KAYAN BİR YILDIZIN ARDINDAN NAĞMELER: ABDUREHİM TİLEŞUP ÖTKÜR’ÜN ÖLÜMÜ ÜZERİNE YAZILAN ŞİİRLER

Türk dünyasında edebi kimliği ve eserleri ile öne çıkan bazı önemli isimler bulunmaktadır. Bu isimlerden biri de çağdaş Uygur edebiyatının yetiştirdiği önemli yazar, şair ve araştırmacılardan biri olan Abdurehim Tileşup Ötkür’dür. Ötkür, yarım asrı aşan edebi faaliyetlerinde, Uygur edebiyatının hemen bütün türlerinde eser kaleme alan ve ardında büyük iz bırakan ender şahsiyetlerden biridir. Onun ölümü Uygurlar arasında büyük bir üzüntüye neden olmuş ve Uygur şairlerin kaleminden onu konu alan çok sayıda şiir ortaya çıkmıştır. Makalede, ilk olarak Abdurehim Ötkür’ün hayatı, çalışmaları ve Uygur edebiyatındaki yeri hakkında bilgi verilmiş, daha sonra da Ötkür’ü konu alan ve onun ölümü üzerine yazılan şiirler şekil ve içerik açısından “Ötkür’ün Tasviri, “Ötkür’ün Vatan ve Millet Sevgisi”, “Ötkür’ün İlim ve İrfan Sahibi Kişiliği”, “Ötkür’ün Dostluğu ve Mütevazılığı”, “Ötkür’ün Yazarlığı ve Sanatçı Kimliği”, “Ötkür’ün Eserleri”, “Ötkür’ün Ölümüne Duyulan Üzüntü ve Yas”, “Ötkür’ün Cenaze Töreni ve Tabut”, “Ötkür’ün Ölümsüzlüğü” başlığı altında değerlendirilmiştir. Böylece, Uygur şairlerin duygu penceresinden Ötkür’ün yeri ve önemi ortaya konmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Uygur, Abdurehim Ötkür, Çağdaş Uygur Şiiri, Ölüm

PDF

___

Abdurehim Ötkür Abidesi, (2008), Yay. Hzl. Abduleziz İsmayil, Ğupur Ömer, Pekin: Milletler Neşriyatı.Arziyev, Ruslan (2017) “Abdurehim Ötkür Şeirlirida Bahar Söziniñ Kollinilişi”, Uluslararası Uygur Araştırmaları Dergisi, S. 9, s. 103-112. Ay, Özgür (2007) “Abdurrahim Ötkür ve İz Romanı Üzerine”, Turkish Studies, Volume 2/2, s. 54-72. Çağdaş Uygur Edebiyatı Tarihi, (2017). ed. Neşe Harbalioğlu, Gazi Kitabevi, Ankara. Ehmidi, Abdukerim (2001), “Ötkür Ependimni Esleymen”, Keşker Edebiyati, S. 2, s. 22-34. Karaman, Ahmet (2017) “Kaşgar Gecesi Destanı”, Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, S. 44, s. 187-206. Kasapoğlu Çengel, Hülya (2000). Abdurrahim Ötkür’ün Şiirleri I, MEB Yayınları, İstanbul.Kasapoğlu Çengel, Hülya (2002). “Uygur Şairi Abdurehim Tileşup Ötkür (1923-1995)”, Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, S. 5, s. 37-59. Kaşgarlı, Reyila (2014). Çağdaş Uygur Şairlerinden Memtili Tevfik Efendi’nin Şiirleri Üzerinde Dil İncelemesi, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi.Kavul, Osman (2005), Ötkür Ependiniñ Azatliktin İlgiriki Bir Kisim Şiirliri Toğrisida”, Kumul Edebiyati, S. 3, s. 43-46. Ötkür, Abdurehim (1985). İz, Ürümçi: Şincañ Halk Neşriyati. Ötkür, Abdurehim (1996), Heziniler Bosuğisida, Yay. Hz. Abdurahman Ebey, Muhemmetturdi Mirzehmet, Şincañ Halk Neşriyati, Ürümçi. Smith, Joanne N. (2003) “ Barren Chickens, Stray Dogs, Fake Immortals and Thieves: Coloniser and Collaborator in Popular Uyghur Song and the Quest for National Unity”, Association for Asian Studies Annual Meeting, New York.Tanrıdağlı, Güzade (1996). Çağdaş Uygur Romanı (20. Yüzyıl), Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. Uyğur Edebiyati Tarihi, 4/1, (2006), Milletler Neşriyati, Pekin.