Milli Mücadele Dönemi Türk-Sovyet İlişkilerinde Kafkas Seddi Meselesi

Milli Mücadele sürecinde Ankara Hükümeti’nin yardım alabileceği tek büyük devlet Sovyet Rusya idi. Ancak Sovyet Rusya’nın Ermenistan’ı himaye eder tavrı, bu yardımın önündeki en büyük engeldi. Gümrü Antlaşması sonrası İngiltere-Fransa’nın Ankara Hükümeti’ne yakınlaşma çabaları Sovyet Rusya’yı oldukça endişelendirdi. Ankara’nın İngiltere ve Fransa ile anlaşarak kendilerine karşı cephe alacağını düşünen Sovyet Rusya buna engel olmaya çalıştı. Bu durum Ankara Hükümeti’nin Misak-ı Milli dâhilin Sovyet Rusya ile Moskova Antlaşması’nı imzalamasında oldukça etkili oldu.

Anahtar Kelimeler:

Kafkasya, Sovyet Rusya, Bolşevizm, Milli Mücadele

Caucasus Frontier’s Issue in Turkish-Soviet Relations During the Turkish War of Independence

The Soviet government was one of the only big power that the Turkish government could get support from during its Independence War. However, the Russian government tended to protect the Armenians which created tension between the Turks and Russians. After Treaty of Alexandropol, the close relations between Britain-France and Turkey alarmed the Russian government. The Soviets feared that Ankara would become an ally with Britain and France against the Russian government, which Moscow tried to prevent. This situation helped the Turkish government to sign Turco-Soviet Friendly Agreement and maintain its National Pact (Misak-ı Milli).

Keywords:

Caucasia, Soviet Russia, Bolshevism, War of Independence,

PDF

___

Arşivler Başbakanlık Cumhuriyet Arşivi Cumhuriyet Müzesi Arşivi Cumhurbaşkanlığı Arşivi Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü Arşivi (T.İ.T.E.)
Gazete Hakimiyet-i Millîye
Kitaplar Karabekir, Kazım, İstiklal Harbimiz, Metis yayınları, İstanbul 1988. Sonyel, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, I, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 2014. Sonyel, Salahi R., Türk Kurtuluş Savaşı ve Dış Politika, II, Türk Tarih Kurumu Yayını, Ankara 2003. Tengirşenk, Yusuf Kemal, Vatan Hizmetinde, Kültür Bakanlığı Yayını, Ankara, 1981. T.B.M.M. Gizli Celse Zabıtları, Cilt I. Yaresimos, Stefanos, Türk Sovyet İlişkileri, Ekim Devriminden Milli Mücadele’ye, Gözlem Yayınları, İstanbul 1979.