Tüketim Hedonizminden Gözetime Açık Bilet: HOPİ Akıllı Kart Uygulaması Örneği
Modern birey kapitalist tüketim kültürünün kendisine yaşattığı tüketim hazzını yaşamak ve kendisini “o” ürünü tüketerek bir statünün içine dahil etmek hayalindedir. Bazen de o duygu uğruna gözetlenme riski, küresel dünyanın tüketim çerçevesinde sunduğu konfor ve güvenlik uğruna göze alınmaktadır. Reklam, halkla ilişkiler ve pazarlama da kamuları iyi bir tüketici olarak eğitmekle mükellef bir rol oynamaktadır. Bu kapsamda her geçen gün tüketim piyasasına tüketicinin sırf tükettiği için haz alacağı yeni bir ürün sürülmektedir. Sürülen bu ürünün/hizmetin getirisi ve götürüsü dikkate alınmadan reklamların sunduğu vaadlerle dolu “tüketici eğitim dili”ne kanarak kabulü tüketici tarafından yapılmaktadır. Teknolojinin üst boyutlara ulaşması ve yaygınlaşması tüketim ve gözetim ilişkisini ortaya çıkartmakta ve kuvvetlendirmektedir. Tüketimin hedonik yüzü de gözetime bu boyutta katkı sağlayıcı unsurlar sunmaktadır. Bu kapsamda, teknolojinin tüketime dahil ettiği akıllı alışveriş kart/app uygulamalarının reklamlarda kullandığı retoriksel dili incelemek üzere Hopi uygulaması incelenmiş ve tüketim- gözetim karşıtlığı retoriksel analiz ile belirlenmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Gözetim, Tüketim Kültürü, Hedonik Tüketim, Retorik, Reklam
Open Ticket From The Hedonic Consumption to Surveillance Case of HOPI Smart Card Application
Modern person dreams of having the consumption pleasure that the capitalist consumption culture gives and being in a status by consuming “that” product. Sometimes, for the sake of that feeling, the surveillance risk is taken for having security and comfort that the global world presents within the framework of consumption. Advertising, public relations and marketing play an important role in educating the public as a good consumer. Within this content, every passing day, a new product that the consumer will be pleased just for consuming it is put on the consumption market. This marketed product is accepted by the consumer by believing the “consumer training language” which is full of commitments that the advertisements present without considering the costs and benefits of this product/ service. The developing and becoming widespread of the technology make out and strengthen the relation of consumption and surveillance. The hedonic side of the consumption also presents contributing elements to the surveillance at this dimension. Within this content, for analyzing the rhetorical language that the smart shopping card/applications that the technology makes included to the consumption use in their advertisements, Hopi application has been analyzed and the consumption-surveillance contrast has been determined with the rhetorical analysis.
Keywords:
Surveillance, Consumption Culture, Hedonic Consumption, Rhetoric, Advertisement,
___
- Alba, J.W., & Williams, E.F., Pleasure principles: A review of research on hedonic consumption, Journal of Consumer Psychology (2012), http://dx.doi.org/10.1016/j.jcps.2012.07.003
- Aristoteles, (1998), Retorik, çev: Mehmet H. Doğan, Yapı Kredi Yayınları, İstanbul
- Batı, Uğur, (2016), Reklamın Dili, AlfaYayınları, İstanbul
- Baudrillard, Jean, (2004), Tüketim Toplumu, çev. Hazal Deliceçaylı ve Ferda Keskin, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Bauman, Zygmun, (2015), Bireyselleşmiş Toplum, çev. Yavuz Alagon, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Bauman, Zygmunt, (2016a), Küreselleşme, çev. Abdullah Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Bauman, Zygmunt, (2016b), Özgürlük, çev. Kübra Eren, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Bauman, Zygmunt ve Lyon, David, (2016), Akışkan Gözetim, çev. Elçin Yılmaz, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Berger, John, (1995), Görme Biçimleri, çev. Yurdanur Salman, Metis Yayınları, İstanbul
- Bocock, Robert, (2014), Tüketim, çev. İrem Kutluk, Dost Yayınları, Ankara
- Featherstone, Mike, (2013), Postmodernizm ve Tüketim Kültürü, çev. Mehmet Küçük, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Fromm, Erich, (1997) Erdem ve Mutluluk, çev: Dr. Ayda Yörükan, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul
- Hirschman, E. C., & Holbrook, M. B. Hedonic consumption: Emerging concepts, methods, and propositions. Journal of Marketing, (1982). 46, 92–101
- Kadıoğlu, Zeynep Kaban, Kitle İletişim Araçlarının Şekillendirdiği Sosyal Kimlikler Ve Aidiyet Duygusu Ekseninde Tüketici Davranışları, İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi Dergisi, (2013) /II 45 101-114
- Köker, Nahit Erdem ve Maden, Deniz, Hazcı ve Faydacı Tüketim Bağlamında Tüketicinin Ürün Temelli Yenilikçiliği Algılaması: Amprik Bir Araştırma, Journal of Educational and Social Research, 4/2 (2012) 94-121
- Lyon, David, (2006), Gözetlenen Toplum, çev. Gözde Soykan, Kalkedon Yayınları, İstanbul
- Mattelart, Armand, (2012), Gözetimin Küreselleşmesi, çev. Onur Gayretli- Su Elif Karacan, Kalkedon Yayınları, İstanbul
- Meyer, Michel, (2009), Retorik, çev. İsmail Yerguz, Dost Kitabevi Yayınları, Ankara
- Murat Öz, Seval Mucuk, Tüketici Satın Alma Davranışı Kapsamında Hedonik (Hazcı) Tüketimin Plansız Alışveriş Üzerine Etkilerinin İncelenmesi, 20. Ulusal Pazarlama Kongresi Bildirisi, 2015
- Schaar, Peter, Globale Überwachung und Digitale Souveränität, Zeitschrift Außen Sicherheitspolitik, (2015) 8:447–459
- Tomlinson, John, (2013), Küreselleşme ve Kültür, çev. Arzu Eker, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Veblen, Thorstein Bunde, (2016), Aylak Sınıfın Teorisi Kurumların İktisadi İncelenmesi, çev. Eren Kırmızıaltın ve Hüsnü Bilir, Heretik Basın Yayın, Ankara
- Zeldin, Theodore, (2003), İnsanlığın Mahrem Tarihi, çev. Elif Özsayar, Ayrıntı Yayınları, İstanbul
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi
Sayıdaki Diğer Makaleler
Tüketim Hedonizminden Gözetime Açık Bilet: HOPİ Akıllı Kart Uygulaması Örneği
Avrupa Birliği’ne Uyum Sürecinde Türkiye’de Küçüklerin Kitle İletişim Araçlarından Korunması
Sosyal Ağ Çağında Eşik Bekçisinin Değişen Rolü
Soheil KAFİLİVEYJUYEH, Erol İLHAN
Sosyal Medya Kullanıcılarının Gözetime Yönelik Algıları: Sanal Özgürlük Perdesinde Modern Kölelik