Karabük’te Hıdırellez Bayramı ile İlgili İnanış ve Kutlamalar

Gelenek ve görenekler her millet için önemli unsurlar olarak varlığını devam ettirir. Türk milletinin düşünce ve bakış açısını geçmişten bugüne taşıyan önemli unsurlardan biri de bayramlardır. Bayramları ferdi kutlamalar, dini ve milli bayramlar olarak sınıflandırmak mümkündür. Her üç bayram türü de sayıca kalabalık denebilecek insan iştiraki ile kutlandığı için toplumsal bütünleşme ve karşılıklı sevginin perçinlenmesi açısından önemlidir. Dünya kültür mirasına önemli katkılar sunan, her dönemde yaşadıkları coğrafyaya milli ve manevi değerleri ile kendilerini kabul ettiren Türk milleti, diğer toplumlar arasında en çok bayrama sahip halklardan biridir. Bu durumun yegâne sebebi Türklerin derin tarihe, hareketli yapıya ve zengin kültüre sahip olmaları ile açıklanabilir. Özellikle Türklerin yerleştiği coğrafyalar yoğun olarak uzun kışların yaşandığı bölgelerdir. Bu yüzden Türklere ait bayramlar içinde de toprağın dirildiği, sert kıştan sonra havanın ısındığı, bolluk ve bereketin başladığı bahar ve yaz mevsimleri ile özdeşleşerek yapılan tören ve kutlamalar önemli yer tutar. Bahse konu şölenler içinde ilkbaharda bütün Türk coğrafyalarında kutlanan Hıdırellez ve Nevruzun yeri başkadır. Bu makalede Türk kültür ve medeniyetine ait geleneklerin en duru haliyle yaşandığı Karabük ili ve çevresinde kutlanan, köklü geçmişe ve zengin bir içeriğe sahip Hıdırellez bayramı ele alınacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Hıdırellez, Bahar Bayramı, Karabük, Halk Kültürü, Hızır

Traditions and customs continue to exist as important elements for every nation. One of the important elements that carry the thought and perspective of the Turkish nation from past to present is ‘’the feasts’’. It is possible to classify the holidays as individual, religious and national holidays. Since all three types of feast are celebrated with the number of people who can be called crowds, it is important for the social integration and mutual love to be riveted. The Turkish nation, which has made significant contributions to the world cultural heritage and has established itself with its national and spiritual values in every period, is one of the most popular among the other societies. The only reason for this situation can be explained by the fact that the Turks have deep history, dynamic structure and rich culture. Especially the geographies where the Turks settled are the regions where long winters are intense. Therefore, the festivals of the Turks are identified with the rising of the soil, the warming of the air after the harsh winter, the spring and summer seasons where abundance starts, and the ceremonies and celebrations that take place in this season are important. The importance of Hıdırellez and Nevruz, celebrated in all Turkish geographies in spring for the mentioned feasts, is different. In this article, Hıdırellez feast, which has a deep-rooted past and rich content, celebrated in Karabük and its surroundings, where traditions belonging to Turkish culture and civilization, will be discussed.00

Keywords:

Hıdırellez, Spring Festival, Karabuk, Folk Culture, Hızır,

PDF

___

AĞAOĞLU, Sami ve diğerleri. (2015), 81 İlde Kültür ve Şehir Karabük, Karabük Valiliği Neşriyatı, İstanbul.
AKMAN, E.(2000)Safranbolu’daki Adak Yerleri ve Bu Yerlerle İlgili İnançlar, Karabük: Safranbolu Hizmet Birliği Kültür Yayınları
ATALAY, Besim. (2006), Kaşgarlı Mahmut Divanü Lügat-İt-Türk(Çeviri), 5. Baskı, Cilt I, Türk Dil Kurumu Yayınları:521, Ankara.
ÇAY, Abdulhaluk M.(1997), Hıdırellez “Kültür-Bahar Bayramı”, T.C. Kültür Bakanlığı, 2. Baskı, Ankara.
ÇOBANOĞLU, Özkul. (2015), Türk Halk Kültüründe Memoratlar ve Halk İnançları, 2. Baskı, Akçağ Yayınları, Ankara.
ARAT, Reşit R. (2008), Kutadgu Bilig, 2. Baskı, Kabalcı Yayınevi, İstanbul.
GÖMEÇ, Sadetin. (1998), Şamanizm ve Eski Türk Dini, PAÜ. Eğitim Fak.Derg. 1998, Sayı:4, s. 38-50.
İNAN, Abdulkadir. (2017), Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, 9. Baskı, Türk Tarih Kurumu Yayınları, Ankara.
KADİMOV, Asker. (1996), Nahçıvan’da Nevruz Geleneklerinin Dünü ve Bügünü, Türkiye Türkçesini Aktaran: Mustafa Kalkan, (Sadık Tural- Elmas Kılıç, ‘Nevruz ve Renkler’ Adlı Kitaptan Alınmıştır), Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
KALAFAT, Yaşar. (1999), Doğu Anadalu’da Eski Türk İnançlarının İzleri, Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
KUROĞLU, Stepan. (1996), Gagavuzlarda İlk Yaz Bayramı, (Sadık Tural- Elmas Kılıç, ‘Nevruz ve Renkler’ Adlı Kitaptan Alınmıştır), Atatürk Kültür Merkezi Yayınları, Ankara.
MADVALİYEV A. (2008), Özbek Tilining İzahlı Lügati, Özbekistan Milli Ansiklopedisi Yayınevi, Cilt.4, Taşkent.
MAZICI, Berrin. (2012), Safranbolu İlçesi Halk Edebiyatı ve Halk Ürünleri Üzerine Bir İnceleme, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir.
TURAN, Fatma Ahsen. (2015), Anadoludaki Hıdırellez Kutlamalarına Dair İnanmalar, Ritüeller, Yasaklar Ve Yaptırımlar, Gazi Türkiyat Türkoloji Araştırmaları Dergisi, Cilt 1.Sayı 2. Ankara.
ULUKAVAK, Kızıltan. (2017), Bir Safranbolulunun Penceresinden Safranbolu, Karabük Üniversitesi Yayınları, Karabük.
KK-1: Ayşe Salur, Hıdırlık 1944, İlkokul, Terzi. (Görüşme: 2019)
KK-2: Fatı Çiftçi, Eflani Halkevli Köyü 1972, İlkokul, Ev Hanımı. (Görüşme: 2019)
KK-3: Hakkı Aynacı, Safranbolu- Ova Sultan Mahallesi 1946, Ortaokul, Emekli Memur. (Görüşme: 2019)
KK-4: Hatice Acar, Sine Köyü 1952, İlkokul Mezunu, Ev Hanımı.(Görüşme: 2019)
KK-5: Hatice Büyükkaragöz, Safranbolu 1944, İlkokul, Ev Hanımı. (Görüşme: 2019)
KK-6:Mustafa Şehirli, Safranbolu 1959, Lisans, Memur. (Görüşme: 2019)
KK-7: Ramazan Anılan, Ovacuma Cabbar Köyü1965, İlkokul, Çiftçi. (Görüşme: 2019)