Türkiye’de KOVİD-19 ile Mücadele: Politikalar ve Aktörler

Bu yazının konusu, 2019 yılının Aralık ayında Çin’de ortaya çıkan ve kısa süre içerisinde küresel düzeye yayılan, ölümcül KOVİD-19 salgını ile Türkiye’nin mücadelesini, izlediği politikaların ve aktörlerin üzerinden analizidir. Günümüz toplumlarını belirsizlikler içeren risk toplumu olarak niteleyen yaklaşımlardan esinlenilerek biyolojik bir afet türü olan salgınla mücadele, önce afet yönetimi sürecinin iki önemli unsuru olan risk yönetimi ve kriz yönetimi kavramlarıyla ilişkilendirilmekte ardından Türkiye’nin her iki aşamaya denk gelen politikaları kamu politikası yaklaşımlarından süreç yaklaşımı yardımıyla aşamalar halinde değerlendirilmektedir. Yazının amacı, Türkiye’nin risk yönetimi süreci kapsamında değerlendirilen hazırlık planı ve sağlık altyapısı ile kriz yönetimi aşamasında benimsemiş olduğu tedbir stratejisi kapsamında salgına müdahalesi, toplumsal bilinçlendirme çalışmaları, sosyal hareketliliğinin azaltılması, ulaşım ve dolaşımın sınırlandırılması, ekonomik düzenlemeler, toplumsal yardımlaşma ve dayanışma ile aşamalı normalleşme süreçlerini ele almaktır. Özellikle toplumun açıklık ve şeffaflık ilkeleri doğrultusunda bilgilendirilmesi, uygulanan politikaların kanıta dayalı olarak belirlenmesi, sürecin yönetiminde aktörler arası işbirliği ve eşgüdüm olması, aktörlerin sorumluluk alanlarının belirlenmesi, alınan tedbirlerde ölçülü davranılarak istisnai koşulların düzenlenmesi bu sürecin yürütülmesinde gözetilen ilkeler olmuştur. Toplumsal yaşamı felce uğratan, devletlerin sınırlarını kapatmasına ve şehirlerin karantina altına alınmasına yol açan, sağlık altyapısı başta olmak üzere ekonomik yapıları alt üst eden, etkileri henüz tam olarak ölçülmese de derin olacağı varsayılan bu salgın sürecinde Türkiye’nin deneyimi ve mücadelesinin gelecekte karşılaşılabilecek riskler karşısında uygulanacak olan politikaların belirlenmesinde bir model olabileceği varsayılmaktadır. Literatür taraması yöntemiyle, güncel veriler ve kaynaklar taranarak hazırlanan çalışma giriş ve sonuç bölümleri dışında üç başlık halinde kurgulanmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Türkiye, Kamu Politikası, Risk Yönetimi, Kriz Yönetimi, KOVID-19

Fight Against COVID-19 in Turkey: Policies and Actors

This article is about Turkey's fight through the analysis of the policies and actors against the deadly COVID-19 outbreak, which appeared in China in December 2019 and soon spread over to the global level. Fighting against the epidemic, a biological type of disaster inspired by approaches that characterize today's societies as risk societies with uncertainties; firstly, it is associated with the concepts of Risk Management and Crisis Management, which are two important elements of Disaster Management Process then Turkey's policies, which coincide with both phases, are evaluated in stages within the process approach from public policy approaches. The aim of the study is to evaluate the preparedness plan and health infrastructure assessed within the scope of Turkey's risk management process and within the scope of the precaution strategy adopted during the crisis management phase in response to the outbreak, social awareness, reduction of social mobility, limiting the transportation and circulation, economic regulations, progressive social solidarity to address normalization processes. Informing society especially with the principles of openness and transparency, determine the Evidence-Based policies, establish the cooperation and coordination between the actors in the management process, identify the area of responsibility of the actors, regulate the exceptional conditions in the execution of the precaution have been principles that are taken in this process. It is assumed that Turkey's experience and fight may be a model for determining the policies that will be implemented in the face of future risks during this epidemic which crippling the social life, led to a quarantine of the cities and closure the borders of the states, turn the economic structures especially health infrastructure upside down and although not yet fully measured the effects but assumed will be deep. The study, which was prepared by scanning the current data and sources with the method of literature search, was organized into three headings, except the introduction and conclusion sections.

Keywords:

Turkey, Public Policy, Risk Management, Crisis Management, COVID-19,

PDF

___

AFAD (2020), Doğal Afetler, Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı Yayını, Ankara, https://www.afad.gov.tr/afadem/dogal-afetler (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
AVEN, Terje ve RENN, Ortwin (2018), “Improving Government Policy on Risk: Eight Key Principles”, Reliability Engineering And System Safety, S.176, ss.230–241.
BABAOĞLU, Cenay (2017), “Kamu Politikası Analizine Yönelik Kavramsal ve Kuramsal Bir Çerçeve”, Yönetim Bilimleri Dergisi, S.30(15), ss.511-532.
BABAOĞLU, Cenay ve AKMAN, Elvettin (2018), Kamu Politikası Analizi Türkiye Uygulamaları, Seçkin Yayıncılık, Ankara.
BAŞAĞAOĞLU, İbrahim, UÇAR, Doğan ve AHMET, Osman (2015), Osmanlı’da Salgın Hastalıklarla Mücadele, Çamlıca Kitabevi, İstanbul.
BECK, Ulrich (1986), Risk Toplumu (Çev. Kazım Özdoğan, Bülent Doğan), İthaki Yayınları, İstanbul, 2.Baskı.
CHAN, Emily Ying Yang ve SHAW, Raymond (2020), Public Health and Disasters: Health Emergency and Disaster Risk Management in Asia, Springer, Singapore.
CNN TÜRK (2020a), “Koronavirüs Son Durum 11 Mart”, E-Haber, https://www.cnnturk.com/turkiye/coronavirus-son-durum-9-mart-iste-corona-virusu-haritasi (Erişim Tarihi: 09.04.2020).
CNN TÜRK (2020b), “Sınırdan dönen göçmenlere sağlık kontrolü yapıldı”, E-Haber, https://www.cnnturk.com/turkiye/sinirdan-donen-gocmenlere-saglik-kontrolu-yapildi, (Erişim Tarihi: 09.04.2020).
ÇAĞATAY, Güler ve ÇOBANOĞLU, Zakir (1994), Afetler, Sağlık Bakanlığı Yayınları, Ankara.
DİYANET İŞLERİ BAŞKANLIĞI (2020), Diyanet İşleri Başkanlığı’ndan Koronavirüse Karşı Alınan Tedbirlerle Ilgili Açıklama, 15 Mart 2020, https://www.diyanet.gov.tr/tr-TR/Kurumsal/Detay/29397/diyanet-isleri-baskanligindan-koronaviruse-karsi-alinan-tedbirlerle-ilgili-aciklama (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
DJALANTE, Riyanti, SHAW, Rajib ve DEWIT, Andrew (2020), “Building Resilience Against Biological Hazards And Pandemics: COVID-19 And its Implications For The Sendai Framework”, Progress in Disaster Science, S.6(100080) , www.elsevier.com/locate/pdisas (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
DUFFIN, Erin (2020), Impact of The Coronavirus Pandemic on The Global Economy - Statistics & Facts, https://www.statista.com/topics/6139/covid-19-impact-on-the-global-economy/#dossierSummary__chapter1 (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
DURAN, Hazal (2020), Devletlerin Koronavirüsle Karşılaştırmalı Mücadele Stratejileri, SETA Yayınları, Ankara.
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ - DSÖ (2019), Sağlık Acil Afet Risk Yönetimi -Health Emergency and Disaster Risk Management Framework (Health -EDRM), World Health Organization, Switzerland, https://www.who.int/hac/techguidance/preparedness/health-emergency-and-disaster-risk-management-framework-eng.pdf?ua=1 (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ - DSÖ (2020), Coronavirus (COVID-19) Dashboard, https://covid19.who.int/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
EYİDOĞAN, Haluk (2020), “COVID-19 Salgını ve Afet Yönetimi”, Bilim ve Gelecek Dergisi, S.192.
GIDDENS, Antony (1999), “Risk”, The British Broadcasting Corporation (BBC), http://news.bbc.co.uk/hi/english/static/events/reith_99/week2/week2.htm (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
GÖKÇEKUŞ, Hüseyin, BARLAS, Ceren, ALMUHİSEN, Maram ve EYNİ, Nima (2018), Doğal ve İnsan Kaynaklı Afetler, Sonuçları ve Afet Yönetimi, Yakın Doğu Üniversitesi Yayınları, Lefkoşa, http://www.iusarc.org/wp-content/uploads/2018/06/Do%C4%9Fal-ve-%C4%B0nsan-Kaynakl%C4%B1-Felaketler-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-ve-Afet-Y%C3%B6netimi.pdf (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
GÜNGÖR, Yıldırım (t.y.), “Dünyayı Etkileyen Önemli Afetler ve Alınan Dersler”, Ders Notları, İstanbul Üniversitesi Yayını, İstanbul, https://auzefalmsstorage.blob.core.windows.net/auzefcontent/ders/dunyayi_etkileyen_onemli_afetler_ve_alinan_dersler/index.html (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI (2020), “Koronavirüs Salgını ile Mücadele Kapsamında Marketlerle İlgili Ek Genelge”, 24.03.2020, Genelge, https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-salgini-ile-mucadele-kapsaminda-marketlerle-ilgili-ek-genelge (Erişim Tarihi: 02.05.2020).
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI (2020), “Koronavirüs Salgını ile Mücadele Kapsamında Toplantılarla İlgili Ek Genelge”, 26.03.2020, Genelge, https://www.icisleri.gov.tr/koronavirus-salgini-ile-mucadele-kapsaminda-toplantilarla-ilgili-ek-genelge (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI (2020), 03.04.2020, “Şehir Giriş/Çıkış Tedbirleri ve Yaş Sınırlaması”, Genelge, https://www.icisleri.gov.tr/sehir-giriscikis-tebirleri-ve-yas-sinirlamasi (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
İÇİŞLERİ BAKANLIĞI (2020), “2 Gün Sokağa Çıkma Yasağı”, 10.04.2020, Genelge, https://www.icisleri.gov.tr/2-gun-sokaga-cikma-yasagi (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
KNIGHT, Frank H. (1921), Risk, Uncertanity and Profit, Houhgton Mifflin Company, Boston and Newyork.
KOCA, Fahrettin (2020), Twitter (Sosyal Medya) Paylaşımı, @drfahrettinkoca, 04.05.2020, https://twitter.com/drfahrettinkoca/status/1257359346310266880
KUPFERSCHMIDT, Kai ve COHEN, Jon (2020), “Can China's COVID-19 Strategy Work Elsewhere?”, Science, S.367(6482), ss.1061-1062, https://science.sciencemag.org/content/367/6482/1061/tab-pdf (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
LACAMBRA, Sergio, SUAREZ, Gines, HORİ, Tsuneki, ROGERS, Cassandra, SALAZAR, Lina, ESQUİVEL, Maricarmen, NARVAEZ, Lizardo, CARDONA, Omar Dario, DURAN, Rolando, TORRES Ana Maria, SANAHUJA, Haris, OSORİO, Claudio, CALVO, Jorge, GİLBERTO Romero ve VİSCONTİ, Ernesto (2015), “Index of Governance and Public Policy in Disaster Risk Management (iGOPP) Environment, Rural Development and Disaster Risk Management Division”, Inter-American Development Bank, https://publications.iadb.org/publications/english/document/iGOPP-Index-of-Governance-and-Public-Policy-in-Disaster-Risk-Management.pdf (Erişim Tarihi: 03.05.2020). LePAN, Nicholas (2020), “Visualizing the History of Pandemics”, VisulaCapitalist, 14 Mart 2020, https://www.visualcapitalist.com/history-of-pandemics-deadliest/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
MAHAR, Irfan (2020), Impact of Covid-19 on Global Economy Structure, 22 Nisan 2020, https://moderndiplomacy.eu/2020/04/22/impact-of-covid-19-on-global-economy-structure/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
O'GRADY, Cathleen (2020), “The U.K. Backed Off on Herd Immunity. To Beat COVID-19, We’ll Ultimately Need it”, National Geography, 20 Mart 2020, https://www.nationalgeographic.com/science/2020/03/uk-backed-off-on-herd-immunity-to-beat-coronavirus-we-need-it/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
PAMUK, Şevket (2020), “Tarihte Küresel Salgınlar ve İktisadi Sonuçları”, Sarkaç Bülten, 9 Nisan 2020, https://sarkac.org/2020/04/tarihte-kuresel-salginlar-ve-iktisadi-sonuclari/ (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
PEKCAN, Ruhsar (2020), Twitter (Sosyal Medya) Paylaşımı, @pekcan, (03.04.2020), Periscope Yayını, https://www.pscp.tv/w/1YqKDEwzVoOGV (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
RESMİ GAZETE (2020), 13.04.2020 tarihli ve 2399 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı (14.04.2020 tarih ve 31099 sayılı Resmi Gazete), https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2020/04/20200414.pdf (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
ROBINSON, Scott Everett ve WEHDE, Wesley (2020), “Public Administration in The Time of COVID-19”, Journal of Public Administration Research and Theory, S.(Virtual Issue), https://static.primary.prod.gcms.the-infra.com/static/site/jpart/document/jpart%20covid-19%20introduction.pdf?node=b473da46247cea9e3eb1 (Erişim Tarihi: 03.05.2020).
SABAH GAZETESİ, (2020), “Göçmenlerin Umutlarını Corona Vurdu! Şimdi De Karantina...”, E-Haber, https://www.sabah.com.tr/galeri/turkiye/gocmenlerin-umutlarini-corona-vurdu-simdi-de-karantina/3 (Erişim Tarihi: 15.04.2020).
SAĞLIK BAKANLIĞI (2020a), “Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, İngiliz ve Rus Mevkidaşlarıyla Görüştü”, E-Haber, https://www.saglik.gov.tr/TR,65235/saglik-bakani-fahrettin-koca-ingiliz-ve-rus-mevkidaslariyla-gorustu.html (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
SAĞLIK BAKANLIĞI (2020b), “Yoğun Bakım Yatak Doluluk Oranımızı Yüzde 60’lara İndirdik”, E-Haber, https://www.saglik.gov.tr/TR,65192/yogun-bakim-yatak-doluluk-oranimizi-yuzde-60lara-indirdik.html (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
TCCB - CUMHURBAŞKANLIĞI (2020), “Normal Hayata Dönüşü Kademe Kademe Başlatacağız”, E-Haber, https://www.tccb.gov.tr/haberler/410/119206/-normal-hayata-donusu-kademe-kademe-baslatacagiz- (Erişim Tarihi: 04.05.2020).
TÜRK DİL KURUMU (2020), Sözlük, TDK Yayını, Ankara, www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 02.05.2020).
UNDRR - BİRLEŞMİŞ MİLLETLER AFET RİSK AZALTMA OFİSİ (2015), Sendai Afet Riskini Azaltma Çerçevesi, https://www.undrr.org/implementing-sendai-framework/what-sf (Erişim Tarihi: 30.04.2020).
USTA, Aydın (2013), “Kamu Politikaları Analizine Kuramsal Bir Bakış”, Yasama Dergisi, S.24(Parlamento Hukuku Özel Sayısı I), ss.78-102, http:// www.yasader.org/wp/?page_id=110 (Erişim Tarihi: 28.04.2020).
WWW WORLD WILD LIFE (2020), E-Article, https://www.worldwildlife.org/stories/what-is-a-pangolin (Erişim Tarihi: 02.05.2020).
YALÇINKAYA, Hikmet (2020), “Uzmanları Bir Araya Getiren 'Bilim Kurulu' Nasıl Kuruldu?”, E-Haber, https://www.gzt.com/jurnalist/uzmanlari-bir-araya-getiren-bilim-kurulu-nasil-kuruldu-3531656 (Erişim Tarihi: 25.03.2020).
YENER, Duygu (2020), “Türkiye'nin Koronavirüsle Mücadele Politikasına 'Bilim Kurulu' Yön Veriyor”, Anadolu Ajansı, 24 Mart 2020, https://web.archive.org/web/20200328180255/https://www.aa.com.tr/tr/koronavirus/turkiyenin-koronavirusle-mucadele-politikasina-bilim-kurulu-yon-veriyor/1777215 (Erişim Tarihi: 25.04.2020).
YILDIZ, Mete ve SOBACI, Mehmet Zahid (2013), Kamu Politikası: Kuram ve Uygulama, Adres Yayınları, Ankara.