GELENEĞİN DİRİLİŞİ NAZAN BEKİROĞLU'NUN YUSUF İLE ZÜLEYHA'SI

Gelenek, bireyi çözülmekten, dağılmaktan, anlamsızlaşmaktan ve degersizleşmekten kurtaran oluşturucu ve yapıcı bir kaynaktır. Modernizm ise, gelenek temeli üzerinde şekillenen bir ilerleme, gelişim, atılım ve aydınlanma bütünüdür. Gelenek ve modernizm siirecinde varhk bulan Nazan Bekiroılu'nun Yusuf ile Züleyha adlı yapıtı, üst anlatı niteliğindeki Kur'an-ı Kerim'deki Yusuf suresi ve gonderge metin olan Hamdullah Hamdi'nin Yusuf u Züleyha mesnevisinden hareketle yapılan bir yeni'den yazma/yeni'den yaratma çabasıdır. Eski'nin zamansal ve mekansal sınırlamalarının aşıldığı Nazan Bekiroğlu'nun Yusuf ile Züleyha'sında, kültürel bellek mekanları metinsel arketip niteliğindedir. Sanatkar, yeni yaratımlara açık geleneksel hayatı ve bu hayata ait değerler manzumesini modernize ederek postmodern biçemin donanımlarında saglam bir biçimsel kurgu ile yeni'den yazar. Bireyin hayat yolculuğunun aşk izleği merkezli anlatıldığı bu yeni'den kurgulama çabası izin anıştırma, öykünme (pastiş), biçimsel dönüşüm,anlatı içinde anlatı ve genişletme (laugmentation) gibi metinler arası teknikleri kullanır. Bu yazınsal ahhm, hem içerik hem biçim ödünçlemesi ile postmodern bir metnin oluşumuna da imkân saglar.

Anahtar Kelimeler:

Gelenek, modernizm, postmodernizm, metinler arası, birey, yeni'den yazma, yeni'den yaratma

THE REVIVAL OF THE TRADITIONAL YUSUF AND ZULEYHA BY NAZAN BEKiROGLU

While traditions are a formative and constructive source preventing individuals from being decomposed, disintegrated, devalued and meaningless, modernism is the sum of all improvements, developments and enlightenments made on the basis of traditions. Produced in the periods of traditionalism and modernism, Yusuf and Züleyha by Nazan Bekiroğlu is a process of recreation and rewriting based upon the Yusuf Sura in the Kuran-i Kerim as the primary text and Yusuf u Zuleyha by Hamdullah Hamdi as a reference text. Settings of cultural memory in Yusuf and Zuleyha by Bekiroglu,in which time and space limitations of the olden times were extended, have the qualities of a textual archetype. The novelist depicts the traditonal life style, which is open to new recreations , by modernizing it and all of its traditional values in the form of a structural fiction. In the novel, which centerson the sense of love experienced by the individual person during his life time, Bekirog- lu uses such textual techniques as augmentation,story-telling in a story, pastiche, allusion and formal transformation. This literary text is also a post-modern text in terms of its contents and formal borrowings from the past.

Keywords:

Traditon, modernism, post-modernism, intertextual, re-writing, re-creating,

PDF

___

Akşemseddinzade Hamdullah Hamdi, Yusuf u Züleyha, (hzi. M. Naci Onur), Ertem Matbaacılık, Ankara, 1986.
Aktaş, Şerif, Edebiyatta Üslup ve Problemleri, Akçağ Yayınları, Ankara, 1993.
Aktulum, Kubilay, Metinlerarası İlişkiler, Öteki Yayınları, Ankara, 2000.
Arasteh, A. Reza, Aşkta ve Yaratıcılıkta Yeniden Doğuş, Mevlana Celaleddin-i Rumi'nin Kişilik Çözümlemesi, (çev. Bekir Demirkol-İbrahim Özdemir), Kitabiyat Yayınları, Ankara, 2000.
Ayvazoğlu, Beşir, Geleneğin Direnişi, Ötüken Yayınları, İstanbul, 1996.
Ayvazoğlu, Beşir, İslam Estetiği ve İnsan, Çağ Yayınları, İstanbul, 1989.
Bekiroğlu, Nazan, Yusuf ile Züleyha-Kalbin Üzerinde Titreyen Hüzün, Timaş Yayınları, İstanbul, 2005.
Çetin, Halis, "Gelenek ve Değişim Arasında Kriz: Türk Modernleşmesi", Doğu Batı, y. 7, S. 25, Kasım-Aralık-Ocak 2003.
Çetin, Nurullah, "Yeni Türk Şairinin Yusuf ve Züleyha Hikayesi Duyarlığı", Türkoloji, c. XIII, S. 1, Ankara, 2000.
Eliade, Mircae, Mitlerin Özellikleri, (çev. Sema Fırat), İstanbul, 1993.
Fromm, Erich, Sevme Sanatı, (çev. lşıtan Gündüz), Say Yayınları, İstanbul, 1998.
Guenon, Rene, İslam Maneviyatı ve Taoculuğa Toplubakış, (çev. Mahmut Kanık), İnsan Yayınları, İstanbul, 1989.
Harvey, David, Postmodernliğin Durumu, (çev. Sungur Savran), Metis Yayınları, İstanbul, 1997.
Holbrook, Victoria Rowe, Aşkın Okunmaz Kıyıları, (çev. Erol Köroğlu - Engin Kılıç), İletişim Yayınları, İstanbul, 1998.
İzutsu, Toshihiko, İslam'da Varlık Düşüncesi, (çev. İbrahim Kalın), İnsan Yayınları, İstanbul, 1995.
Kantarcıoğlu, Sevim, T. S. Eliot'un Şiirlerinde İnsanın Kendini Gerçekleştirme Teması, Kültür Bakanlığı Yayınları, Ankara, 1981.
Korkmaz, Ramazan, Aytmatov Anlatılarında Ötekileşme Sorunu ve Dönüş İzlekleri, Türksoy Yayınları, Ankara, 2004.
Kur'an-ı Kerim ve Açıklamalı Meali, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 2006, s. 234-247 (Xll. Sure: Yusuf suresi).
May, Rollo, Yaratma Cesareti, (çev. Alper Soysal), Metis Yayınları, İstanbul, 2003.
Needlemann, J. - Skynner, R. - Ingleby, D., Psikiyatri ve Kutsallık, (çev. Abdullah Haklı), İnsan Yayınları, İstanbul, 2000.
Pürcevadi, Nasrullah, Can Esintisi - İslam'da Şiir Metafiziği, (çev. Hicabi Kırlangıç), İnsan Yayınları, İstanbul, 1998.
Randall, William L., Bizi Biz Yapan Hikayeler - Keııdiıııizi Yaratma Uzerine Bir Deneme, (çev. Şen Süer Kaya), Ayrıntı Yayınları, İstanbul, 1999.
Sanıp, Madan, Postyapısalcılık ve Postmodernıizm, (çev. A. Baki Güçlü), Ark Yayınları, Ankara, 1993.
Settari, Celal, Züleyha'nın Aşk Derdi - Hz. Yusuf Kıssası, (çev. Mehmet Kanar), İnsan Yayınları, İstanbul, 1998.
Shils, Edward, "Gelenek" (çev. Hüsamettin Arslan), Doğu Batı, y. 7, S. 25, Kasım-Aralık-Ocak 2003.
Şahinler, Necmettin, Aynasını Arayan Adam, İnsan Yayınları, İstanbul, 2000.