Fikret SÖZBİLİR, İsmail BAKAN, A. Melih EYİTMİŞ

TÜRKİYE’DE İLK 500 FİRMA ARASINDAKİ TEKSTİL İŞLETMELERİNİN KRİZ DÖNEMİNDEKİ İNSAN KAYNAKLARI POLİTİKALARINA İLİŞKİN BİR ALAN ARAŞTIRMASI

Bu çalışmanın amacı, kriz dönemlerinde organizasyonların varlığını sürdürme ve krize karşı koymak için izlediği insan kaynakları politikalarını ve bu politikaların değişkenlerini belirlemektir. Ayrıca, gelecekte yaşanabilecek krizlerde izlenmesi gereken politikaların geliştirilmesi doğrultusunda öneriler sunmaktır. Bu alan çalışmasında, Türkiye’de ilk 500’e giren 32 tekstil firmasında çoğunluğu yönetici 214 personelden anket yardımıyla kriz dönemlerinde izledikleri insan kaynakları politikaları belirlenmeye çalışılmıştır. Kriz dönemlerinde organizasyonlarda insan kaynakları, yöneticiler tarafından önemli bir maliyet unsuru olarak görülmektedir. Bu nedenle, organizasyonlar ekonomik daralma ile başa çıkmak için insan kaynakları maliyetlerini azaltmak gibi bazı politikalar izlemektedirler. Bu politikaların en yaygın olanı, istihdam azaltma ve diğer alternatif politikaları içeren küçülme politikasıdır.

Anahtar Kelimeler:

Kriz, İnsan Kaynakları Yönetimi, Tasarruf

AN EMPIRICAL STUDY ON THE HUMAN RESOURCES POLICIES OF TEXTILE COMPANIES AMONG THE TOP 500 COMPANIES IN TURKEY

This study aims to determine human resource policies of organizations has to follow maintaining their existence and strive for overcoming crisis and variables of those policies during crisis. In addition, it is aimed to recommendations, based on the development of policies to be followed in future in dealing with crises. This empirical study identifies human resources policies that followed during crisis by means of a questionnaire from 214 staff who are mostly managers working in 32 different textile companies listed among the top 500 companies in Turkey. Human resources in organizations are seen as an important cost factor by administrators in times of crisis. Therefore, organizations drive some policies to reduce the cost of human resources to cope with the economic recession. The most common of these policies are downsizing policies including reduction employment and other alternative policies

Keywords:

Crisis, Human Resources Management, Saving,

PDF

___

Albayrak, M., & Altındal, A. (2010). Küresel ücret raporu. Sosyal Güvenlik Uzmanları Derneği Yayını. Erişim Tarihi: 08.12.2010, http://www.sguz.org/index.php?option=com_ content&view= makaleler&Itemid=447 article
&id=143:kuresel-ucret-raporu&catid=50:projeler-ve
Arıkboğa, Ş. (2001). Kriz ortamında işletme yönetimi. İktisat Dergisi, 410-411, 52-54.
Baltaş, Z. (2004). Krizde fırsatları görmek, yöneticiler için krizde yönetim el kitabı. İstanbul: Remzi Kitabevi.
Barutçugil, İ. (2004). Stratejik insan kaynakları yönetimi. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
Bedeian, A. G., & Armenakis, A. A. (1998). The cesspool syndrome: How dreck floats to the top of declining organizations. Academy of Management Executive, 12(1), 58-67.
Blythe, B. T. (2014). Blind sided: A Manager’s guide to crisis leadership. USA: Rothstein Publishing.
Bozgeyik, A. (2008). Krizlerden yükselerek çıkın. İstanbul: Beta Yayınları.
Bryman, A., & Cramer, D. (1997). Quantitative data analysis with spss for windows: A guide for social scientists. London: Routledge.
Cameron, K. S., Freeman, S. J., & Mishra, A. K. (1991). Best practices in white-collar downsizing: Managing contradictions. Academy of Management Executive, 5(3), 57-73.
Cameron, K. S. (1994). Strategies for successful organizational downsizing. Human Resource Management, 33(2), 189-211.
Caponigro, J. R. (2000). The crisis counselor: A step by step guide to managing a business crisis. Illustrated Ed., McGraw-Hill Companies.
Cascio, W. F. (1993). Downsizing: What do we know?, what have we learned?. The Executive, 7(1), 95-104.
Cascio, W. F. (2009). Employment downsizing and it’s alternatives: Strategies for long-term success. USA: SHRM Foundation.
Cayer, J. (2009, January). Human resource management lessons from past fiscal crises. Alliance for innovation, navigating the fiscal crisis-tested strategies for local leaders, Arizona State University, USA.
Datta, D. K., Guthrie, J. P., Basuil, D., & Pandey, A. (2010). Causes and effects of employee downsizing: A review and synthesis. Journal of Management, 36(1), 281-348.
Delaney, J. T. & Huselid, M. A. (1996). The impact of human resource management practices on perceptions of organizational performance. Academy of Management Journal, 39(4), 949-969.
Düren, Z. (2000). 2000’li Yıllarda Yönetim. İstanbul: Alfa Yayınları.
Ekinci, H., & İzci, F. (2006). Kriz yönetiminde insan kaynaklarına psikolojik desteğin önemi ve kayseri tekstil sektöründe bir araştırma. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(12), 39-54.
Farazmand, A. (2014). Crisis and emergencymanagement: Theory and practice. USA: CRC Press-Taylor & Francis Group.
Fındıkçı, İ. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. 2. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
Fortune Turkey. (2009). Krizde yaratıcı İK politikaları. Erişim tarihi: 17.03.2009, http://www. fortuneturkey.com/haberdetay.asp?news_id=424
Harvey, G. (2009). Employment relations in liberal market economy airlines. Employee Relations, 31(2), 168-181.
Kaufmann, J. B., Kesner, I. F., & Hazen, T. L. (1994). The myth of full disclosure: A look at organizational communications during crises. Business Horizons, 37(4), 29-39.
Kaynak, T. (1996). İnsan kaynakları planlaması. 2. Baskı, İstanbul: Alfa Yayınları.
Kırım, A. (2009). Krizden nasıl çıkarız. İstanbul: Sistem Yayıncılık.
Koçel, T. (1998). İşletme yöneticiliği. 6. Baskı, İstanbul: Beta Yayınları.
Korkmazyürek, H., & Basım, N. H. (2009). İş modeli ve kriz yönetimi. Ankara: Siyasal Yayınevi.
Krolicki, K. (2009). UPDATE 3-Ford offers buyouts to all UAW workers. Erişim tarihi: 05 Ocak 2011, http://www.reuters.com/article/idUSN2125243620091221.
Küskü, F. (2001). Kriz döneminin insan kaynakları uygulamalarına etkileri: Ampirik bir inceleme. Amme İdaresi Dergisi, 34(1), 5-32.
Long, R. K. (2001). Seven needless sins of crisis (mis)management. PR Tactics, August, 13-25.
Low, L. (2000). Political economy of human resource challenges and changes in the Post-Asian financial crisis. Research and Practice in Human Resource Management, 8(1), 23-40.
McCracken, J. (2006). Ford aims to cut union work force through buyouts: As financial crisis deepens, a senior executive departs; another big blow to UAW, Wall Street Journal, 15.09.2006.
Martinelli, K. A., & Briggs, W. (1998). Integrating public relations and legal responses during a crisis: The case of Odwalla Inc.. Public Relations Review, 24(4), Winter, 443-460.
Mitroff, I. I., Pearson, M. C., & Harrington, L. K. (1996). The essential guide to managing corporate crises. New York: Oxford University Press.
Mondy, W. F., & Noe, R. M. (1996). Human resource management. 6th Edition, London: Prentice Hall Inc.
Myrna, John W. (2009). Strategic downsizing-A new model for implementing workforce reductions. Employment Relations Today, 36(1), 41-47
Noursis, M. J. (1992). SPSS for windows professional statistics. Release 5, Chicago: SPSS Inc.
Nunally, J. C. (1978). Psychometric theory. New York: McGraw-Hill.
Özdevecioğlu, M. (2002). Krizin işletmelerin yönetsel ve örgütsel yapısı üzerindeki olumsuz etkileri ve kayseri sanayi işletmelerinde yapılan bir araştırma. Erciyes Üniversitesi İİBF Dergisi, 19, 93-114.
Pira, A., & Sohodol, Ç. (2004). Kriz yönetimi: Halkla ilişkiler bakımından bir değerlendirme. İstanbul: İletişim Yayınları.
Posner, Richard A. (2009). A failure of capitalism: The crisis of ’08 and the descent into depression. USA: Harvard Business Review.
Sabuncuoğlu, Z. (1994). Kriz yönetimi ve halkla ilişkiler. Bakış Dergisi, 47.
Sabuncuoğlu, Z. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. 1. Baskı, Bursa: Ezgi Kitabevi.
Safran, B. (2003). Krizlerin aşılmasında önemli bir araç olan işveren motivasyonuna yönelik olarak İstanbul tekstil sektörü işletmelerinin incelenmesi. Yönetim ve Ekonomi, 10(1), 59- 71.
Seymour, M., & Moore, S. (2000). Effective crisis management: Worldwide principles and practice. London: Cassell.
Sparrow, P. R. (1999). Is HRM in crisis? Re-engaging, deterring and regulating the modern organization. In R. Schuler & S. Jackson (Eds.), Strategic human resource management: linking people to the firm (pp. 416-432). New York: Blackwell.
Statistics Canada. (2011). Glossary. Retrieved January 07, 2011, from http://www.statcan.gc.ca/ pub/71-222-x/2008001/glossary-glossaire-eng.htm#a15
Tutar, H. (2000). Küreselleşme sürecinde işletme yönetimi. İstanbul: Hayat Yayınları.
Tutar, H. (2007). Kriz ve stres yönetimi, (2. Baskı), Ankara: Seçkin Yayınevi.
Tüz, V. M. (2001). Kriz ve işletme yönetimi. İstanbul: Alfa Yayınları.
Sendika.org. (2004). Kriz konjonktüründe işçi eğilimleri araştırması ön araştırma raporu- Nicel işçi araştırmaları merkezi. Erişim tarihi: 08.12.2010, http://www.sendika.org/yazi. php?yazi_no=1055
Yalım, D. (2005). İnsan kaynaklarında yeni eğilimler. İstanbul: Hayat Yayınları.
Yüksel, Ö. (2000). İnsan kaynakları yönetimi. 3. Baskı, Ankara: Gazi Kitabevi.