ANLATININ SÖYLEMİ IŞIĞINDA BİR “YEDİ KOCALI HÜRMÜZ” KARŞILAŞTIRMASI

Anlatı bilim çeşitli dallara uygulanabilmektedir. Tiyatro ve sinema eserlerinde bu alanda çalışmalar yapılmaktadır. Mihail Bahtin, Roland Barthes, Todorov anlatıbilim çalışmalarının önemli isimlerinden olmuştur. Gérard Genette ise Anlatının Söylemi çalışmasıyla tanınmıştır. Anlatının söylemini temelde “Düzen”, “Süre”, “Sıklık”, “Kip” ve “Ses” olmak üzere beş başlığa ayırmıştır. “Düzen”, “Süre” ve “Sıklık” anlatı ile zaman ilişkisini anlatan kavramlardır. “Kip”, anlatı temsilini, “Ses” ise anlatı durumunu anlatmaktadır. Yedi Kocalı Hürmüz, ilk önce senaryo biçiminde yazılıp filme çekilmiş, ardından tiyatro yapıtı olarak kaleme alınmıştır. 1963 yılında Yılmaz Atadeniz, 1971 yılında Atıf Yılmaz, 2009 yılında ise Ezel Akay tarafından beyaz perdeye aktarılmıştır. Çalışmamızda Gérard Genette’in Anlatının Söylemi çalışmasından yararlanarak Yedi Kocalı Hürmüz tiyatro yapıtı ile filmlerinin anlatı bilimsel açıdan karşılaştırması yapılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Yedi Kocalı Hürmüz, Anlatının Söylemi, Gérard Genette, Sadık Şendil, Atıf Yılmaz, Ezel Akay

A “7 KOCALI HÜRMÜZ” COMPARISON IN THE LIGHT OF NARRATIVE DISCOURSE

Narratology provides opportunities for numerous studies due to its applicability to various branches. There are various studies in this area researching on theatrical productions and screenplays. Roland Barthes constructional analyzed narratives by transposing the universality of them, as the first doing so in the narratology studies. This continued by Gérard Genette establishing Poetique magazine with Todorov. Gérard Genette is acknowledged for his work Narrative Discourse. He basically divided the narrative discourse into five headings: “Order”, “Time”, “Frequency”, “Mood” and “Voice“. “Order”, “Time” and “Frequency” are the concepts that express the relationship between narrative and time. “Mood” expresses the representation of narrative, and “Voice” expresses the narrative status. Yedi Kocalı Hürmüz was first scripted, and turned into screenplay, then later written out as a theatrical production. It was adapted into screenplays by Yılmaz Atadeniz at 1963, by Atıf Yılmaz at 1971 and by Ezel Akay at 2009. In this study, Yedi Kocalı Hürmüz theatrical production and screenplays are narratological compared by means of Gérard Genette’s work Narrative Discourse.

Keywords:

Yedi Kocalı Hürmüz, Narrative Discourse, Sadık Şendil, Atıf YılmaZ, Ezel Akay,

PDF

___

Akerson Erkman, Fatma (2016). Göstergebilime Giriş. İstanbul: Bilge Kültür Sanat.
Antakyalıoğlu, Zekiye (2016). Roman Kuramına Giriş. 2. İstanbul: Ayrıntı.
Barthes, Roland (2016). Göstergebilimsel Serüven. Mehmet Rifat (çev.). 8. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat.
Batur, Enis (1995). E/ Babil Yazıları. İstanbul: Yapı Kredi.
Eco, Umberto (2017). Anlatı Ormanlarında Altı Gezinti. Kemal Atakay (çev.). 10.b. İstanbul: Can.
Genette, Gérard (2011). Anlatının Söylemi Yöntem Hakkında Bir Deneme. Ferit Burak Aydar (çev.). İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
Nutku, Özdemir (2013). Dram Sanatı Tiyatroya Giriş. İstanbul: Kabalcı.
Propp, Vladimir (2017). Masalın Biçimbilimi ve Olağanüstü Masalların Dönüşümleri. Mehmet Rifat ve Sema Rifat (çev.) 3.b. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
Ricœur, Paul (2016). Zaman ve Anlatı 1 Zaman Olay Örgüsü Üçlü Mimesis. Mehmet Rifat ve Sema Rifat (çev.). 3.b. İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat.
Rifat, Mehmet (2014). Göstergebilimin ABC'si. 4. İstanbul: Say.
Şendil, Sadık (2011). Yedi Kocalı Hürmüz. İstanbul: Mitos- Boyut.
Todorov, Tzvetan (2014). Poetikaya Giriş. Kaya Şahin (çev.). 3.b. İstanbul: Metis.
Tutumlu, Reyhan (2002). Anlatı Bilimi Açısından Roman-Sinema Etkileşimi ve Bir Uygulama: Anayurt Oteli. Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Yüksel, Ayşegül (1995). Yapısalcılık ve Bir Uygulama M. Cevdet Anday Tiyatrosu. 2. İstanbul: Gündoğan.
Anlatı. (2005). Türk Dil Kurumu Türkçe Sözlük. (10. Baskı), Ankara: Türk Dil Kurumu.