ÇOK ÖLÇÜTLÜ KARAR VERME YÖNTEMLERİ İLE BULUT BİLİŞİM HİZMET SAĞLAYICISI SEÇİMİ

Bulut bilişim, internet ağı olan her ortamda hizmet sunan bir bilişim teknolojileri ürünüdür. Bulut bilişim hizmeti için genel bir ağ yapısına gerek bulunmamakla birlikte en önemli etken internet erişiminin olmasıdır. İnternete erişimin olduğu her mekanda, her ortamda işin daha hızlı, daha kolay ve az maliyetle yapılmasına imkan sağlamaktadır. Bulut bilişimin hayatımızdaki yeri ve önemi her geçen gün artmaktadır. Bulut bilişimin önemi arttıkça kullanım alanları da genişlemektedir. Finans departmanlarından üniversitelerdeki akademik çalışmalara kadar uzanmaktadır. Bu gelişmelerle birlikte bulut bilişim hizmet sağlayıcıların sayısı da günden güne artmaktadır. Bu artış beraberinde getirdiği kafa karışıklığı, kullanıcıların en uygun bulut hizmet sağlayıcısı seçimi konusunda kararsız davranmalarına neden olmaktadır. Ancak var olan bütün bu kompleks durumlar Çok Ölçütlü Karar Verme (ÇÖKV) yöntemleriyle uygun bir şekilde kolayca çözülebilmektedir. Bu çalışma, bir banka için bulut hizmet sağlayıcı seçiminde etkili olan ölçütlerin uygun olan alternatifin seçilmesi için ve bu konuda en doğru kararın verilebilmesine fayda sağlayabilmek amacıyla hazırlanmıştır. Çalışmada 4 alternatif sunulmuş ve banka için önemli olan toplam 5 ölçüt ve 8 alt ölçüt belirlenmiştir. Bu önemli ölçütler ve alt ölçütlerle uygulama yapılmış ve en uygun alternatif olarak Ibm Cloud (IB) bulunmuştur. Uygulama da ise Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP), Technique for Order Prefence by Similarity To An Ideal Solutıon (TOPSIS) ve Analitik Ağ Süreci (AAS) yöntemleri kullanılmıştır. Ayrıca, bu çalışmanın hazırlanması sürecinin tamamında bulut bilişim hizmetlerinden faydalanılmıştır.

CLOUD COMPUTER SERVICE PROVIDER SELECTION WITH MULTICRITERIA DECISION MAKING METHODS

Cloud computing is an information technology product that provides services in any environment with an internet network. Although there is no need for a general network structure for cloud computing service, the most important factor is internet access. It enables the work to be done faster, easier and less costly in every place and environment where there is internet access. The place and importance of cloud computing in our lives is increasing day by day. As the importance of cloud computing increases, its usage areas also expand. It extends from financial departments to academic studies at universities. Along with these developments, the number of cloud computing service providers is increasing day by day. The confusion that this increase brings with it causes the users to be indecisive about choosing the most suitable cloud service provider. However, all these complex situations can be easily solved in a convenient manner with multi-criteria decision making (MCDM) methods. This study has been prepared in order to select the appropriate alternative for the criteria that are effective in selecting a cloud service provider for a bank and to be able to make the most correct decision in this regard. In the study, 4 alternatives were presented and 5 criteria and 8 sub-criteria, which are important for the bank, were determined. Application was made with these important criteria and sub-criteria and Ibm Cloud (IB) was found as the most suitable alternative. In practice, Analytical Hierarchy Process (AHP), Technique for Order Prefence by Similarity To An Ideal Solution (TOPSIS) and Analytical Network Process (ANP) methods were used. In addition, cloud computing services were utilized throughout the preparation of this study.

___

  • Abalı, A. Y., Kutlu, B. S., & Eren, T. (2012). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri ile Bursiyer Seçimi: Bir Öğretim Kurumunda Uygulama. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 26(3-4), 259-272.
  • Akça, N., Sönmez, S., Gür, Ş., Yılmaz, A., & Eren, T. (2018). Kamu Hastanelerinde Analitik Ağ Süreci Yönetimi ile Finans Yöneticisi Seçimi. Optimum Ekonomi ve Yönetim Bilimleri Dergisi, 5(1), 133-146.
  • Akıncı, B. (2019). Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Bir Banka Projesi İçin Bulut Bilişim Hizmet Sağlayıcısı Seçimi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Arel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü., İstanbul.
  • Aktürk, C., & Gülseçen, S. (2019). Determining Order Delivery Date by Revenue Approach: ACase Study with Non-Woven Textile Manufacturers in TRC1 Region. Journal of Textile & Appral/ Tekstil ve Konfeksiyon, 29(2).
  • Arora, & Parashar. (2013). Secure User Data in Cloud Computing Using Encry Algorithms. International Journal of Engineering Research and Applications, 3(4), 1922-1926.
  • Asoğlu, İ., & Eren, T. (2018). AHP, TOPSIS PROMETHEE Yöntemleri ile Bir İşletme için Kargo Şirketi Seçimi. Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 8(16), 102-122.
  • Ayaz, A., Aytekin , A., & Tüminçin, F. (2019). Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci ile Cep Telefonu Seçimi.
  • Böker, Z., & Çetin, O. (2020). Sağlık Sektöründe Abc-Ved Ahp ve Topsıs Yöntemleri Kullanılarak Çok Kriterli Stok Sınıflandırması. Öneri, 15(13), 178.
  • Chan, F. C. (2006). An AHP approach in benchmarking logistics performance of the postal industry. Benchmarking: An International Journal, 13(6), 636-661.
  • Cheng, E., & Li, H. (2001). Analytic Hierarchy Process: An Approach to Determine Measures For Business Performance. Measuring Business Excellence, 5(3), 30-37.
  • Cheng, E., Li, H., & Ho, D. C. (2002). Analytic Hierarchy Process (AHP)”, A Defective tool When Used Improperly. Measuring Business Exellence, 6(4), 33-37.
  • Çakır, E., & Karabıyık, B. K. (2017). Bütünleşik SWARA - COPRAS Yöntemi Kullanarak Bulut Depolama Hizmet Sağlayıcılarının Değerlendirilmesi. Bilişim Teknolojileri Dergisi, 10(4), 417-434.
  • Çalışkan, E., & Eren, T. (2016). Bankaların Performanslarının Çok Kriterli Karar Verme Yöntemiyle Değerlendirilmesi. Ordu Üniviversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi, 6(2), 85-107.
  • Dağdeviren, M., & Eren, T. (2001). Tedarikçi Firma Seçiminde Analitik Hiyerarşi Prosesi ve 0-1 Hedef Proğramlama Yöntemlerinin Kullanılması. Gazi Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi Dergisi, 16(2), 41-52.
  • Demirkaya, H., & Sarpel, E. (2018). Eğitim ve Geliştirme Uygulamalarında Yeni Nesil Bilişim Teknolojilerinden Sanal Gerçeklik, Bulut Bilişim ve Yapay Zeka. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, (40), 231-245.
  • Karakuş, K., Yeşilyurt, B., & Eren, T. (2019). Sağlık Sektöründe IoT Uygulamalarının Analitik Ağ Süreci Yöntemi ile Değerlendirilmesi. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 4(2), 86-92.
  • Keskin, N., Kıran, A. N., & Eğdemir, F. K. (2020). Bulut Bilişim Güvenlik Gereksinimlerine Göre Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Hizmet Sağlayıcı Seçimi. Uluslararası Bilgi Güvenliği Mühendisliği Dergisi, basımda.
  • Kozan, M., Bozkaplan, M. F., & Özek, M. B. (2014). Eğitimde Bulut Bilişim Uygulamaları. Akademik Bilişim Konferansı, 5-7.
  • Küçüksille, E. U., Özger, F., & Genç, S. (2013). Mobil Bulut Bilişim ve Geleceği. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri, 23-25.
  • Mahmoodzadeh, S., Shahrabı, J., Parıazar, M., & Zaerı, M. (2007). Project Selection by Using Fuzzy AHP and Topsis Technique International. Journal of Human and Social Sciences, 1;3 © www.waset.org, 135-140.
  • Marinos, A., & Briscoe, G. (2009). Community Cloud Computing. In IEEE Internatıonal Conference on Cloud Computing, 472-484. Springer, Berlin, Heidelberg.
  • Marston, S., Li, Z., Bandyopadhyay, S., Zhang, J., & Ghalsasi, A. (2011). Cloud Computing the Business Persvective . Decision Support Systems, 51(1), 176-189.
  • Olson, D. (2004). “Comparison of Weights in Topsis Models. Pergamon Mathematical and Computer Modelling, www.elsevier.com/locate/mcm, 1-8.
  • Oral, L. O., Karagöz, E., Tecim, V., & Ergül, A. V. (2019). TOPSIS, MOORA ve COPRAS Tekniklerine Dayalı Etkin Sunucu Yönlendirme Sistemi: Mobil Uygulama.
  • Özcan, E. C., Ünlüsoy, S., & Eren, T. (2017). ANP ve TOPSIS Yöntemleri ile Türkiye'de Yenilenebilir Enerji Yatırım Alternatiflerinin Değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Mühendislik, Bilim ve Teknoloji Dergisi, 5(2), 205-219.
  • Özçelik, H., & Küçükçakal, Z. (2019). BIST’de İşlem Gören Finansal Kiralama ve Faktoring Şirketlerinin Finansal Performanslarının TOPSIS Yöntemi ile Analizi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (81).
  • Özkaya, A., Gür, Ş., & Eren, T. (2019). Endüstri 4.0’a Geçiş Sürecinin Analitik Ağ Süreci ile Değerlendirilmesi. Başkent Üniversitesi Ticari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(2), 59-74.
  • Rai, D., & Kumar, P. (2016). Instance Based Multi Criteria Decision Model for Cloud Service Selection Using TOPSIS and VIKOR. Internatıonal Journal of Computer Engineering and Technology, 7(1), 78-87.
  • Rao, R. (2008). Evaluation of environmentally conscious manufacturing programs using multiple attribute decision-making methods. Proceedings of the Institution of Mechanical Engineers - Part B - Engineering Manufacture, 222(3), 441-451.
  • Saaty, T. (1986). “Axiomatic Foundation Of The Analytic Hierarchy Process. Management Science, 32(7), 841-855.
  • Sarımehmet, B., Hamurcu, M., & Eren, T. (2020). Çok Kriterli Karar Verme: Kırıkkale YHT İstasyonu - Şehir Bağlantısının Sağlanması. Demiryolu Dergisi, (11), 26-40.
  • Sarıtaş, T., & Üner, N. (2013). Eğitimdeki Yenilikçi Teknolojiler: Bulut Teknolojisi. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 192-201.
  • Sert , Y. O., Gür, Ş., & Eren, T. (2020). Dördüncü Sanayi Devriminin Personel Seçimi Süreçlerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, (55), 191-202.
  • Sevinç, A., Gür, Ş., & Eren, T. (2018). Analysis Of The Difficulties of SMEs in Industry 4.0 Applications by Analytical Hierarchy Process and Analytical Network Process. Processes, 6(12), 264.
  • Sevli, O., & Küçüksille, E. U. (2012). Bulut Bilişimin Eğitim Alanında Uygulanması. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(3), 248-254.
  • Supçiller, A. A., & Çapraz, O. (2011). AHP-TOPSIS Yöntemine Dayalı Tedarikçi Seçimi Uygulaması. İstanbul Üniversitesi İktisat Fakültesi Ekonometri ve İstatistik Dergisi, (13), 1-22.
  • Şahin, B., & Yazır, D. (2019). Uzmanlık Katsayılarının Belirlenmesinde Kullanılan Farklı Yaklaşımların Geliştirilmiş Bulanık Analitik Hiyerarşi Süreci Metodu Üzerindeki Etkilerinin Analizi. Journal of the Faculty of Engineering & Architecture of Gazi University, 34(1).
  • Şengül, G., & Bostan, A. (2013). Bulut Bilişimde Bilgi Güvenliği ve Standardizasyon Çalışmaları. 6. Uluslararası Bilgi Güvenliği ve Kriptoloji Konferansı, 263-267.
  • Taş, C., Bedir, N., Eren, T., Alağaş, H. M., & Çetin, S. (2018). AHP-TOPSIS yöntemleri entegrasyonu ile poliklinik değerlendirilmesi: Ankara’da bir uygulama. Sağlık Yönetimi Dergisi, 2(1), 1-17.
  • Terzi, Ş., Gür, Ş., & Eren, T. (2020). Sürdürülebilir Tedarik Zincirine Endüstri 4.0 Etkisinin Çok Ölçütlü Karar Verme Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Uludağ University Journal Of The Faculty Of Engineering, 25(1), 511-528.
  • Uslu, B., Eren, T., & Gür, Ş. (2019b). Bulut Hizmet Sağlayıcı Seçiminde Etkili Olan Kriterlerin Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Değerlendirilmesi. Yönetim Bilişim Sistemleri Dergisi, 5(1), 16-30.
  • Uslu, B., Eren, T., Gür, Ş., & Özcan, E. (2019c). Evaluation Of The Difficulties İn The İnternet Of Things (Iot) With Multi-Criteria Decision-Making. Processes, 7(3), 164.
  • Uslu, B., Gür, Ş., Eren, T., & Özcan, E. (2019a). Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri İle Bulut Hizmet Sıralaması. Pamukkale İşletme ve Bilişim Yönetimi Dergisi, 6(1), 20-34.
  • Uslu, B., Gür, Ş., Özcan, E. C., & Eren, T. (2020). Mobil Uygulama Seçiminde Etkili Olan Kriterlerin Blirlenmesi ve Örnek Uygulama. İstanbul İktisat Dergisi, basımda.
  • Uslu, B., Şeyda, G., & Eren, T. (2019d). Endüstri 4.0 uygulaması için stratejilerin AAS ve TOPSIS yöntemleri ile değerlendirilmesi. Anadolu Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Dergisi B-Teorik Bilimler, 7(1), 13-28.
  • Ustasüleyman, T. (2009). Bankacılık Sektöründe Hizmet Kalitesinin Değerlendirilmesi: AHS-TOPSIS Yöntemi. Bankacılar Dergisi, (69), 33-43.
  • Xu, X. (2012). From Cloud Computing to Cloud Manufacturing . Robotics and Computer-Integrated Manufacturing, 28(1), 75-86.
  • Yang, J., & Lee, H. (1997). An AHP Decision Model for Facility Location Selection. Facilities, 15(9-10), 241-254.
  • Yarlıkaş, S., & Bilgen, S. (2015). Bulut Bilişim Sorunlarının Önem Düzeyleri Üzerine Bir İnceleme. International Journal of Cloud Computing and Services Science (IJ-CLOSER), 6(1), 34-51.
  • Yurdakul, M., & İç, Y. (2005). “Development of a performance measurement model for manufacturing companies using the AHP and Topsis approaches. International Journal of Production Research, 43(21), 4609-4641.