahmin edilmektedir. Bir taraftan işletmelerimiz ve devletimiz finansal sorunlarla mücadele ederken ve özellikle kriz dönemlerinde birçok işletme finansman sağlamadaki sorunlar nedeniyle iflas etme tehlikesi ile karşı karşıya kalırken, bu kadar büyük finansman kaynağının atıl olarak yastık altında tutulması ekonomik açıdan oldukça büyük bir kayıptır. Bu çalışmada yastıkaltı birikimler konusu ele alınmakta ve konu hakkında çeşitli görüşler açıklanmakta ve halkımızın konu hakkındaki yaklaşımını ortaya koymak amacıyla yapılan bir anket uygulamasının sonuçlarına yer verilmektedir. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre yastıkaltı yatırımların en önemli nedenleri, sosyal güvenceden yoksunluk, gelecek kaygıları, güvensizlik ve belirsizliklerdir. Yastıkaltının önlenebilmesi için daha etkili önlemlerin alınması gerektiği de ifade edilmektedir.

Incorporating “under-the- mattress savings” to the economic system as a financing resource and a study aimed at assertaining of the tendencies of consumers/individuals in this matter

The concept of “under-the-mattress savings” refers to preserving or keeping of household savings out of the financial system in an unproductive way. These resources conclude in general gold and suchlike precious jewelry, local and foreign currency. Aproximate amount of so called “under-the-mattress savings” is estimated as 5 to 7 tons gold or as market value of 160 to 220 billion dolars. On the one hand corporations and state fight against financial problems and especially in crises times many businesses go bankruptcy, on the other hand such a big financial resource is being kept under the mattress which is a big lost from economical perspective. In this paper “under-the-mattress savings” is examined, different views are explained, and the conclusions of a survey, carried out with the aim of revealing the attitudes of our people on this topic, are presented. According to the conclusions of this study the most important reasons of “under-the-mattress savings” are lack of social security, future anxiety, insecurity and doubtfulness. To prevention “under-the-mattress savings” the more effective measures should be taken.

PDF

___

AKALIN, Güneri, (2001), Türkiye’de Piyasa Ekonomisine Geçiş Süreci ve Ekonomik Kriz, Tisk Yayınları, Ankara.
ALTUN, Safak, (2008), Türk İşadamının Bilmesi Gereken 101 Ekonomi Hikayesi, Hayat Yayıncılık, İstanbul.
ANIL, H. (1982), Kamu Maliyesi ve Kaynak Kullanımında Etkinlik, Ankara.
APAK, Sudi ve AYTAÇ, Ayhan (2009), Küresel Krizler: Kronolojik Değerlendirme ve Analiz, Avcıol Basım Yayın, İstanbul.
BIRDSALL, Nancy, PINCKNEY, Thomas C, SABOT, Richard H. (1996), “Why Low Inequality Spurs Growth: Savings And Investment By The Poor”, Working Paper 327, March 1996.
COŞKUN, Metin (1995), Ekonomik Kriz Dönemlerinde İşletmelerde Finansal Yönetim, T.C. Anadolu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Eskişehir.
EREN, Aslan, (2008), Türkiye Ekonomisi, Ekin Basım Yayın ve Dağıtım, 2. Baskı, İstanbul.
ERDOĞAN, Niyazi, (2002), Dünya ve Türkiye’de Finansal Krizler, (Türk Bankacılık Sektöründe Yeniden Yapılandırma Uygulamaları-Kamu Bankaları Deneyimi), Yaklaşım Yayınları, Haziran.
GÜRSOY, Melih (2009), Ekonomik ve Finansal Krizler: Dünü ve Bugünü, MG Yayınları, İstanbul.
LAO XI SISCI, Francesco (1996), “China looks under the mattress for rural funds”, http://www.gdrc.org/icm/country/china-rural.html, Asia Times, 31st October 1996, Beijing, (Erişim Tarihi, 31.12.2010).
MARANGOZ, Mehmet ve ULUYOL, Osman (2010), “Küresel Ekonomik Krizin Tüketicilerin Harcama ve Tasarruf Eğilimleri Üzerine Etkilerinin Belirlenmesine Yönelik Bir araştırma”, Muhasebe ve Finansman Dergisi, Sayı 45, Ocak. ss. 82-96.
MCKINNON, Ronald L. 1973. Money and Capital in Economic Development. Washington: The Brookings Institution.
ÖZSOYLU, Ahmet Fazıl (1996), Türkiye’de Kayıtdışı Ekonomi, Bağlam Yayıncılık, İstanbul, 1996.
Resmi Gazete, 22 Kasım 2008 tarih 27062 sayılı.
SCHULTZ, T.W., (1964). Transforming Traditional Agriculture. New Haven and London: Yale University Press.
SCHULTZ, T.W., (2002), ”Finansal Yönetimde Güncel Gelişmeler”, activeline Active AR-ME,Kasım, http://www.makalem.com/Search/ArticleDetails.asp?bWhere=true& nARTICLE_id=2020, (Erişim Tarihi: 01.11.2009).
SCHULTZ, T.W., “Saving, Investment And Expenditure Trends In The OIC Member Countries”IC OUTLOOK (8 May 2008), Organisation Of The Islamic Conference Statistical, Economic And Social Research And Training Centre For Islamic Countries.