19. Yüzyılın Sonunda Büyük Britanya’nın Dış Siyasetinde Doğu Sorunu

19. asır Çarlık Rusya’nın en önemli şahsiyetlerinden olan Mihail Dmitrievich Skobelev’in (Rusça: Михаил Дмитриевич Скобелев / Mikhail Dmitrievich Skobelev (d. 29 Eylül 1843; Petersburg - ö. 7 Temmuz 1882; Moskova, Rusya İmparatorluğu) hayatı ve faaliyeti günümüz Rusya’sının bilim ve siyaset dünyasında hâlâ güncelliğini korumaktadır. Bunun bir örneği olarak 27-28 Eylül 2013 tarihlerinde Rusya Federasyonu Ryazan şehrinde gerçekleşen “Mikhail Dmitrievich Skobelev: Tarih ve Günümüz” adlı Uluslararası Uygulamalı Bilimler Konferansı gösterebiliriz.  Söz konusu konferansta General Skobelev çeşitli yönlerden araştırılarak, yaşadığı döneme ait 19. ve 20. asır Çarlık Rusya’nın Uluslararası siyasetini, modernleşme ve reformlarını ele alan birçok bilimsel makale derlenerek kitap haline getirilmiştir. Bizim ilgimizi ise Rus araştırmacı yazar V. V. Abolmasov’un “19. Yüzyılın Sonunda Büyük Britanya’nın Dış Siyasetinde Doğu Sorunu” isimli makalesi çekti. Makalede, dönemin aktif oyuncuları olan Büyük Britanya, Osmanlı, Rusya, Almanya, Avusturya-Macaristan’ın o günlerdeki siyasi tutumu mercek altına alınmıştır. Özellikle de adından da anlaşılacağı gibi İngiltere’nin Ortadoğu’da nüfuz sahibi olmak için Osmanlı topraklarının parçalanmasındaki girişimleri ile beraber “özgürlüğe” kavuşmuş topraklarda Rus etkisini zayıflatma çabaları ve Boğazlarda kontrolü sağlama yönündeki siyaseti farklı bir açıdan değerlendirilmiştir. Tercüme ettiğimiz çalışma “Tarih tekerrürden ibarettir” deyimini haklı çıkarmaktadır ki Rus araştırmacının bakışıyla bugünkü Türkiye’nin üzerinde oynanan oyunun Osmanlı zamanındakine ne denli benzediğine şahit olabiliriz.

Eastern Question in the 19th Century UK Foreign Policy

The life and works of Mikhail Dmitrievich Skobelev, who was one of the most important figures in the 19th century Tsardom of Russia, still hold their value in the world of science and politics in today’s Russia. For instance, on the 27-28th of September 2013, International Applied Science Conference entitled “Mikhail Dmitrievich Skobelev: History and Today” took place in Ryazan, Russia. In the conference, not only was Skobelev was studied from various aspects, but also his period 19-20th century’s international politics, modernization, and reforms dealt in many scientific articles were collected and made into a book. What caught our attention is the author V.V. Abolmasov’s article entitled “Great Eastern Crisis in the United Kingdom’s Foreign Affairs in the Late 19th Century.” In the article, the political attitudes of the period’s active players being United Kingdom, Ottoman Empire, Russia, Germany, Austria-Hungary, were analyzed. Especially, as can be understood by its name, England’s enterprises in Ottoman territory breaking into pieces to gain more authority in Middle East, along with its efforts in weakining the Russian influence in territories that reached “freedom,” and its politics in taking control of the Straits were observed from a different perspective. The work we have translated really proves the expression “History repeats itself” right. We can see from the Russian researcher's point of view how much the game being played on Turkey today is similar to the one played during the Ottoman period.

___

  • V. V. Abolmasov, "19. Yüzyılın Sonunda Büyük Britanya’nın Dış Siyasetinde Doğu Sorunu", Çev. Bakyt İmanak Sagynbekov, Vakanuvis Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, c.2, s.2 (Güz 2017), Sakarya.