Emrah Hicazi AKSU, Ali Doğan ÖMÜR, Fatih Mehmet KANDEMİR, Akın KIRBAŞ

Geçiş Dönemindeki Esmer Irkı İneklerin Yavru Cinsiyetine Bağlı olarak Bazı Mineral, Hormonal ve Metabolik Parametrelerinin Karşılaştırılması

Sığırlarda geçiş dönemi doğum öncesindeki 3 hafta ile doğum sonrası 3 haftayı kapsayan bir dönem olarak tanımlanmaktadır. Bu çalışma erkek ve dişi yavru taşıyan esmer ırkı sığırların periparturient dönemdeki bazı mineral, hormonal ve metabolik kan parametrelerinin karşılaştırılması amacıyla yapılmıştır. Çalışmada 20 gebe esmer ırkı inek (4-5 yaşlarında, 500-550 kg ağırlıkta) kullanılmıştır. İneklerden tahmin edilen doğum öncesi 21. günde kan örneği alınmıştır. Doğum sonrasındaki 21. günde bu ineklerden rasgele seçilen 9 ineğin kan numunesi kontrol (K) grubu olarak kullanılmıştır. Kan serumlarında glikoz, üre, kolesterol, kreatinin, bazı mineral maddeler ve FSH, LH ve progesteron (P4) hormon düzeyleri incelenmiştir. 11 ineğin erkek yavru 9 ineğin de dişi yavru doğurduğu doğumla teyit edilmiştir. Doğum öncesi 21. gündeki üre seviyesi erkek yavru taşıyan (EYA) annelerde dişi yavru taşıyan (DYA) anneler ve doğum sonrası 21. günde kan örneği alınan K grubundakilere göre önemli derecede yüksek bulunmuştur (P<0.05). EYA grubundaki kalsiyum (Ca) düzeyi K grubuna göre önemli derecede yüksek bulunmuştur (P<0.05). Diğer taraftan EYA ve DYA gruplarındaki glikoz, sodyum (Na), klor (Cl) ve P4 seviyesi K grubundan önemli derecede yüksek tespit edilmesine rağmen, kolesterol seviyesi ise önemli derece düşük bulunmuştur (P<0.05). Bununla birlikte kreatinin, potasyum (K), fosfor (P), magnezyum (Mg), demir (Fe), FSH ve LH düzeyleri açısında her 3 grup arasında da anlamlı bir fark gözlenmemiştir.

Anahtar Kelimeler:

Geçiş dönemi, Metabolik profil, Sığır, Yavru cinsiyeti

PDF

___

Arslan C., Tufan T., 2010. Geçiş dönemindeki süt ineklerinin beslenmesi I. Bu dönemde görülen fizyolojik, hormonal, metabolik ve immunonlojik değişiklikler ile beslenmeiİhtiyaçları. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 16, 151- 158.
Goff JP., Horst RL., 1997. Physiological changes at parturition and their relationship to metabolic disorders. Journal of Dairy Science, 80, 1260- 1268.
Whitaker DA., Macrae AI., Burrough E., 2005. Nutrition, fertility and dairy herd productivity. Cattle Practitioner, 13, 27-32.
Wathers DC., 2010. Interactions between energy balance, the immune system end the reproductive tract with influence on dairy cow fertility. Cattle Practitioner, 18, 19-26.
Goff JP., 2008. Immune suppression around the time of calving and the impact of metabolic disease. XXV Jubilee World Buiatrics Congress Budapest, Hungry. Hungarian Veterinary Journal, 130, 39-42.
Drackley JK., 1999. Biology of dairy cows during the transition period: The final frontier? Journal of Dairy Science, 82, 2259-2273.
Basoglu A., Sevinc M., 2004. Evcil hayvanlarda metabolik ve endokrin hastalıklar. 1. Baskı. Pozitif Matbaacılık, Konya.
Mallard BA., Dekkers JC., Ireland MJ., Leslie KE., Sharif S., Vankampen CL., 1988. Alteration in immune responsiveness during the peripartum period and its ramification on dairy cow and calf health. Journal of Dairy Science, 81, 585-595.
Otto F., Ibanenz A., Caballero B., Bogin E., 1992. Blood profile of paraguayan cattle in relation to nutrition metabolic state, management and race. Israel Journal of Veterinary Medicine, 47, 91-99.
Avcı C., Kızıl Ö., 2013. Enjektabl iz elementlerin geçiş dönemindeki ineklerde metabolik profil üzerine etkileri. Kafkas Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 19, 73-78.
Hostetler CE., Kincaid RL., Mirando MA., 2003. The role of essential trace elements in embryonic and foetal development in livestock. The Veterinary Journal, 166, 125-139.
Souza JCÇ de., Brule AO., Ferraz PB., Oliveira J de AL., Alencar Mmde., Bahiense Ferraz P Jr., Anchieta Leite Oliveira J de., Mello de alencar M., 1994. Repeatability of body weight and gain from birth to weaning in Nelore cattle. Revista da Sociedade Brasileira de Zootecnia, 23, 133-139.
Kaygısız A., 1998. Altındere tarım işletmesinde yetiştirilen esmer ve sarı alaca buzağıların doğum ağırlıklarına ilişkin genetik ve fenotipik parametre tahminleri. Turkish Journal of Veterinary and Animal Sciences, 22, 527-535.
Akkayan C., Ada H., 1975. Çifteler harası ineklerinin gebelik süreleri üzerinde araştırmalar. Ankara Üniversitesi Veteriner Fakültesi Dergisi, 21, 423-431.
Vazquez-Anon M., Bertics S., Luck M., Grummer RR., Pinheiro J., 1994. Peripartum liver triglyceride and plasma metabolites in dairy cows. Journal of Dairy Science, 77, 1521-1528.
Kim CK., Yen SCC., Benirschke K., 1972. Serum testosterone in fetal cattle. General and Comparative Endrocinology, 18, 404-407.
Yılmaz B., 1999. Hormonlar ve üreme fizyolojisi, 369, 1. Baskı: Feryal Matbaacılık, Ankara.
Grummer RR., Bertics SJ., Lacount DW., Snow JA., Dentine MR., Stauffacher RH., 1990. Estrogen induction of fatty liver in dairy cattle. Journal of Dairy Science, 73, 1537-1543.
Chew BP., Erb RE., Fesler JF., Callahan CJ., Malven PV., 1979. Effects of ovariectomy during pregnancy and of prematurely induced parturition on progesterone, estrogens, and calving traits. Journal of Dairy Science, 62, 557- 566.
Lema M., Trucker WB., Aslam M., Shin IS., Le Ruyet P., Adams GD., 1992. Influence of calcium chloride fed prepartum on severity of edema and lactational performance of dairy heifers. Journal of Dairy Science, 75, 2388-2393.
Kahn CM., Line S., 2010. The Merck Veterinary Manual, 2826-2827, 10th Edition, Merck&Co inc., Whitehouse station, N.J. USA.