Emin ATASOY, Elif ALKAR

Bulgaristan Müslümanlarını Derinden Etkileyen Yeniden Doğuş Sürecinin Geçiş Döneminde Sorgulanması ve Yargılanması

Bu çalışmada Bulgaristan’ın Kliment Ohridski Üniversitesi Tarih Fakültesinde öğretim üyesi olan Prof. Dr. Evgeniya Kalinova’nın yazmış olduğu “Yeniden Doğuş Sürecinin Hatırası ve Geçiş Dönemindeki Siyasi Kullanımı” başlıklı çalışması Türkçe'ye tercüme edilerek analiz edilmiştir. Kalinova’nın kaleme aldığı bu çalışma, devlet yönetiminin, akademik ve siyasi elitin, geniş halk kitlelerinin ve Bulgaristan hükümetlerinin Yeniden doğuş sürecine ve asimilasyon girişimlerine olan değişken bakış açılarını sergilemektedir. Kalinova’nın Bulgaristan Türkleri ile ilgili çok sayıda araştırması ve bilimsel eseri olup devlet-azınlık ilişkileri, Bulgar ve Türk toplulukları arasındaki kültürel ve siyasal etkileşimler, Bulgaristan hükümetlerinin azınlık politikaları ve Bulgaristan Müslümanları ile ilgili konular bu araştırmaların merkezinde yer almaktadır. Bulgaristan Cumhuriyeti’nde sosyalizmden kapitalizme geçişin yaşandığı 1990 – 2010 dönemi Bulgaristan’daki bilimsel yayınlarda “geçiş dönemi” olarak adlandırılmış ve kaleme aldığı çalışmasında Kalinova ekonomik ve siyasi sarsıntılarla dolu bu dönemi birinci geçiş dönemi (1990-2001) ve ikinci geçiş dönemi (2001-2009) olarak irdelemiştir. Kalinova’nın eserinde bir yandan Bulgar halkının ve Bulgar siyasetçilerinin ulusal tarihle yüzleşme cesaretleri, bireysel özeleştirileri ve toplumsal hoşgörüleri sorgulanmış, diğer yandan da konser, sinema, tiyatro ve benzeri sanatsal faaliyetlerle Bulgaristan Müslümanlarına uygulanan asimilasyon girişimlerinin kültürel hayata olan etki ve yansımaları tartışılmıştır. Yeniden doğuş süreci ve postsosyalist dönemde Bulgaristan hükümetlerinin izledikleri etnik politikalarla ilgili Türkiye’de yayımlanan bilimsel araştırmaların sayısı yok denecek kadar az olduğundan, Kalinova’nın kaleme aldığı çalışma daha da büyük önem kazanmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Bulgaristan, Geçiş Dönemi, Azınlık Politikaları, Bulgaristan Türkleri, Yeniden Doğuş Süreci

Investigation and Judgement of the Rebirth Process in the Transition Period that Deeply Affect the Bulgarian Muslims

In the present study, the paper titled "The Reminiscence and Political Use of the Rebirth Process During the Transition Period" written by Prof. Dr. Evgeniya Kalinova, a lecturer at the Faculty of History of Kliment Ohridski in Bulgaria was translated into Turkish and analyzed. Kalinova's study portrays different viewpoints of the state administration, the academic and political elite, a vast majority of public and the Bulgarian governments towards the rebirth process and assimilation attempt. Kalinova has many studies and scientific works on Bulgarian Turks and cultural and political interactions between the Bulgarian and Turkish communities, minority politics of the Bulgarian governments and issues regarding the Bulgarian Muslims are at the center of these studies. The period of 1990-2010 during which transition from socialism to capitalism in the Republic of Bulgaria took place was called the "transition period" for the scientific publications in Bulgaria and in her study, Kalinova examined this period full of economic and political turmoil in two periods; the first transition period (1990-2001) and second transition period (2001-2009). In Kalinova's work, while, the bravery of the Bulgarian people and the Bulgarian politicians to face the national history, their self-criticism and the social tolerance were questioned, on the other hand, the impact and reflection of the cultural life of the assimilation attempts on the culturel life applied to the Bulgarian Muslims through concerts, cinema, theater and similar artistic activities were discussed. Since the number of published scientific studies in Turkey related to ethnic policies pursued by the Bulgarian government during the rebirth process and post-socialist period is scarce, the work written down by Kalinova becomes all the more important.

Keywords:

Bulgaria, Transitional Period, Minority Politics, Bulgarian Turks, Rebirth Process,

PDF

___

ANGELOV, Veselin (2008) Strogo Poveritelno! Asimilatorskata Kampaniya Sreştu Turskoto Natsionalno Maltsinstvo v Bılgariya (1984 - 1989). Dokumenti, Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2009) Sekretno! Protestnite Aktsii na Turtsite v Bılgariya (Yanuari - May 1989). Dokumenti, Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2010) Sekretno! Protestnite Aktsii na Turtsite v Bılgariya (Yanuari - May 1989). Dokumenti, Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2011) Ahmed Dogan -Dokumentalna Biografiya (1954 - 1990), Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2011) Golyamata Ekskurziya. Prinuditelnoto İzselvane na Etniçeski Turtsi ot Bılgariya (Yuni - Avgust 1989). Tom I., Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2012) Obratnata Vılna. Vrıştane Grajdanskite Prava na Bılgarskite Turtsi. (Septemvri 1989 - Yanuari 1990). Dokumenti, Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ANGELOV, Veselin (2017) Golyamata Ekskurziya. Prinuditelnoto İzselvane na Etniçeski Turtsi ot Bılgariya (Yuni-Avgust 1989). Tom II., Peçatnitsa Simolini, Sofya.
ATASOY, Emin (2007) “Dinler Coğrafyası Işığında Bulgaristan’daki Dinsel Topluluklar”, Türk Dünyası İncelemeleri Dergisi, S.7(2), ss.57-76.
ATASOY, Emin (2007) “Postsosyalist Dönemde Bulgaristan’da Yaşanan Demografik Kriz vе Yansımaları”, Uludağ Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.8(12), ss.1-24.
ATASOY, Emin (2007) Trudniyat Pat ot Natsionalna Kam Planetarna İstoriya, Dialogat v İstoriyata, Sofya.
ATASOY, Emin (2010) “Bulgaristan’ın Coğrafi – Jeopolitik Konumu ve Yansımaları”, Uludağ Üniversitesi Fen - Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, S.11(18), ss.1-35.
ATASOY, Emin (2018), Asimilasyon Çemberinde Bulgaristan Müslümanları, BETA Yayınları, İstanbul.
BAEVA, İskra (2006) Todor Jivkov, İzdatelska Kaşta “Kama”, Sofya.
BAEVA, İskra ve KALINOVA, Evgeniya (2009) Vazroditelniyat Protses, Balgarskata Darjava i Balgarskite Turtsi, Tom 1, Darjavna Agentsiya Arhivi, Peçat “Multiprint OOD”, Sofya.
CRAMPTON, Richard J. (2007) Bulgaristan Tarihi (Çev. Nuray Ekici), Jeopolitika Yayınları, İstanbul.
DAYIOĞLU, Ali (2005) Toplama Kampından Meclis’e. Bulgaristan’da Türk ve Müslüman Azınlığı, İletişim Yayınları, İstanbul.
DIMITROV, Bojidar (2007) “Trakiyskiyat Genotsid i Vızroditeliyat Protses”, Vestnik - Trud, Sofya, 8 Yuli.
JELYAZKOVA, Antonina (1998) Turtsi, “Obştnosti i İdentiçnosti v Balgariya”, İzdatelstvo Petekston, Sofya.
KALINOVA, Evgeniya (2011) “Spomenıt za Vızroditelniya Protses i Negovata Politiçeska Upotreba v Godinite na Prehoda”, “Novi İzvori za İzsledvane na Vızroditelniya Protses”, Sofiyski Universitet Sv. Kliment Ohridski, İstoriçeski Fakultet, İzdatelstvo Paradigma, Sofya.
KALINOVA, Evgeniya ve BAEVA, İskra (2006) Balgarskite Prehodi 1939 – 2005, İzdatelstvo Paradigma, Sofya.
ZNEPOLSKI, İvaylo “Sastavitel i Redaktor” (2009) İstoriya na Narodna Republika Balgariya, Rejimat i Obşestvoto, İnstitut za İzsledvane na Blizkoto Minalo, İzdatelstvo Siela, Sofya.