Müşriklerin Ulu’l-Azm Peygamberlerden Talepleri

İnsanlığın atası aynı zamanda ilk peygamber olmuştur. Hz. Âdem ile başlayan süreç Hz. Muhammed ile son bulmuş olup ilahi emrin insanlara ulaştırılması ve anlam bulması peygamberler vasıtasıyla gerçekleşmiştir. Bununla beraber tebyin ve tebliğ şeklinde iki önemli görevi üstlenen peygamberler, zaman dilimi içerisinde, görevlerini ifa etme noktasında bir takım sıkıntılara maruz kalmışlardır. Bu makalede ulu’l-azm olan peygamberlerin görevlerini yerine getirirken takip ettikleri yöntemleri ortaya konulup, karşı çıkan insanların böyle bir tutum ve reaksiyon sergilemelerinin altında yatan ana etkenlerin neler olduğu, ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Anahtar Kelimeler:

Peygamber, ulu'l-azm, şirk

The Requests the Mushriks Wanted from Ulu’l-Azm Prophets

___

  • Ahmed b. Muhammed, İbn Hanbel. el-Musnedu. 20 Cilt. Kahire: Daru'l-Hadis, 1. Baskı, 1995.
  • Bayındır, Abdulaziz. Kur'an Işığında Aracılık ve Şirk. İstanbul: Süleymaniye Vakfı Yayınları, 2015.
  • Çakan, İsmail Lütfü, Solmaz, N. Mehmet. Kur’an’ı Kerim'e Göre Peygamberler ve Tevhit Mücadelesi. Ensar Neşriyat, ts.
  • Derveze, İzzet. Kur’an’a Göre Hz. Muhammed. çev. Mehmet Yolcu. 2 Cilt. İstanbul Düşün Yayınları, 2012.
  • Ebu's-Suud, Muhammed b. Muhammed el-Ammari. İrşadu'l-Akli's-Selim ila Mezaya'l-Kur'ani'l-Kerim. 9 Cilt. Beyrut: Daru Heyati't-Turasi'l-Arap, ts.
  • Ebü’l-Leys, İmâmü’l-Hüdâ Nasr b. Muhammed b. Ahmed b. İbrâhîm es-Semerkandi. Tefsiru Semerkandi. thk. Adil Esmet Abdulmevcut Ali Muhammed Mu'avvid. 3 Cilt. Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-İlim, 1. Basım, 1993.
  • el-Âlûsî, Ebü’s-Senâ Şihâbüddîn Mahmûd b. Abdillâh b. Mahmûd el-Hüseynî Ruhu'l-Me'ani fi Tefsiri'l-Kur'an'i'l-Azim ve's-Seb'i'l-Mesani. 30 Cilt. Beyrut: İdaretu't-Tab'ati'l-Munire, 1. Basım, ts.
  • el-Begavî, Ebû Muhammed Muhyissünne el-Hüseyn b. Mes‘ûd b. Muhammed el-Ferrâ Me'alimu't-Tenzil. 8 Cilt. Riyad: Daru Tayyibe, ts.
  • el-Cabiri, Muhammed Abid. Kur'an'a Giriş. çev. Muhammed Çoşkun. İstanbul: Mana Yayınları, 2010.
  • el-Hâzin, Ebü’l-Hasen Alâüddîn Alî b. Muhammed b. İbrâhîm el-Bağdâdî Tefsiru'l-Hazin, Lübâbü’t-Teʾvîl fî Meʿâni’t-Tenzîl. thk. Abdusselam Muhammed Ali Şahin. 4 Cilt. Beyrut: Daru'l-Kitabi'l-İlim, 1. Basım, 2004.
  • el-Kurtubi, Ebu Abdillah Muhammed b. Ahmet b. Ebi Bekr. el-Cami li Ahkami'l-Kur'an. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turki. 24 Cilt. Beyrut: Muessesetu'r-Risale, 1. Basım, 2006.
  • el-Meraği, Ahmed Mustafa. Tefsiru Meraği. 30 Cilt. 1. Basım, 1946.
  • en-Nesefî, Ebü’l-Berekât Hâfızüddîn Abdullah b. Ahmed b. Mahmûd Tefsiru'n-Nesefi Medariku't-Tenzil ve Hakaiku't-Te'vil. thk. Yusuf Ali Bedevi. 3 Cilt. Beyrut: Daru'l-Kelimeti't-Tayyip, 1. Basım, 1998.
  • er-Ragip el-İsfehani, Ebu'l-Kasım el-Hüseyn b. Muhammed. el-Mufretadu fi Garibi'l-Kur'an. thk. Muhammed Halil İtani. Beyrut: Daru'l-Me'arif, 3. Basım, 2010.
  • er-Râzî, Ebû Abdillâh (Ebü’l-Fazl) Fahrüddîn Muhammed b. Ömer b. Hüseyn et-Taberistânî. Mefatihu'l-Ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Daru'l-Fikir, 1981.
  • es-Sa‘lebî, Ebû İshâk Ahmed b. Muhammed b. İbrâhîm en-Nîsâbûrî. el-Keşfu ve'l-Beyan. thk. Ebu Muhammed b. Aşur. 10 Cilt. Beyrut: Daru'l-Hayati't-Turasi'l-Arab, 2002.
  • es-Süyûtî, Ebü’l-Fazl Celâlüddîn Abdurrahmân b. Ebî Bekr b. Muhammed el-Hudayrî eş-Şâfiî. ed-Durru'l-Mensur et-Tefsiru bi'l-Mesur. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Turki. 17 Cilt. Kahire: Merkezun li'l-Buhusi ve'd-Dirasati'l-Arabiyyeti ve'l-İslamiyye, 1. Basım, 2003.
  • eş-Şevkani, Ebû Abdillâh Muhammed b. Alî b. Muhammed es-San‘ânî el-Yemenî Fethu'l-Kadir. thk. Abdurrahman Umeyr. Daru'l-Vefa: ts.
  • eş-Şeyh, et-Tusi. et-Tibyan. thk. Ahmed Habip Kasır el-Amili. 10 Cilt. 1. Basım, 1409.
  • et-Taberi, İbn Cafer Muhammed b. Cerir Tefsiru't-Taberi Camiu'l-Beyan an Te'vili Ayi'l-Kur'an. thk. Abdullah b. Abdulmuhsin et-Türki. 26 Cilt. Kahire: Daru'l-Hicr, 310.
  • Gündüz, Şinasi. Yaşayan Dünya Dinleri. Ankara: D.İ.B Yayınları, 2010.
  • Havva, Said. el-Esas fi's-Sünne. ed. Ahmet Küçükağa, çev. Recep Çetintaş A. Ahmet Varol, Abdurrahim Ali Ural, Orhan Aktepe, H. Ahmet Özdemir sad. Hamdi Çelebi. 10 Cilt. İstanbul: Aksa Yayınları, 3. Basım, 1997.
  • İbn Atiyye, Ebu Muhammd Abdulhak b. Galip el-Endülüsi. el-Muharriru'l-Veciz fi Tefsiri'l-Kitabi'l-Aziz. thk. Abdusselam Abduşşafi Muhammed. 6 Cilt. Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-İlmiyye, 1. Basım, 2001.
  • İbn Haldun, Ebû Zeyd Veliyyuddîn Abdurrahmân b. Muhammed b. Muhammed b. Muhammed b. Hasen el-Hadramî el-Mağribî et-Tûnisî. Tarihu İbn Haldun. thk. Ebu Suheyb el-Kermi. Ürdün: Beytu'l-Efkar, ts.
  • İbn Hişam, Ebu Muhammed Abdulmelik. es-Siretun-Nebeviyyetu. thk. Ömer Abdusselam Tedmiri. Beyrut: Daru'l-Kitabi'l-Arab, 2012.
  • İbn Kesir, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkī eş-Şâfiî. el-Bidaye ve'n-Nihaye. çev. Mehmet Keskin. 15 Cilt. İstanbul: Çağrı Yayınları, 1994.
  • İbn Kesir, Ebü’l-Fidâ’ İmâdüddîn İsmâîl b. Şihâbiddîn Ömer b. Kesîr b. Dav’ b. Kesîr el-Kaysî el-Kureşî el-Busrâvî ed-Dımaşkī eş-Şâfiî Tefsiru'l-Kur'ani'l-Azim. thk. Ali Ahmed Abdulbaki. 15 Cilt. Kahire: 1. Basım, 2000.
  • İbn Manzur, Muhammed b. Mekrem b. Ali Ebu'l-Fadl Cemaluddin Lisanu'l-Arap. ed. Muhammed Ahmet Hasbullah Abdullah Ali el-Kebir, Haşim Muhammet eş-Şazeli. 15 Cilt. Kahire: Daru'l-Me'arif, 3. Basım, 1414.
  • İbn Sa'd, Ebû Abdillâh Muhammed b. Sa‘d b. Menî‘ el-Kâtib el-Hâşimî el-Basrî el-Bağdâdî. Kitabu't-Tabakati'l-Kebir. thk. Ali Muhammed Ömer. 11 Cilt. Kahire: Mektebetu'l-Hanci, 1. Basım, 2001.
  • İbnu'l-Esir, Ebü’l-Hasen İzzüddîn Alî b. Muhammed b. Muhammed eş-Şeybânî el-Cezerî el-Kâmil fi't-Tarih. çev. Beşir Eryarsoy Ahmet Ağırakça, Zülfikar Tüccar, Abdulkerim Özaydın. 10 Cilt. İstanbul: Hikmet Neşriyat, 2008.
  • Köksal, Asım. Peygamberler Tarihi. ts.
  • M. Hamdi Yazır, Elmalılı. Hak Dini Kur'an Dili. 10 Cilt. İstanbul: Eser Neşriyat, 1979.
  • Mukātil, Ebü’l-Hasen Süleymân b. Beşîr el-Ezdî el-Belhî. Tefsiru Mukatil. thk. Ahmet Ferid. 3 Cilt. Beyrut: Daru'l-İlim, 2003.
  • Mustafa, İbrahim Abdulkadir, Hamid ez-Zeyati, Ahmet Hasan, en-Neccar Muhammed, Ali el-Mu’cemu’l-Vesit. Kahire el-Mektebetu’l-İslamiyye, 1972.
  • Nisaburi, Ebu'l-Hasan Ali b. Ahmed el-Vahidi. el-Vesit fi Tefsiri'l-Kur'an'i'l-Mecid. thk. Ahmed Abdulfenni Şeyh Ahmed Abdulmersud, el-Cemeli. 4 Cilt. Beyrut: Daru'l-Kutubi'l-İlim, 1. Basım, 1994.
  • Tabatabai, es-Seyit Muhammed Hüseyin. el-Mizan fi Tefsiru’l-Kur’an. thk. Şeyh Hüseyin er-Raimi. 21 Cilt. Beyrut Muessesetu’l-Alam, 1. Basım, 1997.
  • Tabersi, Eminu’l-İslam Ebu Ali el-Fadl b el-Hasan. Mecmu’l-Beyan fi Tefsiril’-Kur’an. 10 Cilt. Beyrut Daru’l-Murteda, 1. Basım, 2006.
  • Yavuz, Yusuf Şevki. "Peygamber". TDV İslâm Ansiklopedisi. İstanbul: TDV İslâm Araştırmaları Merkezi, 2007. 10.09.2022. https://islamansiklopedisi.org.tr/peygamber
  • Zemahşeri, Ebu'l-Kasım Mahmud b. Ömer. el-Keşşaf an Hakakiki Gavamidi't-Tenzili ve U'yuni'l-Ekavil. thk. Adil Esmer Abdulmevcut Ali Muhammed Muavvid. 6 Cilt. Riyad: Mektebetu'l-Ablikan, 1. Basım, 1998.