Petrol Fiyatlarında Yaşanan Belirsizlik Ve Ortadoğu’da Sürdürülebilir Büyüme: Ortadoğu Ekonomilerinin Çeşitlendirilmesi

2014 yılının sonundan itibaren petrol fiyatlarında yaşanan keskin düşüş, ekonomileri büyük ölçüde petrole bağımlı olan Ortadoğu ülkelerinde dikkatleri üzerinde toplamış ve petrol fiyatlarının düşüşü neticesinde yaşanan olumsuz etkilerin nasıl giderileceğine yönelik alternatif politika arayışları başlamıştır. Petrole bağımlı Ortadoğu ülkeleri ve özellikle Bahreyn, Suudi Arabistan ve Katar’ın petrole bağımlılıktan kurtulmak için yaptıkları ekonomik çeşitlilik son zamanlarda ilgili çevrelerin dikkatini çekmektedir. Yapılan araştırmalar petrol fiyatlarında yaşanan keskin düşüşün 2 yıl içinde Ortadoğu ekonomilerine yaklaşık olarak 340 milyar Amerikan dolarına mal olacağını göstermektedir. Petrol fiyatlarında meydana gelen bu değişim ve petrol fiyatlarındaki geleceğe yönelik belirsizlik Ortadoğu ülkelerini alternatif ekonomik alanlara yönlendirmiştir. Ortadoğu ülkeleri petrole bağımlılıktan kurtulma adına ekonomilerini çeşitlendirmeye giderken başta diğer alternatif enerji kaynakları olmak üzere, turizmden finansa ve diğer sanayi kollarına yatırımlar yaparak petrol bağımlılığını en aza indirebilme yolunda değişik girişimlerde bulunmaktadırlar. Bunlardan birisi de fosil yakıtlara dair projeleredir.Bu makalede İngilizce, Türkçe ve Arapça literatür taranmış, başta Uluslararası Para Fonu, Dünya Bankası ve Ortadoğu ülkelerinin yerel istatistik kurumlarından elde edilen bilgilere dayalı olarak fosil yakıtlara dair bazı veriler elde edilmiş, grafikler yardımıyla analiz edilmiş ve söz konusu ekonomilere bu yatırımların katkısı vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ortadoğu, Petrol Krizi, Sürdürülebilir Büyüme, Ekonomik Çeşitlendirme

Uncertainty In Petroleum Prices And Sustainable Growth In Middle East: Diversifiction Of Middle East Economıes

Since the end of 2014, the negative effects of the sharp decline in oil prices on the economies of the Middle East, which are largely dependent on oil gathered pay attention and it has begun to seek alternative policy to overcome the negative impacts on the oil-dependent Middle East countries, and in especially Bahrain, Saudi Arabia and Qatar, some steps are being made about economic diversity in the name of relieving dependence on oil. The research shows that the sharp decline in oil prices has cost the Middle East economies about 340 billion US dollars in the last 2 years. Sharp decline in oil prices and the uncertainty about the future of oil prices have led the Middle East countries to alternative economic areas. While the Middle Eastern countries are going to diversify their economies in order to get rid of dependency on oil, they are in different initiatives in order to reduce oil dependency by investing mainly in other alternative energy sources, tourism, finance and various industries.In this study, English, Turkish and Arabic literature were searched and some economical and statistical data obtained from International Monetary Fund, World Bank and the local statistical institutions of the and Middle East countries and explained with the help of graphics.

Keywords:

Middle East, Oil Crisis, Sustainable Growth, Economic Diversification,

PDF

___

Akkaya, Gülşah Neslihan (2013), ‘’Körfez İşbirliği Konseyi Krallar Kulubü ve Değişen Bölgesel Düzen’’, 1. Basım SETA.
Al Arabiya English (2017), ‘’Full Text ofSaudi Arabia’s 2030 Visions’’, https://english.alarabiya.net/en/perspective/features/2016/04/26/Full-text-of-Saudi-Arabia-s-Vision-2030.html, Erişim Tarihi: 15.05.2017.
Al Hassan, Omar Said (2014), ‘’Gulf Cooperation Council’s Challanges and Prospects-GCC’S Formation: The official Version’’ 1. Basım Aljazeera Center for studies.
Bahrain National Vision 2030 (2017) https://en.wikipedia.org/wiki/Qatar_National_Vision_2030, Erişim Tarihi: 01.02.2017.
Barnard Micheal (2015), ‘’What will happen to oil dependent economies such as Saudi Arabia when their oil reserves get depleted?’’, https://www.quora.com/What-will-happen-to-oil-dependent-economies-such-as-Saudi-Arabia-when-their-oil-reserves-get-depleted, Erişim Tarihi: 01.06.2017.
Hutt, R. (2016), ‘’Which economies are most reliant on oil?’’, https://www.weforum.org/agenda/ 2016/05/which-economies-are-most-reliant-on-oil/. Erişim Traihi:01.01.2017.
Gonzalez, M., Lucky, M. (2013), ‘’Fossil Fuels Dominate Primary Energy Consumption’’, http://www.worldwatch.org/fossil-fuels-dominate-primary-energy-consumption-1. Erişim Traihi: 01.01.2017
IMF (2016), ‘’Economic Diversification in Oil Exporting Arab Countries’’ Annual Meeting of Arab Ministers of
Finance, 2016, https://www.imf.org/external/np/pp/eng/2016/042916.pdf Erişim Tarihi:10.05.2017.
Karl, T. L. (2007),‘’Oil-Led Development: Social, Political, and Economic Consequences’’, CDDRL Working Papers, page(s): 36.
Meyer Ted (2016),‘’Investopedia-5 Most Oil-Dependent Economies in the World’’, http://www.investopedia.com/articles/investing/011216/5-most-oildependent-economies-world.asp, Erişim Tarihi:10.05.2016.
Saudi Vision-2030 Report(2017), ‘’Saudi Vision-2030 ‘’, http://vision2030.gov.sa/en, Erişim Tarihi: 03.06.2017. The Economist (2010),‘’The GCC in 2020: Reseources For The Future’’ http://graphics.eiu.com/upload/eb/GCC_in_2020_Resources_WEB.pdf, Erişim Tarihi: 03.06.2017.
Trading Economics (2017), ‘’Saudi Arabia Corruption Rank’’http://www.tradingeconomics.com /saudi-arabia/corruption-rank, Erişim Tarihi: 03.06.2017.
Qatar General Secretariat for Development Planning (2011). ‘’Qatar National Development Strategy 2011–2016’’, Gulf Publishing and Printing Company, Doha.
Qatar National Vision 2030 (2017), https://en.wikipedia.org/wiki/Qatar_National_Vision_2030, Erişim Tarihi: 01.02.2017.
Quantum Books (2016), ‘’How Could Middle East Countries Survive Without Oil?’’ http://www.quantumbooks.com/other/politics-and-society/how-could-middle-east-countries-survive-without-oil/. Erişim Tarihi: 01.06.2017.
Saudi National Vision 2030 (2017), https://en.wikipedia.org/wiki/Saudi_Vision_2030. Erişim Tarihi: 01.02.2017. Vohra Rubina (2017), ‘’The Impact of Oil Pricess on GCC Economies’’ ,International Journal of Business and Social Science. Vol.8 No 2.
World Atlas (2017) ‘’The World’s Largest Oil Reserves By Country’’, www.worldatlas.com/articles /the-world-s-largest-oil-reserves-by-country.html, Erişim Tarihi: 04.06.2017.
World Bank (2017), ‘’Middle East and North Africa’’ http://data.worldbank.org/region/middle-east-and-north-africa. Erişim Tarihi: 01.06.2017.
World Economic Forum (2016), ‘’Oil and Gas’’https://www.weforum.org/agenda/archive/oil-and-gas/. Erişim Tarihi:01.06.2017.
World Fact Book (2017), ‘’Middle East: Qatar’’, https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/qa.html. Erişim Tarihi: 01.05.2017.
World Factbook (2017), ‘’Middle East: Bahrain’’ https://www.cia.gov/library/publications/the-world-factbook/geos/ba.html. Erişim Tarihi:01.06.2017.
World Finance (2017). ‘’How Qatar plans to drive its long-term economic development’’ https://www.worldfinance.com/infrastructure-investment/how-qatar-plans-to-drive-its-long-term-economic-development. Erişim Tarihi: 03.06.2017.
Yenilenebilir Enerji Kaynakları Araştırmaları Merkezi (2017), ‘’Fosil yakıtların tüketimi ve geleceği’’, http://yenilenebilirenerjikaynaklari.biz/yenilenebilirenerjikaynaklari/fosil-yakitlar/fosil-yakitlarin-tuketimi-ve-gelecegi.html, Erişim Tarihi: 0.05.2017.