ENDÜSTRİYEL HAMMADDELERİN İNSAN SAĞLIĞINA OLUMSUZ ETKİLERİ VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ

Endüstriyel hammaddelerin ülke ekonomisine katkıda bulunmasına rağmen proses ve kullanım esnasında birçok iş sağlığı problemini de beraberinde getirmektedir. Ayrıca yaşanan tüm bu olumsuzluklar İşgücü verimliliğini düşürmekte ve iş güvenliği ile mücadele için işletmelere yüksek maliyetler yüklemektedir. Endüstriyel hammaddelerin yol açtığı mesleki hastalıkların bazıları solunum yoluyla bazıları deri yoluyla insanların sağlığını olumsuz etkilemektedir. Geçmişte asbestten civaya kadar bilinçsizce üretilen birçok endüstriyel hammaddenin insan sağlığına zarar verdiği ve vermeye de devam ettiği bilinmektedir. Bazı mesleki hastalıkların ise yıllar sonra ortaya çıktığı tespit edilmiştir. Bu çalışmada Türkiye’deki endüstriyel hammaddelerin insan sağlığına olumsuz etkileri ve alınması gerekli iş güvenliği tedbirleri ele alınmıştır. Bu amaçla Türkiye’de önemli endüstriyel hammadde çeşitleri ve rezervlerine sahip olan Kapadokya yöresinde bulunan endüstriyel hammaddeler çalışmaya konu edinilmiştir. Kapadokya yöresinde sanayide kullanılmış ve kullanılmaya devem eden endüstriyel hammaddelerin insan sağlığına olumsuz etkileri, çözüm yolları detaylıca araştırılmış ve sonuçları ortaya konmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Endüstriyel Hammaddeler, İş Güvenliği, Sağlık, İşgücü

NEGATIVE EFFECTS OF INDUSTRIAL RAW MATERIALS TO HUMAN HEALTH AND SUGGESTIONS FOR SOLUTION

Although industrial raw materials contribute to the country's economy, it brings many occupational health problems during the process and usage. In addition, all these negativities decrease labor productivity and puts high costs on businesses to combat occupational safety. Some of the occupational diseases caused by industrial raw materials have a negative effect on the health of people through respiration. It is known that many industrial raw materials produced unconsciously in the past from asbestos to mercury damage human health. It is determined that some occupational diseases occur after years. In this study, adverse effects of industrial raw materials on human health and required safety measures are discussed in Turkey. For this purpose, industrial raw materials in the Cappadocia region, which has important industrial raw material types and reserves in Turkey, is the subject of this study. In the Cappadocia region, industrial raw materials used in industry having negative effects on human health and solution ways were discussed in detail and their results have been revealed.

Keywords:

Industrial Raw Materials, Occupational Safety, Health, Labor.,

PDF

___

[1] ATABEY, E., (2015), Nevşehir İli Tıbbi Jeolojik Unsurları ve Halk Sağlığı, Nevşehir Belediyesi yayını, 2.Baskı, ISBN: 978-9944-5633-7-6.
[2] MTA, (2009), Türkiye Yeraltı Kaynakları (İllere Göre), MTA Yerbilimleri ve Kültür Serisi-5, ISBN:978-605-4075-44-7.
[3] OKUT, M. ve Mehmet, G., (1972), Nevşehir İli Ürgüp-Avanos ve Gülşehir İlçelerindeki Kükürt Zuhurlarının Jeolojisi, MTA Rapor No: 5014.
[4] ATABEY, E., TARHAN, N., YUSUFOĞLU, H., CANPOLAT, M., (1988), Hacıbektaş, Gülşehir, Kalaba, (Nevşehir)- Himmetdede (Kayseri) Arasının Jeolojisi, MTA Rapor No: 8523.
[5] OYGUR, V., ALKAN, M. ve CİHNİOĞLU, M., (1988), Aksaray Kuzeybatısı İle Nevşehir Kuzeyinin Demir Prospeksiyon Jeolojisi Raporu, MTA Rapor No: 8538.
[6] KIRIKOĞLU, M., (1999), Orta Anadolu Aksaray-Nevşehir Civarı Endüstriyel Hammadde Kaynakları Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 10227.
[7] ALP, İ., (1978), Nevşehir İli Avanos İlçesi Civarındaki Alüminyum Kaolen Yataklarının Değerlendirme Raporu, MTA Rapor No: 6377.
[8] MTA, (1980), Türkiye Maden Envanteri (İllere Göre), No: 179, 571s., Ankara.
[9] KAYAKIRAN, S., (1979), Gülşehir Kaya Tuzlası Etüt ve Aramaları Açıklama Evresi 1977 ve 1978 Çalışmaları, MTA Rapor No: 6606.
[10] ÖZKUZEY, S., (1973), Nevşehir İli Civarında Detay Perlit Etüdü Hakkında Rapor, MTA Rapor No: 5060.
[11] AÇIKGÖZ, F., (1980), Nevşehir-Ürgüp-Kaymaklı Çevrelerinin Pomza Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 6931.
[12] YILMAZ, Ş., (1990), Nevşehir İli ve Civarının Zeolit Aramaları Prospeksiyon Raporu, MTA Rapor No: 9235.
[13] ERKANOL, D., AKALIN, N., KIZILTEPE, O. ve BAKIR, M. F., (2012), Aksaray- Kırşehir-Nevşehir-Niğde İlleri Mermer ve Doğaltaş Potansiyel Alanların Belirlenmesine Yönelik Etüt Raporu, MTA Rapor No: 11506.
[14] BARIŞ, Y. İ., (1987), Asbestos and Erionite Related Chest Diseases, Semih Ofset Matbaası, 1987, Ankara.
[15] BARIŞ, Y. İ., (2005), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit Sorunu ve İnsan Sağlığına Etkileri (Mesotelyoma), 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyumu Bildiri Özetleri, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 95, 53-64, Ankara.
[16] BARIŞ, Y. İ., (2008), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit Sorunu, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 18, YMGV Yaynı, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.
[17] BARIŞ, Y. İ., AKAY, H. ve EMRİ, S., (2007), Türkiye'de Asbest ve Eriyonit İle İlgili Hastalıklar, Toraks Dergisi, 8, Ek 1, ISSN: 1302-7808, Ankara.
[18] ATABEY, E., (2005), Tıbbi Jeoloji, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları: 88, 194s., Ankara.
[19] ATABEY, E., (Ed.), (2006), 1. Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı, (Editor: Eşref ATABEY, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası Yayınları, 95.
[20] ATABEY, E., (2009), Türkiye'de Asbest, Eriyonit, Kuvars ve Diğer Mineral Tozları ve Etkileri, MTA Yerbilimleri ve Kültür Serisi: 6, 191 s., ISBN: 978-605¬4075-44-7, Ankara.
[21] GÖKTEPELİ, A., AYAN, Z., ARTVİNLİ, M., ŞAHİN, A. ve BARIŞ, Y. İ., (1983), İnsan Sağlığı ve Jeoloji, Türkiye Jeoloji Kurumu, Yeryuvarı ve İnsan Dergisi, 11-14, Ankara.
[22] ATABEY, E., (2008), Türkiye'deki Tıbbi Jeoloji Konularına Genel Bakış, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Kitabı, YMGV Yayını ISBN: 978-975-7946-33-5, Ankara.
[23] ÖNEM, Y., (2000), Sanayi Madenleri, Genişletilmiş 2. Baskı, ISBN: 975-96255¬1-2, Ankara.
[24] GÖYMEN, G., GÜRSOY, E., KOPTAGEL, E., GÜRSES, H. ve HOŞCAN, M., (2008), Silikoza Neden Olan Alfa-Kuvars Tozlarının Biyomineralojik Özelliği, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 199, YMGV Yayını, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.
[25] BARADAN, S., (2005a), İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Programları: ABD Örneği, 3. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir.
[26] BARADAN , S., (2005b), ABD'de İşçi Sağlığı ve İş Güvenliğine Genel Bakış, 3. Yapı İşletmesi Kongresi, İzmir.
[27] NIOSH, (1974), THE NATIONAL INSTITUTE FOR OCCUPATIONAL SAFETY AND HEALTH, Ulusal Mesleki Güvenlik ve Sağlık Enstitüsü, Sağlık ve İnsan Hizmetleri Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezleri Departmanı, ABD, https:// www.cdc.gov/niosh/docs/75-120/default.html, Erişim Tarihi: 28.11.2018.
[28] BİLİR, N., (2008), Türkiye'de Meslek Hastalıklarının Nedenleri, Uluslararası Katılımlı Tıbbi Jeoloji Sempozyum Kitabı (Ed. Eşref Atabey), 38-39, YMGV Yayını, ISSN: 978-975-7946-33-5, İstanbul.