Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi: Hastane İşletmeleri İçin Maliyet-Hacim-Kâr Analizi Üzerine Örnek Bir Uygulama

Sağlık kurumlarının, küreselleşen dünyadaki piyasa koşullarına uyum sağlayabilmeleri, sektörde rekabet ve kâr elde edebilmeleri için maliyet yönetimi yapmaları büyük önem arzetmektedir. Maliyet yönetiminde en önemli bilgi kaynağı maliyet muhasebesidir. Maliyet muhasebesi, işletmelerde üretilen mal veya hizmetlerin maliyetinin hesaplanmasını amaç edinen bir muhasebe dalıdır. Sağlık kurumlarının hizmet kalitesini en üst düzeye çıkarırken hizmet maliyetlerini de en iyi şekilde yönetmeleri gerekmektedir. Sağlık kurumları, hizmet kalitesi ve maliyet arasındaki ilişkinin optimum düzeyde olmasını arzu etmektedirler. Sağlık kurumlarındaki faaliyetler planlanırken maliyet analizinin yapılarak hizmet maliyetlerin yönetilmesi, gerek hizmet kalitesi gerekse rekabet avantajı sağlama noktasında çok önemlidir. Bu çalışmanın amacı, sağlık kurumlarında maliyet yönetimi konusunda kavramsal bir çerçevenin oluşturulması ve maliyet analizinde kullanılan “Maliyet-Hacim-Kâr (MHK)” analizi yönteminin açıklanmasıdır. Bu amaç doğrultusunda, hastane işletmeleri özelinde MHK analizine ilişkin örnek bir uygulama geliştirilmiş ve analiz sonuçları değerlendirilmiştir.

___

  • Bear, R., Mills, R. and Schmid, F. (1994). Product Costing in Advanced Technology Environment. Management Accounting, 72(11): 1-20.
  • Biçer, E. B., Ayarlıoğlu, M. A., Aygün, M. ve Kısakürek, M. (2016). Sağlık Kurumlarında Maliyet Muhasebesi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Büyükmirza, K. (2010). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi (15. Baskı). Ankara: Gazi Kitabevi.
  • Civelek, M. ve Özkan, A. (2015). Maliyet ve Yönetim Muhasebesi. Ankara: Detay Yayıncılık.
  • Deran, A. (2013). Meyve Bahçesi İşletmelerinde Maliyet, Gider Ayrımı ve Maliyet Muhasebesinin Yararları. International Journal of Food and Agricultural Economics, 1(1):165-178.
  • Ekergil, V. (2017). Maliyet Hacim Kâr Analiz Tekniğinin Müşteri Kârlılık Analizinde Kullanılması ve İşletmeler İçin Model Önerisi. İşletme Araştırmaları Dergisi, 9 (3): 487-520.
  • Ercan, C., Dayı, F. ve Nal, M. (2013). Sağlık İşletmelerinde Maliyet Hacim Kar Analizi: Radyoloji Ünitesi Üzerine Bir Uygulama. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 5 (9): 43: 64.
  • Granof, M. H. (1983). Accounting For Managers and Investors. New Jersey: Prentice Hall Inc.
  • Hacırüstemoğlu, R. (1995). Maliyet Muhasebesi. İstanbul: Ders Kitapları Anonim Şirketi Tesisleri.
  • İhracatı Geliştirme Merkezi (2020). Sağlık Kuruluşu. Web: https://www.igeme.com.tr/saglik-kurulusu/, adresinden 10.04.2020’de alınmıştır.
  • Kartal, A., Gündüz, E. ve Sevim, A. (2019). Maliyet Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Keleş, D. (2019). Taşıyıcı Bitkilerin Üretim Maliyetlerinin Hesaplanması ve 16 Nolu Türkiye Muhasebe Standardına Göre Muhasebeleştirilmesi: Fındık Yetiştiriciliği Yapan Bir Tarım İşletmesinde Vaka Çalışması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Niğde.
  • Kısakürek, M. ve Biçer, E. B. (2011). Maliyet Hacim Kar Analizinin Bir Hastane İşletmesi MR Ünitesinde Uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi İİBF Dergisi, 16 (2): 281-306.
  • Küçükmadan, E. (2015). Marka, Sağlık Hizmetlerinde Markalaşma Ve Marka Sadakati. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Beykent Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
  • Maliye Bakanlığı (2008). Tedavi Yardımına İlişkin Uygulama Tebliği. Web: https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2008/10/20081023-12.htm, adresinden 10.04.2020’de alınmıştır.
  • Ocak, S., Gider Ö., Top, M. ve Çetin, A. (2004). Muğla Devlet Hastanesi Tomografi Ünitesi Maliyet-Hacim-Kar Analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 7 (1): 3-38.
  • Özer, M., Erdoğan, M., Tiryaki, A., Açıkalın, S., Çiftçi, N., Yeldan, E., Özata, E, Gül, E. ve Ekinci, A. (2012). İktisada Giriş-I. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Özgülbaş, N. ve Tarcan, M. (2014). Sağlık Kurumlarında Maliyet Yönetimi. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
  • Yılmaz, B. (2008). Hastane İşletmelerinde Rekabet Üstünlüğü Sağlamada Faaliyet Esasına Dayalı Maliyetleme Yönteminin Rolü. Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 8 (15): 301-318.
  • Yiğittop, V. M. (2008). Özel Hastane İşletmelerinde Muhasebe Uygulamaları ve İç Kontrol Sistemi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.