Demografik Değişim: Psiko-Sosyal ve Sosyo-Ekonomik Boyutları ile Yaşlılık

Doğum oranlarının azalışı ve ortalama yaşam sürelerinin uzaması ile birlikte, pek çok ülkenin nüfusu yaşlanmaktadır. Nüfusun yaşlanması ve yaş gruplarının oranındaki değişim basit bir süreç olmayıp, bu farklılaşma her geçen gün daha da belirginleşmekte ve küresel bir olgu haline dönüşmektedir. Demografik yapıda yaşanan bu değişim sonrası, nüfusa ilişkin önceden uygulanan politikaların etkinliğinin azaldığı görülürken, günümüzde uygulanan sosyal ve ekonomik politikaların da yakın dönemde değişime uğraması beklenmektedir. Yaşlı nüfusa ilişkin sorunları psiko-sosyal ve sosyo-ekonomik yönleri ile ele alan bu çalışma çerçevesinde, yaşlıların sosyal hayatlarında karşılaştıkları sorunlara farklı çözüm arayışları üretmek hedeflenmiştir. Bu amaç ile birlikte yaşlı dostu politikaları uygulanabilir kılmanın önemi vurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Demografik Dönüşüm, Nüfus, Yaşlanma, Yaşlı, Sosyal Politika.

Demographic Transition: Ageing with a Psycho -social and Socio-Economic Dimensions

Population of many countries has been aged with the decrease of the fertility ratio and the longevity of average life expectancies. Population ageing and variation in the age ratios are not basic processes and differentiation becomes much more apparent day by day and it turns into a global issue. After the differentiation lived in the demografic structure, while it has been seen that the efficiencies of applied population policies used in old time decreased, in the near term it is also expected to change of social and economical policies which are applied recently. In the frame of this work, the problems related to old age population handled from the side of psycho-social and socio-economic perspectives, it is aimed to produce different solutions for social lifespan problems of old ages. By this aim, it is emphasized that the importance of making age friendly policies can be applied.

Keywords:

Demographic Transition, Population, Ageing, Old Age, Social Policy,

PDF

___

Akalın, E. (2009). Yaşlanan Nüfus ve Sağlık Sorunları. 1-2.
Alper, Y. Değer, Ç., Sayan S. (2012). 2050’ye Doğru Nüfusbilim ve Yönetim: Sosyal Güvenlik (Emeklilik) Sistemine Bakış. www.skb.org.tr/wp-content/uploads/2010/06/Saglikli_Yaslanma.pdf, 02.02.2013.
Arpacı, F. (2005). Farklı Boyutlarıyla Yaşlılık. Ankara: Türkiye İşçi Emeklileri Derneği Kültür Yayınları. Ataman Erdönmez, P. (t,y). Küresel Demografik Değişim Süreci ve Finansal Sektör Üzerindeki Etkileri. [Elektronik versiyon]. Bankacılar Dergisi. 62, 65-66.
Biçerli, M. K. (2004). İşsizlikle Mücadelede Aktif İstihdam Politikaları. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
Bilir, N. (2004). Yaşlanan Toplum, Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı ABD, 1.
Danış, M. Z.(2007). Yaşlılık, Yoksulluk ve Yalnızlık. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü.
Davis, A. (2001). The Impact of Aging on Education. University of Manitoba. 3- 10.
Devlet Planlama Teşkilatı. (2006). Dokuzuncu Kalkınma Planı. Ankara: DPT.
Durgun, B. , Tümerdem, Y. (1999). Kentleşme ve Yaşlılara Sunulan Hizmetler. [Elektronik versiyon]. Turkish Journal of Geriatrics, 2 (3), 119.
Dünya Bankası. (2006). Türkiye İşgücü Piyasası Raporu Özet. Dünya Bankası Yayını.
Er, D. (2009). Psikososyal Açıdan Yaşlılık. [Elektronik versiyon]. Fırat Sağlık Hizmetleri Dergisi, 4, 138- 140.
European Commission. (2005). Communication from the Commission Green Paper Confronting Demographic Change: A New Solidarity Between the Generations. 2005. Brussels.
Gökbunar, A. R. ve Koç, Ö. E. (2009). Demografik Değişikliklerin Sosyal Güvenlik Kurumlarına Etkisi ve Türkiye’de Sosyal Güvenlik Kurumlarının Mali Yapısının Analizi. [Elektronik versiyon], Celal Bayar Üniversitesi SBE, Sosyal Bilimler Dergisi. 7, 1-2.
Gündoğan, N. (t.y.). İşgücünün Yaşlanması ve İşgücü Piyasalarına Etkileri. Anadolu Üniversitesi İİBF.
Güzel, A. ve Okur, A. R. (2004). Sosyal Güvenlik Hukuku. İstanbul: Beta Yayınları.
Işık, O. (t.y.). 2020 Yılında Türkiye Nasıl Bir Demografik Tablo. www.ttb.org.tr, 20.04.2007.
Kılavuz, M.A. (2005). Batı Kültüründe Yaşlanma Dönemi Yalnızlık Duygusu Azaltma ve Arkadaş İlişkilerini Geliştirme Açısından Dini Etkinliklerin Önemi. [Elektronik versiyon]. T.C. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi. 14, 25-39.
Kitabcı, İ. (2007). Sosyal Devlet Işığında Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin Sorunları ve Reform Arayışları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi, Isparta, Türkiye.
Kocatürk- Özen, B. (2010). Ülkemizde Yaşlı Sağlığı Politikaları.
Konak, A. ve Çiğdem, Y. (2005). Yaşlılık Olgusu: Sivas Huzurevi Örneği. [Elektronik versiyon]. Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 29, 25- 26.
McNair, S. ve M.Flynn. (2006). Managing an Ageing Workforce in Health and Social Care. Department of Work and Pensions. 5- 7.
Murat, S. (2000). Bütünleşme Sürecinde Türkiye ve Avrupa Birliği’nin Karşılaştırmalı Sosyal Yapısı. İstanbul: Filiz Kitabevi.
Murat, S. (2009). Genel Olarak Özürlülere Yönelik Çalışmalar ve İSMEK Örneği. 17.
Oxley H. (2009). Policies for Healty Ageing An Overview. OECD Health Working Papers. 8-9.
Önal, A. E. (2006). Gerontoloji Demografik Özellikler Epidemiyolojik Ölçütler. İstanbul Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı. 4- 6.
Öz, F. (t,y). Yaşamın Son Evresi: Yaşlılık Psikososyal Açıdan Gözden Geçirme. [Elektronik versiyon]. Kriz Dergisi. 10 (2), 17-28.
Özdemir, S. (2007). Küreselleşme Sürecinde Refah Devleti. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası Yayınları.
Seyyar, A. (1999a). Bakıma Muhtaçların Sosyal Güvenliği. Adapazarı: T.C. Sakarya Üniversitesi Rektörlüğü Yayınları.
Seyyar, A. (1999b). Sosyal Siyaset Açısından Kadın ve Aile Politikalar. İstanbul: Birey Yayıncılık.
Seyyar, A. (2002). Sosyal Siyaset Terimleri (Ansiklopedik Sözlük). İstanbul: Beta Yayınları.
Seyyar, A. (2004). Teorik ve Pratik Boyutlarıyla Sosyal Bakım, Ankara: T.C. Başbakanlık Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü.
Şeker, A. (2007). Yaşlılık, Yoksulluk ve Sosyal Devlet Üzerine Doç. Dr. İsmail Tufan ile Bir Söyleşi. www.sosyalhizmetuzmani.org/ismailtufansoyleisi.htm, 26.01.2013.
Şeker, A. (2010). Prof. Dr. Mehmet ERSOY ile Kent ve Yaşlılık Üzerine Bir Söyleşi. www.sosyalhizmetuzmani.org/kentveyaslilik_mehmetersoy.htm, 25.01.2013.
Şener, A. (2009). Yaşlılıkta Yaşam Doyumu ve Boş Zaman Faaliyetleri. H.Ü. İİBF, Aile ve Tüketici Birimleri Bölümü. 1-5.
Tezcan, M. (t.y.). “Toplumsal Değişme ve Yaşlılık”, A.Ü. Eğitim Fakültesi ve Üniversiteli Kadınlar Derneği’nin İşbirliği ile “Yaşlılık ve Sorunları” Konulu Bilimsel Toplantı 29-30 Nisan 1982. (ss. 170-172).
T.C. Milli Eğitim Bakanlığı Aile ve Tüketici Hizmetleri. (2011). Yaşlı Bireylere Sosyal Yardım ve Hizmeti veren Kurum ve Kuruluşlar. Ankara.
T.C. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı Özürlü ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü. (2012).
T.C. Avrupa Birliği Bakanlığı. (2011). 2012 Avrupa Aktif Yaşlanma ve Nesiller arası Dayanışma Yılı Hakkında Bilgi Notu. Ankara.
T.C. Başbakanlık Devlet planlama Teşkilatı. (2007). Türkiye’de Yaşlıların Durumu ve Yaşlanma Ulusal Eylem Planı. Sosyal Sektörler ve Koordinasyon Genel Müdürlüğü. Ankara.
Turner, D, C. Giorno, A. De Serres, A. Vourc’h ve P. Richardson. (1998). The Macroekonomic Implications of Ageing in a Global Context. Economics Department Working Papers.
Türk Geriatri Dergisi. (2004). Dünyada ve Türkiye’de Yaşlı Nüfus Eğilimi Sorunları ve İyileştirme Önerileri, [Elektronik versiyon]. 106.
Türkiye İstatistik Kurumu. Haber Bülteni. Türkiye’nin Demografik Yapısı ve Geleceği. www.tuik.gov.tr/ PreHaberBultenleri.do?id=13140, 16.01.2013a.
Türkiye İstatistik Kurumu. Ülkelerin ve Türkiye’nin ortanca yaş sıralaması, 2010 ve 2050. www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=13140, 16.01.2013b.
World Health Organization (2002), Active Ageing a Policy Framework. Spain.
Vikipedi. Yoksulluğun Tanımı. tr.wikipedia.org/wiki/Yoksulluk, 26.01.2013.
Yumurtacı, A. (2007). Nüfusun Yaşlanması ve Avrupa Emek Piyasalarına Etkileri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, İstanbul, Türkiye.