Tacik Edebiyatı

Tacik edebiyatı, Fars edebiyatının bir koludur. Rivayetlere göre hicri onuncu yüzyıldan itibaren Fars Edebiyatı zamanla tek parça olan bütünlüğünü İran ve Mâverâünnehir’de kaybetmiş ve çeşitli şekillere bürünmüştür. Buhara topraklarında edebiyat tamamıyla Tâcîkî Farsçasıyla söylenmiştir. Hokand ve Hârizm’deyse şairler daha çok Özbek Türkçesi ve Tâcîkî Farsçasıyla şiirler yazmışlardır. Edebi ortam da bu üç bölgede yoğunlaşmıştır. Bu üç bölgedeki hanlar arasındaki daimi anlaşmazlıklar sebebiyle edebi mahfiller yeteri kadar birbirleriyle irtibat kuramamıştır. Bu üç esaslı merkezden başka Hucend, Hisâr, Bedehşân ve diğer yerlerde de şairler Tâcîkî Farsçasıyla şiir yazmışlardır. Bu makalede Tacikistan edebiyatının dünü, bugünü ve geçirdiği değişimler ele alınmıştır.

___

  • Becka, J. (1988). “Tadjîkî. 2: Literature” Ensiklopedi Yâyi Adabiyât va sanati Tajîk, vol. 1, Dushanbe.
  • Dânişnâme-i Edeb-i Fârsî, (1375). Nşr. Hasan Enûşe, Âsyâ-i Merkezî, C.1. Tahran.
  • Ensiklopediyâyi Sâvettii Tâjik, (1978-1988). Dusanbe.
  • Gafûrûf, B. (1377). Tâcîkân, Duşanbe.
  • Kubâdyânî, R. M. (1377). “Alâme Eynî ve Edebiyât-i Fârsî-i Tâcîkî” Karâr: Vîjenâme-i Pejûheşî, Edebî, Hünerî.
  • Kubâdyânî, R.M. (1376). Zebân ve Edeb-i Fârsî Der Kalemrûd, Tahran.
  • Sâbir, B. (1376). Şi‘r-i Gark-i Hûn, Nşr. Rahîm Müselmânyân Kubâdyânî, Tahran.
  • Şekûrûf, M. (1376). Seyr-i Edebî-i Sadreddîn Eynî ve Merhalehâ-i Ân, Nâme-i Ferhengistân.
  • Uzbek Savet Ensiklopediyasi,(1971-1980). Tashkent.