YUSUF ASAL’IN PATATESSPOR SERİSİNDE YER ALAN KİTAPLARIN OKUNABİLİRLİĞİ
Bu araştırmanın amacı, Yusuf Asal’ın Patatesspor serisinde yer alan 15 kitabın okunabilirliğinin incelenmesi ve söz konusu kitapların; metin düzeyleri ve hangi sınıf seviyeleri için uygun olduğunun tespit edilmesidir. Bu amaç doğrultusunda Asal’ın 5’er kitaplık 3 set hâlinde yazdığı Patatesspor serisindeki kitaplar, Ateşman, Bezirci-Yılmaz ve Çetinkaya-Uzun tarafından geliştirilen okunabilirlik formülleriyle incelenmiştir. Araştırma nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman analizi ile yürütülmüştür. Araştırma sırasında seride yer alan kitaplarda mizahi ögelerin yanı sıra içeriğe uygun olarak görseller kullanıldığı ve bilinen birçok tarihî kişiliğe, sanatçıya ve bilim adamına yer verildiği görülmüştür. Araştırma sonucunda 15 kitabın; Ateşman okunabilirlik formülüne göre “kolay” seviyede, Bezirci-Yılmaz okunabilirlik formülüne göre “ilköğretim” seviyesinde ve Çetinkaya-Uzun okunabilirlik formülüne göre ise “eğitsel okuma (8. ve 9. sınıf)” düzeyinde olduğu tespit edilmiştir. Okunabilirlik formüllerinden elde edilen verilere göre serideki kitapların ortaokul öğrencilerine önerilebileceği söylenebilir. Öğrencilere kitap önerecek öğretmen ve ebeveynlerin eserlerin okunabilirliğine ilişkin çalışmaları da dikkate almaları önerilebilir.
___
- AI-Khalifa, H. ve AI-Ajlan, A. A. (2010). Automatic readability measurements of the Arabic
text: An exploratory study. Arabian Journal for Science and Engineering, 35(2), 103-
124.
- Asal, Y. (10.09.2022). Kişisel görüşme (e-posta).
- Ateşman, E. (1997). Türkçede okunabilirliğin ölçülmesi. A. Ü. TÖMER Dil Dergisi, 58, 71-74.
- Aygün, M. ve Hacıoğlu, Y. (2022). Ortaokul ve lise ders kitaplarında ses konusundaki
metinlerin okunabilirliği. Fen Bilimleri Öğretimi Dergisi , 10 (1), 251-280.
- Bağcı, H. ve Ünal, Y. (2013). İlköğretim 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin
okunabilirlik düzeyi. Ana Dili Eğitimi Dergisi, 1(3), 12-28.
- Baki, Y. (2019). Türkçe dersi 8. sınıf kitabındaki metinlerin okunabilirliği. Dil Eğitimi ve
Araştırmaları Dergisi, 5(1), 30-46.
- Bayır, E. ve Livdumlu Kahveci, S. (2021). Ortaokul fen bilimleri ders kitaplarının okunabilirlik
açısından analizi. Trakya Eğitim Dergisi, 11(3), 1561-1572.
- Bezirci, B. ve Yılmaz, A. E. (2010). Metinlerin okunabilirliğinin ölçülmesi üzerine bir yazılım
kütüphanesi ve Türkçe için yeni bir okunabilirlik ölçütü. DEÜ Mühendislik Fakültesi
Fen Bilimleri Dergisi, 12(3), 49-62.
- Bora, A. (2019). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik yönünden incelenmesi.
Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Erzincan: Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
- Bora, A., ve Arslan, M. (2021). Türkçe ders (5, 6, 7, 8) kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik
yönünden incelenmesi. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi,
10(1), 222-236.
- Çeçen, M. A. ve Aydemir, F. (2011). Okul öncesi hikaye kitaplarının okunabilirlik açısından
incelenmesi. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(16), 185-
194.
- Çelik, T., Çetinkaya, G. ve Aydoğan Yenmez, A. (2020). Ortaokul matematik ders
kitaplarındaki metinlerin okunabilirliği ve anlaşılabilirliği üzerine öğretmen-öğrenci
görüşleri. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 53(1), 1-28.
- Çetinkaya, G. ve Uzun, L. (2010). Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik
özellikleri. E. H. Ülper içinde, Türkçe Ders Kitabı Çözümlemeleri. Ankara: Pegem
Akademi.
- Demirel, Ş. ve Kökçü, Y. (2019). Richard Bach’in Martı adlı eserinin çocuğa görelik
bağlamında incelenmesi. Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 29(2), 149-161.
- Divrik, D., ve Ceran, D. (2022). Mustafa Orakçı'nın “Ünlülerle Bir Gün” serisinin okunabilirlik
düzeyi açısından incelenmesi. Asya Studies, 6(19), 33-42.
- Eker, C., İnce, M. ve Sağlam, D. (2018). İnsan hakları yurttaşlık ve demokrasi ders kitabının
okunabilirlik ve yaş düzeyine uygunluk açılarından değerlendirilmesi. Eğitimde Kuram
ve Uygulama, 14(4), 404-416.
- Erışık, H. (2021). Yabancılar için Türkçe okuma kitaplarının okunabilirliği: Türkçenin Sesi
Yunus Emre Örneği. Journal of Sustainable Education Studies, 2(3), 1-14.
- Gök, B., Temizyürek, F., Baş, Ö., ve Sirem, Ö. (2021). Feridun Oral's children's books'
peritextual features and their text readability levels. Turkish Journal of Education,
10(2), 125-138.
- Guidry, L. J., ve Knight, D. F. (1976). Comparative readability: four formulas and newbery
books. Journal of Reading, 19(7), 552-556.
- Güder, O. ve Bilgen, M. (2021). "Matematik Korsanları" hikâye setinin okunabilirlik düzeyi.
Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 60, 273-301.
- Heddens, J. W. ve Smith, K. J. (1964). The readability of elementary mathematics books. The
Arithmetic Teacher, 11(7), 466-468.
- Kavun, M. ve Mert, O. (2022, 7 Kasım). Yabancı dil olarak Türkçe öğretimi alanında hazırlanan doktora tezlerinin özetleri üzerinden okunabilirliğinin değerlendirilmesi [Sözlü
Bildiri]. Türkçenin Yabancı Dil Olarak Öğretiminin Bugünü ve Yarını Sempozyumu,
Batman.
- Kayabaşı, B., Yılmaz, M. ve Doyumğaç, İ. (2016). Mustafa Ruhi Şirin hikâyelerinin
okunabilirlik açısından incelenmesi. Adıyaman Üniversitesi Eğitim Bilimleri Dergisi,
6(2), 323-343.
- Kemiksiz, Ö. (2021). Türk dili ve edebiyatı ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirlik
düzeyleri. Ahi Evran Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (AEÜSBED), 7(3),
973-992.
- Köroğlu, M. ve Balcı, A. (2022). Türkçe öğretmenlerinin ders kitaplarına bağlılıklarının belirlenmesi. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 9, 41-52 .
McLeod, J. (1962). The estimation of readability of books of low difficulty. British Journal of
Educational Psychology. 32 (P2), 112-118.
- Mert, O. (2008). Orhun Yazıtlarında kullanılan işaretsiz (/.Ø./) görev ögeleri. A.Ü. Türkiyat
Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, 38, 1-20.
- Mirzaoğlu, V. ve Akın, E. (2015). 5. sınıf Türkçe ders kitabındaki metinlerin okunabilirliği
üzerine bir inceleme. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 5, 146-155.
- Okur, A. ve Arı, G. (2013). 6, 7, 8. sınıf Türkçe ders kitaplarındaki metinlerin okunabilirliği.
İlköğretim Online, 12(1), 202-226.
- Özcan, E. (2013). 6.-7. sınıf Türkçe ve Türk kültürü ders kitabının okunabilirliği ve hedef yaş
düzeyine uygunluğu Fransa örneği. Sakarya University Journal of Education, 1(2), 16-
24.
- Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç. ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak
doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-250.
- Sarıçam, İ., Kösecioğulları, U. ve Bozkurt, M. (2021). 2020-LGS Türkçe sorularının
okunabilirlik açısından incelenmesi. International Journal of Language Academy, 9(1),
321-333.
- Tekşan, K. ve Çinpolat, E. (2020). Miyase Sertbarut’un kitaplarının okunabilirlik düzeyleri. Ana
Dili Eğitimi Dergisi, 8(3), 829-842.
- Ulu Kalın, Ö. ve Koçoğlu, E. (2017). 6. sınıf sosyal bilgiler ders kitabının farklı okunabilirlik
formüllerine göre incelenmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi
Dergisi, 17(4), 2202-2220.
- White, M. D. (1990). The readability of children's reference materials. The Library Quarterly:
Information, Community, Policy, 60(4), 300-319.
- Yılar, M. B. (2020). 9. sınıf coğrafya ders kitabında yer alan metinlerin okunabilirlik düzeyinin
incelenmesi. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 18(2), 1126-1146.