Yahudi Diasporası’nın Filistin’e Göçü Ve İsrail Devleti’nin Kuruluşu

Yüzyıllardır Kudüs, jeopolitik ve jeostratejik konumu açısından ve üç semavi dinin buraya atfettiği değerden dolayı dünyanın önde gelen ülkelerinin askeri ve siyasi politikalarının merkezinde önemli bir yer tutmuştur.  Bu sebepler dahilinde Kudüs her zaman Ortadoğu’nun kalbi niteliğinde olmuştur.  Bu gerçekliği göz önünde bulundurarak, çalışma, Yahudi halkının yüzyıllarca süregelen diaspora hayatlarına açıklık getirerek bu özel durumun Yahudilerin kendi tarihine, Filistin tarihine ve İsrail Devleti’nin kuruluşuna kadar olan süreci nasıl etkilediğine ve bu etki ile hiç kuşkusuz Yahudilerin dünya tarihinde neler yapabileceğine açıklık getirmiştir. Çalışmada “Diaspora” kavramı açıklanmış olup, “Diaspora” gibi geniş çaplı bir kavram özele indirilerek “Yahudi Diasporası” anlatılmıştır. Yahudi Diasporası sonrasında Siyonizmin doğuşu, Yahudilerin vaad edildiğine inandıkları Filistin’e göç etmeleri, , Filistin’in İngiliz Mandasına girmesi, BM’in Filistin’i Taksim kararı, İsrail Devleti’nin Kuruluş dönemi ve o döneme kadar yaşanan, gerek Ortadoğu gerekse Avrupa ve diğer kıta ülkelerini derinden etkileyen olaylar bütünü bu çalışmada açıklanmıştır. Çalışmanın amacı Arap-İsrail arasındaki çatışmaların sebeplerinin daha iyi anlaşılması ve bu konuyla ilgili literatüre yeni bir kaynak kazandırılması olmuştur.
Anahtar Kelimeler:

Yahudilik, siyonizm, aliyah, diaspora

Migration of Jewish Diaspora to Palestina and the Establishment of Israel

For centuries, Jerusalem has been in a position to be regarded as the heart of the Middle East, which has an important place in the center of the military and political policies of the leading countries in the world because of its geopolitical and geostrategic meaning and the value attributed by Christians, Jews and Muslims. In view of this reality, the work clarifies how the Jewish people have been able to clarify the diaspora life of the Jewish people, and how the Jews can do this, with the effect of this particular situation on the history of the Jews, the history of Palestine and the establishment of the State of Israel. For this reason, explaining the concept of diaspora, por Diaspora such as a large-scale concept by downloading a special Jewish Diaspora as is described. After the Jewish Diaspora, the Jews migrated to Palestine, the birth of Zionism, the entry of Palestine into the British Mandate, the UN decision on Palestine, the foundation period of the State of Israel and the period until that period, both the Middle East and Europe and other continent countries. The events affecting the whole are explained in this study. The aim of the study is to give a new source to the literature on this subject and to evaluate the problem that has existed for centuries.

___

  • Akbıyık, Serpil, Babil Esaretinin Yahudiler Üzerindeki Sosyal, Kültürel ve Dini Etkileri, Yüksek Lisans Tezi, Konya 2010. Armaoğlu, Fahir, Filistin Meselesi ve Arap İsrail Savaşları ( 1948-1988), Ankara 1994. Arpa, Enver, “İslam Kültürünün Etkisinde Bir Yahudi Filozof Musa b. Meymun”, Eskiyeni, 2 (2006), s.109-115. Arslan, Gürbüz, “İsrail Devleti’nin Kurulma Süreci ve Türkiye’nin İsrail’i Tanıması” XI. Uluslararası Türk Kültürü, Sanatı ve Kültürel Mirası Koruma Sempozyumu/Sanat Etkinlikleri “, (2017), s. 231-238. Ataov, Türkkaya, “Filistin Sorununun Ardındaki Gerçek: İsrail’in Kuruluşuna Kadar”, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 25/3 (2014), s.29-66. Aydın, Mehmet, “Diyalog Açısından İlahi Dinlerin Birbirlerine Yaklaşımı”, Necmettin Erbakan Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 10/10, (2000), s. 9-24. Balcı, Ali, Filistin Sorunu Bağlamında İsrail’in Soğuk Savaş Dönemi Ortadoğu Politikası, Yüksek Lisans Tezi, Sakarya 2004. Bileydi, Mâlike, İsrail Devleti’nin Kuruluşu ve Bölgesel Etkileri (1948-2000), Doktora Tezi, İstanbul 2005. Burhan, Ali, Filistin-İsrail Çatışması ve HAMAS, Yüksek Lisans Tezi, Isparta 2008. Dutak, Mustafa, İsrail Devleti’nin Kuruluşundan Filistin Devleti’nin Kuruluşuna Kadar Arap Ülkeleri ve İsrail İlişkileri (1948-1988), Yüksek Lisans Tezi, Trabzon 2007. Döner, Ayhan, “Tarihsel Süreç İçerisinde İsrail Devlet Modelinin Ortaya Çıkışı”, Erzincan Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 1/1 (1997), s.12-30. Gökçınar, Demet, Arap-İsrail Uyuşmazlığında Filistin Sorunu, Yüksek Lisans Tezi, Akara 2009. Göze, Ergun, Siyonizmin Kurucusu Theodor Herzl’in Hatıraları ve Sultan Abdülhamit, İstanbul 1995. Hıdıroğlu, Kübra, Sosyolojide Diaspora İncelemeleri: Görüşler, Kavramlar ve Teoriler, Yüksek Lisans Tezi, Bursa 2011. Kara, İlyas, HAMAS Bir Direnişin Perde Arkası, İstanbul 2007. Karartı, Burak, Oslo Anlaşmasından Günümüze İsrail-Filistin Anlaşmazlığı ve Türkiye’nin Konuyla İlişkin Politikası, Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010. Kızıloğlu, Sedat, “İsrail Devleti’nin Kuruluşu’na Kadar Geçen Süreçte Yahudiler ve Siyonizmin Gelişimi”, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2/1, (2012), s.35-64. Öke, Mim Kemal, Siyonizm’den Uygarlıklar Çatışmasına Filistin Sorunu, İstanbul 2002. Ör, Çiğdem, II. Abdulhamit Döneminde İngiliz Kamuoyunda Filistin’e Göç Meselesi (1876-1908), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012. Sayar, Süleyman, “Yahudi Karakteri (Tarihi ve Sosyo-Psikolojik Bir Yaklaşım)”, Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 9/1, (2000), s. 1-13. Şahin, Mert, Kuruluş Dönemi Türkiye-İsrail İlişkileri (1948-1958), Yüksek Lisans Tezi, İstanbul 2012. Şeber, Nurdan İpek, “II. Abdülhamit Döneminde Rusya ve Romanya’dan Gelen Yahudi Muhacirler”, Tarih Dergisi, 53 (2012), s. 39-61. Tekdal Fildiş, Ayşe, “Filistin-İsrail Sorununun Gözardı Edilen Tarafı: İsrail’in Filistinli Vatandaşları”, Filistin Araştırmaları Dergisi, 1 (2017), s. 80-92. Tokgöz, Habip, “İsrail Devleti’nin Kuruluşunda Theodor Herzl ve Siyonizm”, Anayasay Dergisi, 1 (2017), s. 183-195. Tutu, Eylül Renin, İsrail Filistin Sorununda Semboller, Söylemler ve Kimlik: Konstrüktivist Bir Analiz, Yüksek Lisans Tezi, Aydın, 2015, Ulusoy, Engin, “Diasporayı Yeniden Düşünmek: Diaspora Teorisi ve Modern Diasporanın Temel Parametreleri”, Göç Dergisi, 2/2 (2015), s. 208-228. Yalçın, Mustafa, Ümmet ve Yahudiler, İstanbul 1993. Yetkin, Ömer, Yahudi Diasporası İletişim Stratejisi: ABD Örneği, Yurtdışı Türkler ve Akraba Toplulukları Başkanlığı, Uzmanlık Tezi, Ankara 2014. Yiğitoğlu, Mustafa, “Yahudi İdeası: Kral Mabetten Kral Devlete”, Turkish Studies, 7/2, (2012), s. 1207-1215. Wahibi, Alaaeddin, Filistin Sorunu ve Çözüm Yolları, Basılmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara 2010.