Türkiye’de Florozis Sorunu ve Florun Biyokimyasal Etkileşimi

Flor kimyasal reaktivitesi yüksek bir elementtir. Bu element toprak, kaya, kil, kömür, su ve havada iyonlar ve bileşikler halinde bulunur. Endüstriyel florozis ve doğal afetler sonucu toprak ve sudaki flor konsantrasyonunun artmasına bağlı flor zehirlenmeleri meydana gelmektedir. Organik florürler surfaktan, fiber, membran, pestisit, fungusit, uranyum, ilaç, tomografik görüntüleme maddesi ve diş bakım ürünü üretiminde kullanılmaktadır. Bu elementin uzun süreli alınan günlük miktarı güvenli eşiği aştığı takdirde florozis olarak bilinen kronik flor zehirlenmesi ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde, bugüne kadar yapılan çalışmalarda Muğla, Eskişehir, Kırşehir, Çorum, Ankara, Konya, Hatay, Van ve Ağrı illerinde su, toprak, bitki, koyun idrarı, diş ve kemik örneklerinde flor düzeyleri belirlenmiş ve flor zehirlenmesi hakkında değerlendirmeler yapılmıştır. Bu kapsamdaki bilgi birikiminin özlü bir şekilde bir araya getirilmesinin güncel durumu ortaya koyacağı ve bu konuda yapılabilecek çalışmalara katkı sağlayabileceği kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler:

Florozis, Türkiye

Fluorosis Problem in Turkey and Biochemical Interaction of Fluorine

Fluorine is a highly reactive chemical element. This element is present in soil, rock, clay, coal, water and air as ions and compounds. Organic fluorides are being used in the production of surfactant, fibers, membrane, pesticide, fungicide, uranium, drug, tomographic imaging agent and dentifrice. In various studies carried out in our country, natural and industrial fluorosis and fluoride-induced biochemical changes in animals were studied. In our country, Muğla, Eskişehir, Kırşehir, Çorum, Ankara, Konya, Hatay, Van and Ağrı cities and water, soil, plant sheep urine, tooth and bone materials examined for fluor amount despite the long work done over the years, some of the effects of fluoride on the body is still not fully explained. Therefore, to be useful to make a compilation about the characteristics of fluorine, and its' presence in the nature, and its' biodynamics and effects in the body, was thought.

Keywords:

Fluorosis, Turkey,

PDF

___

1. Atkins PW., Overton TL., Rourke JP., Weller MT., Armstrong FA., 2010. The Group 17 Elements In "Inorganic Chemistry", Ed., PW Atkins, TL Overton, JP Rourke., MT Weller, FA Armstrong, 5th ed, Publisher Great Britain by Oxford University Press, W. H. Freeman and Company, 41 Madison Avenue, New York, NY 10010.
2. House JE., 2013. Chemistry of Non-metallic Elements III Grups VIA-VIIIA. "In Inorganic Chemistry", Ed., House, JE, 499-549, Academic Press of Elsevier, 225 Wyman Street Waltham MA 02451, USA.
3. Barbier O., Arreolar-Mendoza L., Del Roza LM., 2010. Molecular mechanisms of fluoride toxicity. Chem-Biological Interactions, 188, 319-333. 4. Karagül H., 2008. Florozis ve hayvan sağlığı. Uluslararası katılımlı tıbbi jeoloji sempozyumu, 6-9 Şubat 2008, MTA Kültür Sitesi, Ankara, 109-110.
5. Oruç N., 2008. Endemik florozis. Uluslararası katılımlı tıbbi jeoloji sempozyumu, 6-9 Şubat 2008, MTA Kültür Sitesi, 103-105, Ankara.
6. Dolle F., Roeda D., Kuhnast B., Lasne MC., 2008. Fluorine-18 chemistry for molecular imaging with positron emussion tomography, In: Fluorine and Health. Ed., Tressound A, and Haufe G, 4-25. Elsevier B.V.
7. Gutknecht J., Walter A. 1981. A hydroﬂuoric and nitric acid transport through lipid bilayer membranes. Biochim Biophys Acta, 644, 153-156.
8. ATSDR (Agency for Toxic Substances and Disease Registry), 2003. Toxicological proﬁle for fluorides, hydrogen fluoride, and fluorine. u.s. department of health and human services, public health service, Atlanta, GA, September. 9. Combeau C., Carlier MF., 1988. Probing the mechanism of atp hydrolysis on F-actin using vanadate and the sructural analogs of phosphate, BeF3 and AlF4, J Biol Chem, 17, 429-436.
10. Brigitte C., Reisler P., Reisler E., 1993. Aluminum fuoride interactions with troponin C. Biophys J, 65, 2511-2516.
11. Mendoza-Schulz A., Solano-Agama C., Arreola-Mendoza L., Reyes-Marquez B., Barbier O., Del Razo LM., 2009. The effects of fuoride on cell migration, cell proliferation, and cell metabolism in GH4C1 pituitary tumour cells. Toxicol Lett, 190, 179-186.
12. Adamek E., Pawlowska-Goral K., Bober K., 2005. In vitro and in vivo effects of fuoride ions on enzyme activity. Ann Acad Med Stet, 51, 69-85.
13. Radostits O., Gay C., Hinchcliff K., Constable P., 2006. Diseases associated with inorganic and farm chemicals. In "Veterinary Medicine, A textbook of the diseases of cattle, horses, sheep, pigs and goats", Ed., Radostits O, Gay C, Hinchcliff K., Constable, P., 10th Edition. 1815-1819. Saunders Ltd. London, Toronto. 14. Şendil Ç., Bayşu N., 1973. İnsan ve hayvanlardaki Ağrı İli Doğubayazıt ilçesi köylerinde görülen flor zehirlenmesi ve bunun Van ili Muradiye ilçesi köylerinde de saptamamızla ilgili ilk tebliğ. 15. Ergun HS., Rüssel-Sinn HA., Baysu N., Dündar Y., 1987. Studies on the fluoride contents in water and soil, urine, bone and teeth of sheep, and urine of human from eastern and western parts of Turkey. Dtsch Tierarstl Wschr, 94, 381-440.
16. Fidancı UR., Bayşu N., Ergun H., 1994. The fluoride content of water sources in Kızılcaören village in Eskişehir. Tr J Med Sci, 20, 15-17.
17. Fidancı UR., Salmanoğlu B., Maraşlı Ş., ve ark. (1998). İç Anadolu Bölgesinde doğal ve endüstriyel florozis ve bunun hayvan sağlığı üzerine etkileri. Tr. J. Of Veterinary and Animal Scences, 22, 537-544. 18. Altıntaş A., Fidancı UR., Sel T., Duru Ö., Başsatan A., 2000. Doğal ve endüstriyel florozisli koyunlarda böbrek fonksiyonu ve serum protein elektroforezi. Ankara Üniv Vet Fak Derg, 47, 105-114. 19. Işıklı B., Kalyoncu C., Metintaş S., Demir TA., 2000. Eskişehir yöresindeki içme sularında florür düzeyleri. Ekoloji Çevre dergisi, 36, 28-30.
20. Erdoğan S., 2002. Hatay bölgesi içme suyu örneklerinde flor düzeyleri. Vet Bil Derg, 18, 1-2.
21. Öksüz S., 2006. Pöhrenk (Kırşehir) sıcak su kaynaklarının hidrojeokimyasal incelemesi. Çukurova Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Türkiye.
22. Karademir B., Karademir G., 2009. Fluoride levels of drinking water of farm animal in Iğdır provinence, Turkey. Kafkas Univ Vet Fak Derg, 6, 919-923.
23. Fidancı UR., Karagül H., Sel T., ve ark. (2005). Türkiye’de doğal ve endüstriyel florozis. I. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu, 1-3 Aralık 2005, MTA Kültür Sitesi, Ankara, 46-47.
24. Fidancı UR., Sel T., 2001. The industrial florozis coused by coal-burning power station and its effects on sheep. Türk J Vet Anim Sci, 25, 735-741.