Yalçın AKBULUT, Semine DALGA, Kadir ASLAN

Erişkin Erkek Hemşin Koyunlarının Kafatası Üzerinde Morfometrik Bir Çalışma

Bu çalışmanın amacı erişkin erkek Hemshin koyunu kafatasına ait temel veri kaynağı oluşturmak, Hemshin koyununun farklı koyun ırkları ile arasındaki benzerlik ve farklılıklarını ortaya çıkarmaktır. Araştırmada Artvin ve Rize Belediye kesimhanelerinden alınan 10 adet erişkin erkek Hemshin koyun başı kullanıldı. Başlardan yumuşak dokular ayrıldıktan sonra, hidrojen peroxide içerisinde 25-30 dakika bekletildi. Daha sonra kafataslarından literatürde belirtilen 39 ayrı noktadan digital kumpas yardımıyla ölçümler alındı. Daha sonra elde edilen ölçümlerin ortalama standart sapma ve korelasyon değerleri SPSS (18.0) versiyon programında belirlendi. Ayrıca craniofacial indexleri hesaplanarak korelasyon analizleri yapıldı. Erkek Hemshin koyun kafatası profil uzunluğunun (U1) 241.20∓ 25.17 cm. orbita’lar arası en küçük genişliğinin ise 77.07+4.1 cm. olduğu görüldü. Sonuç olarak erkek Hemshin koyunu kafatasının morfometrik değerleri ortaya çıkarılarak, diğer koyun ırkları ile arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri tespit edildi.

A Morphometrıc Study on The Skull of The Hemshin Sheep

The aim of this study is to establish the basic data source for the adult male Hemshin sheep skull and it is to reveal the similarities and differences between Hemshin sheep and different sheep breeds. In the study, 10 adult male Hemshin sheep heads which were obtained from Artvin and Rize were used. The soft tissues were removed from the skulls and then rinsed with hydrogen peroxide in 25-30 minutes. Afterwards, 39 measurement points were taken from the skulls with digital electronic compass. The mean standard deviation and correlation values of the measurements of skulls were determined in the SPSS (18.0) version program. Correlation analyzes were also performed by calculating craniofacial indices. The profile length of the male Hemshin sheep skull (L1) was measured as 241.20∓ 25.17. The smallest width between the orbits was 77.07 + 4.1 in Hemshin sheep. As a result, morphometric values of the male Hemshin sheep skull were revealed, revealing differences and similarities with other sheep breeds.

PDF

___

Akçapınar H (2000). Sheep Breeding. İsmat Matbaacılık. 2. Baskı. Ankara 109-115.
Çakır A, Yıldırım İG, Ekim O (2012). Craniometric measurements and some anatomical characteristics of the cranium in Mediterranean Monk Seal (Monachus monachus. Hermann 1779). Ankara Üniv Vet Fak Derg. 59: 155-162.
Dyce KM, Sack WO & Wensing CJG(1996). Textbook of Veterinary Anatomy. 2. ed. Philadelphia. Saunders. Karimi I, Onar V, Pazvant G, Hadipour M, Mazaheri Y (2011). The cranial morphometric and morphologic characteristics of Mehraban sheep in western Iran. Global Veterinaria. vol.6, no.2, pp.111–117.
Ketani AM, Sağsöz H (2009). Histomorphometric examination of gender effects on histological structure of mandibular condyle in rats. Atatürk Üniv Vet Bil Derg. 4,31-38.
Nader G, Toraj SH (2014). Morphologic and Osteometric Analysis of the Skull of Markhoz Goat (Iranian Angora) Hindawi Publishing Corporation Veterinary Medicine International Volume. Article ID 972682, 5.
Nickel R, Schummer A, Seiferli E (1981). Anatomy of the Domestic Animal. Verlag Paul Parey. Berlin pp 100-161.
Nomina Anatomica Veterinaria (2012). International Comitte on Veterinary Gross Anatomical Nomenclature: General Assembly of the World Association of Veterinary Anatomists. 5thed. Gent. Published by the Editorial Committee Hannover (Germany). Columbia. MO (U.S.A.). Ghent (Belgium). Sapporo (Japan).
Özcan S, Aksoy G, Kürtül İ, Aslan K, Özüdoğru Z (2010). A Comparative Morphometric Study On The Skull Of The Tuj and Morkaraman Sheep Kafkas Univ Vet Fak Derg. 16(1), 111-114.
Sarma K (2006). Morphological and craniometrical studies on the skull of Kagani goat (Capra hircus) of Jammu region International Journal of Morphology. vol.24, no.3, pp. 449–455.
Von den driesch A (1976). A guideto the measurement of animal bones from archaeological sites. Pp. 31-34. Peabody Museum Bulletin I. Cambridge M.A. Harvard University.