SOSYAL DEVLET ANLAYIŞI VE TÜRKİYE’DEKİ GELİŞİMİ, SOCIAL STATE CONCEPT AND ITS DEVELOPMENT IN TURKEY

Devlet kavramının toplumlara karşı rol ve sorumlulukları zamana ve ideolojiye göre değişip dönüşür. Sosyal devlet kavramı da on dokuzuncu yüzyılda insanlığın zorlu deneyimleri neticesinde ortaya çıkmıştır. Yaşanan mali ve sosyal krizler sonrasında bireyin araç olmaktan çıkıp amaç haline gelmesi ile hukuk devleti, insan onuru, eşitlik, adalet gibi kavramların ön plana çıkması açısından sosyal devlet anlayışı oldukça önemlidir. Türk toplumu yapısı itibariyle daima güçsüzün yanında bir tutum sergilese de anayasal açıdan sosyal devletle tanışılması 1960’lı yılları bulmuştur. İlk kez 1961 anayasasında yer alan sosyal devlet ilkesinin sosyal haklar, demokrasi, toplum refahı gibi konulara katkıları göz ardı edilemez. Türkiye’nin cumhuriyetten önceki ve her yeni anayasa ile değişip dönüşen sosyal devlet politikaları incelendiğinde, gelişmiş ülkelerle karşılaştırılamayacak kadar özgün bir yapıya sahip olduğu ve uygulamaların daha zayıf ilerlediği görülmektedir. Bu çalışmada sosyal devlet kavramı, dünyada ve Türkiye’deki gelişim süreçleri; sırasıyla cumhuriyet öncesi dönem ve anayasa dönemleri temelinde incelenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Sosyal Devlet, Refah Devleti, Sosyal Politika

PDF

___

Altan, Ö. Z. (2009). Sosyal Politika Dersleri, Eskişehir, T.C. Anadolu Üniversitesi Yayını No: 1987.
Aydın, M. K.; Çakmak, E. E (2018). Sosyal Devlet ve Türkiye, Bilgi Sosyal Bilimler Dergisi, 20 (2), ss. 1-12.
Balkır, Z. G. (2009). Türk Anayasa Yargısında Sosyal Hakların Korunması, Kocaeli: Kocaeli Üniversitesi Yayınları.
Boratav, K. (2003). Türkiye İktisat Tarihi, Ankara: İmge Kitabevi Yayınları.
Dilik, S. (1985). Atatürk Döneminde Sosyal Politika, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 40(1), ss. 93- 102.
Gezgin, S. (2017). Sosyal Devlet, Yurttaşlık ve Çevre Bilgisi, Anadolu Üniversitesi Yayınları, ss. 55- 77.
Kara, U. (2013).Sosyal Devletin Yükselişi ve Düşüşü, Adana, Karahan Kitapevi.
Koray, M. (2005). Sosyal Politika, Ankara: İmge Kitabevi, 4. Baskı.
Koray, M.; Topçuoğlu, A. (1993). Sosyal Politika, Ankara: Ezgi Kitabevi Yayınları, 2. Baskı.
Neziroğlu, İ.; Yılmaz, T. (2013). Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri Cilt 1 (24 Nisan 1920- 22 Mayıs 1950), TBMM Yayınları.
Özbudun, E. (2003). Türk Anayasa Hukuku, Ankara: Yetkin Basım ve Yayıncılık.
Sallan Gül, S. (2006). Sosyal Devlet Bitti Yaşasın Piyasa!, Ankara: Ebabil Yayınları, 2. Baskı.
Tabakoğlu, A. (2012). Türkiye İktisat Tarihi, İstanbul: Dergâh Yayınları.
Talas, C. (1992). Türkiye’nin Açıklamalı Sosyal Politika Tarihi, Ankara: Bilgi Yayınevi.
Tokol, A.; Alper, Y. (2011). Sosyal Politika, Dora Yayınları.
AKP Parti Programı, https://www.akparti.org.tr/parti/parti-programi, (Erişim tarihi 05.04.2021).