Rus Kaynakların Işığında Slavseverlik ve Politik İz Düşümü Panslavizm
I. Petro’nun Avrupalı reformlarının amacı, Avrupa kültürünün yüksek dozda aşılanması yoluyla Rusya’da büyük ve kültürlü bir devlet kurmaktı. Söz konusu yenilikler Rus toplumunun bir kısmında gönüllü ya da gönülsüz özümsenirken bir diğer kısmında ise karşı duruşu ve özüne çekilmeyi meydana getirdi. Kendini savunma refleksi ile meydana gelen bu karşı duruşun XIX. yüzyıl Rusyasındaki adı Slavyanofilizm, yani Slavseverlik idi. Avrupalı değerler karşısında, evin içini, yani Rusya’nın tarihi misyonunu, varlığını ve ödevlerini Rus milli değerleriyle tanımlayan Slavseverlerin, Rusya dışındaki Slavlar için geliştirdikleri dünya görüşü ise Panslavizm idi. Her ne kadar Rus Panslavizmi, Rusya dışındaki Slavlara Rus dış politikasına uygun bir rol biçse de, Rusya dışındaki Slavların Panslavizm algısı hem tarihi olarak daha eskidir hem de teorik olarak Rusya’dan farklıdır. Söz konusu farklılıklar Rus Panslavistleri ve Balkan Slavlarını değişen konjektöre göre ayrıştırırken, ortak çıkarlar söz konusu olduğunda aradaki farklılıklar geçici olarak görmezden de gelinebilmiştir.
Anahtar Kelimeler:
Slavyanofil, Slavsever, Panslavizm, Rusya, Balkanlar, Balkan Panslavizmi
Slavophilia in the Light of Russian Sources and its Political Projection: Panslavism
The aim of European reforms of Peter the 1st is to establish a big state by substantially imposing European culture on Russia. While these reforms were adopted voluntarily or involuntarily by the one side of the Russian society, they also created an opposite stance among the rest of the society and the reforms led to a turn to the core of it. The name of this stance stem from the self –reflexion of the one side of the society opposing the reforms is Slavophilia. The Slavyanofils defining the inside the home, that is the historical mission of Russia, its presence and duties with Russian national values against European values developed a worldview for the Slavs living outside Russia called Pan Slavism. Although Russian Pan Slavism provides a role compatible with the Russian foreign policies, the perception of Slavs living outside Russia to the Pan Slavism is both older and theoretically different from Russia. While these differences separated Russian and Balkan Pan Slavists each other with the respect of the changing conjuncture, these differences could be ignored temporarily in time of having common interests.
Keywords:
Slavophilia, Slavyanofil, Panslavism, Russia, the Balkans, Balkan Panslavism,
___
- Kitaplar Anton Vasilev, Gosudarstvenno-Pravoy İdeal Slavyanofilov, Moskova 2010. Berdaev, N.A, Russkaya İdea Osnovnıe Problemi Ruskoy Mısli 19 Veka i Naçala 20 Veka. Sudba Rossii, Moskova 2010. Berejkova, M.N, Plan Zavoyevania Krıma, Sostavlenniy v Tsartsvovanie Gosudarya Alekseya Mihayloviça Uçonim Slavyaninom Yuriem Krijaniçem, Petersbur 1891. Blagova, T.İ, Rodonaçalniki Slavyanofilstva, A. S. Homyakov i İ. V. Kireyevskiy, Moskova 1995. Çadov, M.D, Slavyanofili i Narodnoe Prestavitelstvo, Harkov 1906. Dyakov, V.A, Slavyanskiy Vopros v Obşestvennoy Jizni Dorevolutssionnoy Rossii, Moskova 1993. Florya, B.N, Yuriy Krijaniç o Vneşney Politike Russkogo Gosudarstva, Moskova 2010. Galaktinov, A.A, Nikandrov, P.F, Russkaya Filosofiya IX-XIX vv., Leningrad 1989. Galaktionov, A, Nikandrov, P, İstoriya Russkoy Filosofii, Moskova 1961. Kamenskiy, Z.A, Filosofiya Slavyanofilov. İvan Kirievskiy i Aleksey Homyakov, Sankt-Peterburg 2003. Kaplin, A.D, İz İstorii Russkoy Religioznoy Mısli XIX v. Slavyanofilskaya İdeya İstariçeskogo Razvitia Rossii, Harkov 2000. Kikeşev, Nikolay, Slavyanskaya İdeologia, Moskova 2014. Kostomarov, N.İ, Russkaya İstoriya v Jizneopisaniyah Ee Deyateley, Moskova 2009. Lavrova, P.A, Jizn i Uçenaya Deatelnost P.İ. Şafarika, Moskova 1897. Levitskiy, S.A, Oçerki Po İstorii Russkoy Filosofii, Moskova 1996. Losskiy, N.O, İstoria Ruskoy Filosofii, Moskova 1991. Maksimoviç, G.A, Uçenie Pervıh Slavyanofilov, Kiev 1904. Navikova, L.İ, Sizimskaya, İ.N, Ruskaya Filosofya İstorii, Moskova 2000. Orbini, Mavro, Slavyanskoe Tsartsvo, Moskova 2010. Pıpin, A.N, Panslavizm v Proşlom i Nastoyaşem, Petersburg 1913. Prokodin, Boris Aleksandroviç, İdeya Slavyanskogo Edinstva v Politiçeskoy Mısli Rossii 19 Veka: Genezis, Asnovnıe Napravlenia Etapı Razvitia, Moskova 2007. Samarin Yu.F, Statyi. Vospominaniya. Pisma 1840-1876, edit. T. A. Medoviçeva, Moskova 1997. Solovyev, S.M, Çteniya i Rasskazı po İstorii Rossii, Moskova 1989. Stoloviç, L.N, İstoria Russkoy Filosofii, Moskova 2015. Suhov, A.D, Russkaya Filosofiya: Asobennosti, Tradidsii, İstariçeskie Sudbı, Moskova 1995. Şapaşnikov, L. Ye, İdeologiya Slavyanofilstva i Savramennoe Provoslavie, Moskova 1985. Tsimbayev, N.İ, İ.S. Aksakov v Obşestvennoy Jizni Porefermennoy Rossii, Moskova 1974. Videnskiy, A.İ, Losev, A.F, Radlov, E.L,Şipet, G.G, Oçerki İstorii Russkoy Filosofii, Ural 1991. Zenkovskiy, Vasiliy, İstoriya Russkoy Filosofii, Raritet 2001.
- Makaleler Badaliç, İ, “Yuriy Krijaniç- Predşestvennik İvana Tihonoviça Posoşkova”, Trudı Otdela Drevnerusskoy Literaturı, T.XIX, Petersburg 1963. Dmitriev, S, “Slavyanofili i Slavyanofilstva” İstorik Marksist, 89/1, Moskova 1941. Dyakov, V.A, “İdeya Slavyanskogo Edinstva v Obşestvennoy Mısli Doreformennoy Rossii”, Voprosı İstorii, No: 12, Moskova 1984. Egorov, B.F, “O Natsionalizme i Panslavizme Slavyanofilov”, Slavyanofilstvo i Sovramennost, Sankt-Petersburg 1994. Hevrolina, V.M, “İdeya Slavyanskogo Edinstva vo Vineşnepolitiçeskih Predstavleniyah Pozdnıh Slavyanofilov (Kontse 70-seredina 90 godov 19 veka)”, Slavyanskiy Vopros: Vehi İstorii, Moskva 1997. İonaytis, O.B, “Yuriy Krijaniç v Rossii”, İzvestia Uralskogo Federalnogo Universiteta, No.2(103), Ural 2012. İslamov, T.M, “Kollar, Slavyanskaya İdeya, Vengria”, Yan Kollar-Poet, Patriot, Gumanist K 200-Letiyu so Dnya Rojdenia, Moskova 1993. Jigunova, G.V, “Natsionalnoe Samosoznanie Ruskogo Naroda v Filosofii Slavyanofilstva”, Vestnik MGU, Tom 9, No 1, Moskova 2006. Kikeşev, Nikolay, “Fundamentalnıe Osnovı Slavizma”, www.svainstitute.ru/02.06.2017; V.S. Kiselev, “Pan-Slavism and Construction of National Identity in Russian and Polish Literature of the XIX Century”, Rusin, No.3(41), Tomsk 2015. Kleşevskiy, Alekdandr, “Pavel Şafarik o Russkom Narode i Nareçiyah Russkogo Yazıka” www.zapadrus.su/04.06.2017. Kurat, A. N. “Panslavizm”, http://www.akintarih.com/turktarihi/osmanli/ panslavizm/panslavizm.htm, 22.07.2018 Lapteva, L.P, “Neopublikovannıye Pisma Yana Kollara v Tsentralnom Gosudarstvennom İstoriçeskom Arhive Rossii v Sankt-Peterburge”, Yan Kollar-Poet, Patriot, Gumanist K 200-Letiyu so Dnya Rojdenia, Moskova 1993. Maslenikova, Y.N, “Deatelnost Yana Kollara i Obşiy Protses Vozrojdenia Malıh Narodov v Tsentralnoy Yevrope”, Yan Kollar-Poet, Patriot, Gumanist K 200-Letiyu so Dnya Rojdenia, Moskova 1993. Rokina, G.V, “İdea Slavyanskoy Vzaimnosti v Rossii”, Yan Kollar-Poet, Patriot, Gumanist K 200-Letiyu so Dnya Rojdenia, Moskova 1993. Romaşov, Yu.V, “Balkanı v Vospriyatii Russkih vo Vtoroy Polovine XIX Veka: Slavyanskoe Edinstvo i Otçujdenie”, İzvestia Saratovskogo Universiteta, T.12, Saratov 2012. Talina, G.V, “İdea Samoderjavnoy Vlasti v Traktate Yu. Krijaniça “Politika”, www.portal-slovo.ru 29.05.2017. Tesla, Andrey, “Slavyanskiy Vopros” v Publistike M.P. Pogodina 1830-1850 godov”, Sotsiologiçeskoe Oboznenie, T.13, No: 1, 2014. Usaçeva, V.V, “Folklornıe İnteresı Yana Kollara”, Yan Kollar-Poet, Patriot, Gumanist K 200-Letiyu so Dnya Rojdenia, Moskova 1993. Vasileviç, Zıryanov Aleksandr, “Slavyanofili Vzglyad iz 21 Veka”, İstoriya v Podrobnostyah, No: 5 (59), May, Moskova 2015. Viktorovna, Koçukova Olga, Anatoleviç, Koçukov Sergey, “Narodnıy i Slavyanskiy Vopros: Missia Rossii na Balkanah v Prestavlenii İ.S. Aksakova”, İstoria v Podrobnostyah, N: 5, (59), May 2015. Vodovozov, N.V, “Doç Slavı: Liro-Epiçeskaya Poema v Pyati Spevah s Predspevom”, MGPİ im. V.İ. Belinskogo, No.287, Moskova 1967. Emelyanov, B.V, “Fenomen Yuriya Krijaniça”, Kultura i Tekst, No.1, Ural 2012.
- Tez Zaloterev, Dmitriy Petroviç, Pozdnee Slavyanofilstvo i Ego Rol v Obşestvenno-Politiçeskoy Mısli Rossii 60-90 godı 19 veka, Basılmamış Doktora Tezi, Varonej 2004.
- ISSN: 2149-9535
- Başlangıç: 2016
- Yayıncı: Serkan YAZICI
Sayıdaki Diğer Makaleler
Yahudi Diasporası’nın Filistin’e Göçü Ve İsrail Devleti’nin Kuruluşu
Anadolu’nun Fethinde Görev Alan Selçuklu Komutanlarından Saltuk Bey Hakkında
Milli Mücadele’de Aktif Bir Kişilik: Velid Ebuzziya
Nefy-ü Kısas Defterlerine Göre Tanzimat Sonrasında Balkanlardan Yapılan Sürgünler (1848-1883)
Rus Kaynakların Işığında Slavseverlik ve Politik İz Düşümü Panslavizm