BENEFITS OF TECHNOPARKS FOR INNOVATIVE & TECHNOLOGY-BASED ENTREPRENEURS

Öz Sanayi toplumundan bilgi toplumuna geçiş sürecinin önemli etkilerinden biri de klasik girişimciliğin, kreatif sınıfın önderliğinde yenilikçi, teknoloji tabanlı girişimciliğe dönüşmesidir. Teknoparklar tekno-girişimcileri bir araya getiren küme bazlı, sosyo-mekansal sistemlerdir. Teknoparklardan muhteva ettikleri firmalara yönelik daha fazla yenilik ve nitelikli istihdam üretmelerini sağlamak üzere çeşitli dışsallıklar yaratmaları beklenir. Bu varsayım dâhilinde, devletler teknoparklara yönelik vergi desteği ve altyapı yatırımları gibi önemli teşvikler sağlamaktadır. Bununla birlikte, teknopark firmaları bahse konu teknopark dışsallıklarından yeterince faydalanamıyorsa vazgeçilen vergiler ve yapılan kamu yatırımları boşa gidecektir. Daha da önemlisi, yenilikçi, teknoloji tabanlı girişimcilerin performansını ciddi anlamda artırma fırsatı da elden kaçmış olacaktır. Bu da, teknoparklarda arzu edilen potansiyel faydaların gerçekten hayata geçip geçmediğine ilişkin etki değerlendirme çalışmalarının önemini öne çıkarmaktadır. Bu çalışma firmaların teknopark dışsallıklarından hangi seviyede fayda sağladığını ortaya çıkarma amacını taşıyan anket bazlı bir etki değerlendirme yaklaşımını ortaya koymakta ve örneklendirmektedir. Çalışma kapsamında Türkiye’deki en az 50 firmanın bulunduğu 26 farklı teknoparktan rastgele seçilmiş 1.112 tekno-girişimciye, teknopark dışsallıklarından hareketle belirlenen 12 ölçüt bağlamında teknoparkta yer almamış olsalardı ne durumda olurlardı şeklindeki karşı-olgusal sorular yöneltilmiştir. İlave olarak, girişimcilerce algılanan faydanın, farklı girişimci ve firma-spesifik özellikler dahilinde değişim gösterip göstermediğini incelemek üzere 12 karşı-olgusal sorunun her biri için 12 farklı özellik ele alınarak sıralı logit regresyonu analizi gerçekleştirilmiştir. Eğer algılanan faydalar girişimci ve firma özelliklerine göre değişim gösteriyorsa o zaman tek tip uygulamalar yerine özelleştirilmiş uygulamalara yönelinmesi daha etkin olacaktır.Analiz edilen 12 teknopark dışsallığından 10 tanesi kapsamında istatistiki olarak anlamlı algılanan ortalama fayda gözlemlenmiştir. Sıralı logit regresyonu analizi sonuçları, daha yüksek fayda düzeyinin kadın girişimci olmayla, daha fazla sayıda ortağa sahip olmayla, daha düşük eğitim düzeyine sahip olmayla, ihracat yapmayla, sektörün yazılım/bilişim olmasıyla, daha az gelişmiş bir teknoparkta olmayla ve daha az gelişmiş bir şehirde olmayla ilişkili olduğunu ortaya koymuştur. Bu bulgular teknoparkların içerici kalkınma perspektifi açısından önemli bir rol oynadığına işaret etmektedir. Diğer taraftan, algılanan fayda düzeyinin girişimcinin ve firmanın yaşı, firmanın çalışan sayısı ve firmanı hızlı büyüyen firma olup olmaması özelliklerine göre farklılaşmadığı gözlemlenmiştir. Teknoparklardan beklenen temel etkilerden biri uluslararası düzeyde lider firmaların, diğer ifadeyle “yıldız firmaların” teknoparklarda gelişip atılım yapmasıdır. Hızlı büyüyen firmalar buna en uygun adaylar olup, bu firmaların teknopark dışsallıklarından diğer firmalara oranla en üst düzeyde istifade etmeleri beklenir. Bu çalışmanın bulgularından hareketle bu konuda teknopark idarelerinin ve ilgili kamu kurumlarının daha fazla çaba göstermesi gerektiği anlaşılmaktadır. Bu çalışma bulgularının ve yaklaşımının Türkiye’deki teknoparkların performansını artırma anlamında tamamlayıcı bir etki değerlendirme aracı olarak faydalı olacağını ummaktayız. Yaklaşımımızın önemli bir boyutunu da etki değerlendirmeye ekonomik perspektifin yanı sıra sosyolojik perspektiften de yaklaşmamız oluşturmaktadır. Çalışma bulguları aynı zamanda kalkınmakta olan/ yükselen ülkeler bağlamındaki teknopark politikaları ve dinamiklerine ilişkin de örnek teşkil etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Technopark, Entrepreneurship, Innovation, Evaluation, Ordered Logistic Regression Model

PDF

___

ALDRICH, HOWARD, (1991), Need For More Research on Entrepreneurship. The American Sociological Association Organizations and Occupations. Newsletter Spring.

ALMEIDA, A., SANTOS, C., RUI-SILVA M., (2008), Bridging Science to Economy: The Role of Science and Technologic Parks in Innovation Strategies in Follower Regions, FEP Working Papers N.302, Faculdade de Economia, Universidade Do Porto.

BECK, U., (1992), Risk Society: Towards a New Modernity, ThousandOaks, CA: Sage.

BELL, D., (1973), The Coming of Postindustrial Society: A Venture in a social Forecasting. New York: Basic Books.

BIRLEY, S., (1985), The Role of Networks in the Entrepreneurial Process, Journal Business Venturing, Vol. 1, pp. 107–117.

BRUSH, C. G. and HISRICH, R., D., (1991), Antecedent Influences on Woman-Owned Business, Journal of Managerial Psychology, Vol. 6, pp. 9-16.

BURT, R. S., (1992), Structural Holes: The Social Structure of Competition, Cambridge, Harvard University Press, MA.

CAMERON, A. C. and P. K. TRIVEDI, (2005), Microeconometrics: Methods and Applications, New York: Cambridge University Press.

CANSIZ, M., (2014), Innovative Entrepreneurship of Turkey (The case of Turkish Technoparks), Ministry of Development, Ankara.

CANSIZ, M., (2016), Türkiye’de Akademik Girişimcilik, T.C. Kalkınma Bakanlığı, Ankara.

CANSIZ, M., ULUSOY, D., (2017), Teknoloji Tabanlı Girişimcilerin Başarısında Yapısal, Ekonomik, Sosyal, Kültürel ve Beşeri Sermayenin Etkileri: Türkiye Örneği, Sosyoloji Konferansları, (56), 113-149.

CANSIZ, M., ÖZBAYLANLI, B., (2017), Teknoparkların Ar-Ge ve Yenilik Fikirlerine Katkıları, Verimlilik Dergisi, c. 3, s. 125-166.

CANSIZ, M., (2017), 2023’e Doğru Türkiye Teknoparkları, Ministry of Development, Ankara.

CASTELLS, M., (2005), Enformasyon Çağı, Ekonomi, Toplum ve Kültür, Ağ Toplumunun Yükselişi, Çev: Ebru Kılıç, Bilgi Üniversitesi Yayınları, İstanbul.

CHAN, K. Y. A., OERLEMANS L. A. G. ve PRETORIUS, M. W., (2010), Knowledge Flows and Innovative Performances of NTBFs in Gauteng, South Africa: An Attempt to Explain Mixed Findings in Science Park Research, World Academy of Science, Engineering and Technology, 66, 138-152.

CHEN, V. T., (2015), Cut Loose: Jobless and Hopeless in an Unfair Economy, Oakland, CA: University of California Press.

COOPER, A. C., DUNKLEBURG,W. C., (1987), Entrepreneurial Research: Old Questions, New Answers and Methodological Issues, American Journal of Small Business, Vol. 11, No. 3, 11-23.

ÇIRAKÇI, A., Özlem, (1997), Kentsel Tasarım Açısından Çevresel Standartların Yükseltilmesinde Teknoparkların Rolü, İzmir Alacatı Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.

DIMAGGIO, P., (1992), Nadel's Paradox Revisited: Relational and Cultural Aspects of Organizational Structure, Networks and OrganiZations; Structure, Form and Action, Eds. N. Nohria and R. Eccles, , pp. 118-142. Cambridge, MA: Harvard Business School.

DRUCKER, F. P., (1991), The New Productivity Challenge, Harvard Business Review, 69 (6), 69–90.

DUCHESNEAU, D. A., GARTNER, W. B., (1988), A Profile of New Venture Success and Failure in An Emerging Industry, Frontiers of Entrepreneurship Research, Eds. Kirchhoff, B. A., et al.. Babson College, Wellesley, MA, pp. 372-386.

EISENHARDT, K. M., TABRIZI, B. N., (1995), Accelerating Adaptive Processes: Product Innovation in the Global Computer Industry, Administrative Science Quarterly, Vol. 40, pp. 84-110.

EREN, H., (2010), Üniversite Öğrencilerinin Sosyal Yenilikçilik Kapasitelerinin Teknolojik Yenilikçilik Eğilimlerine Etkisini Ölçmeye Yönelik Bir Model Önerisi, (Yayımlanmamış Doktora Tezi), KHO, Ankara.

EROĞLU, T. Z., (2002), Teknoloji Yönetimi, Teknoparklar ve Teknoparklarla İlgili Görüş ve Beklentiler Üzerine Bir Araştırma (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), Gazi Üniversitesi.

EVANS, D., LEIGHTON, L., (1989), Some Empirical Aspects of Entrepreneurship, Empirical Economics, Vol. 79, pp. 519-535.

ETZKOWITZ, H., LEYDESDORFF, L., (2000), The Dynamics of Innovation: From National Systems and ‘Mode 2’ to a Triple Helix of University-Industry Government Relations, Research Policy, 29, 2000, 109-123. FERRARY, M. and M., GRANOVETTER, (2009), The Role of Venture Capital Firms in Silicon Valley’s Complex Innovation Network, Economy and Society 18: 326–359.

GRANOVETTER, M., (2000), The Economic Sociology of Firms and Entrepreneurs, Pp. 128–165 in The Economic Sociology of Immigration: Essays in Networks, Ethnicity, and Entrepreneurship, edited by A. Portes, New York, NY:Russell Sage Foundation.

HARVEY, D., (1997), Postmodernliğin Durumu, Çev: Sungur Savran, Metis Yayınları, İstanbul.

HONIG, B., (1998), What Determines Success? Examining the Human, Financial, and Social Capital of Jamaican Microentrepreneurs, Journal of Business Venturing, Vol. 13 No. 5, pp. 371-394.

ISLAM, M., M. H. KHAN, A. Z. M., OBAIDULLAH and D. M. S., ALAM, (2011), Effect of Entrepreneur and Firm Characteristics on the Business Success of Small and Medium Entreprises in Bangladesh, International Journal of Business and Management”, 2011.

KUMAR, K., (2013), Sanayi Sonrası Toplumdan Post-Modern Topluma, Çağdaş Dünyanın Yeni Kuramları, Çev: Mehmet Küçük, Dost Kitapevi, Ankara.

LONG, J. S. and FREESE, (2014), Regression Models for Categorical Dependent Variables Using Stata, 3rd ed. College Station, TX: Stata Press.

McCULLAGH, P. and J. A., NELDER, (1989), Generalized Linear Models, 2nd ed. London: Chapman & Hall/CRC.

MASUDA, Y., (1990), Managing in the Information Society: Releasing Synergy Japanese Style, Basil Blackwell, Oxford, UK.

NEE, V. and S. OPPER, (2012), Capitalism From Below: Markets and Institutional Change in China, Cambridge, MA: Harvard University Press.

OECD, (2012a), Industry Policy and Territorial Development-Lessons from Korea, OECD Publications, 2012.

OECD, (2012b), Determinants of High-Growth Entrepreneurship, OECD Leed Publications, 2012.

ÖZGÜVEN, H. N., (2011), Teknoparkların Üniversitelere Katkıları ve Mühendislik Eğitimine Etkileri, Ortadoğu Teknik Üniversitesi İnternet Sayfası Erişim Tarihi: 28 Kasım 2011.

SAXENIAN, A., (1994), Regional Advantage: Culture and Competition in Silicon Valley and Route 128, Cambridge, MA, Harvard University Press.

SIEGEL, D. S., WESTHEAD, P., WRIGHT, M., (2003), Science Parks and the Performance of New Technology Based Firms: A Review of Recent UK Evidence and an Agenda for Future Research, Small Business Economics, 20, 2, 177-184.

STATA, (2017), Manual for Ologit, STATA 15 – Guides and Manuals, 2017.

STUART, T. and ABETTI, P., (1990), Impact of Entrepreneurial and Managerial Experience on Early Performance, Journal of Business Venturing, Vol 2, pp. 151-162.

SWEDBERG, R., (2000), Entrepreneurship: The Social Science View, New York: Oxford University Press.

THORNTON, P. H., (1999), The Sociology of Entrepreneurship, Annual Review of Sociology 25: 19–46.

THORNTON, P. H., D. RIBEIRO-SORIANO and D. URBANO, (2011), Socio-Cultural Factors and Entrepreneurial Activity: An Overview. International Small Business Journal, 29: 105–118.

UZZI, B., (1999), Embeddedness in the Making of Financial Capital: How Social Relations and Networks Benefit Firms Seeking Financing, American Sociological Review, Vol. 64, No. 4, pp. 481-505.