TÜRK EDEBİYATI VE AHLAK EĞİTİMİNDE NASİHATİN ÖNEMİ: SALİH SAİM UNAR'IN ANA BABA NASİHATLERİ KİTABININ TRANSKRİPSİYONU VE ANALİZİ

Tarih boyunca insanlar, yaşadıkları dönemdeki tecrübelerini ve bilgilerini paylaşma, gelecek nesilleri doğru ve güzel olana yönlendirme arzusuyla hareket etmişlerdir. Bu arzudan doğan nasihatnameler, edebiyat ve eğitim disiplinlerinin ortak ilgi alanı içerisinde yer almaktadır. Bu eserler, toplumsal fayda sağlamak amacıyla özenle oluşturularak somut örnekler ve destekleyici olaylarla okuyuculara sunulmaktadır. Bu şekilde, okuyuculara teorik bilgi sunulurken aynı zamanda pratik uygulama becerilerini kazanmalarına yönelik katkı sağlanmaktadır. Bu çalışmada Türk edebiyatında nasihatnamelerin tarihi ve yeri anlatıldıktan sonra, müellifinin hayatı, edebî şahsiyeti ve eserleri hakkında bilgiler verilmiştir. Çalışmada aynı zamanda Saim Unar’ın “Ana- Baba Nasihatleri” isimli eserinin transkripsiyonu yapılmış, ahlak eğitimi açısından tahlili ortaya konulmuştur. Çalışmada, doküman ve içerik analizi yöntemi kullanılmış, eserin yazıldığı dönemdeki ahlak anlayışının ve sorunlarının anlaşılmasını hedeflemiştir. Ayrıca günümüzde ahlak eğitimi için kaynak olarak değerlendirilebilecek önemli nasihatnamelerin vurgulanması, çalışmanın akademik ve toplumsal açıdan önemini artırmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Din eğitimi, ahlâk eğitimi, Türk edebiyatı, nasihatname, Salih Saim Umar

THE IMPORTANCE OF ADVICE IN TURKISH LITERATURE AND MORAL EDUCATION: TRANSCRIPTION AND ANALYSIS OF SALİH SAİM UNAR'S MOTHER AND FATHER ADVICE BOOK

Throughout history, people have acted with the desire to share their experiences and knowledge and to guide future generations to what is right and beautiful. Nasihatnames arising from this desire are within the common interest of literature and education disciplines. These works are carefully created in order to provide social benefit and presented to readers with concrete examples and supporting events. In this way, readers are provided with theoretical knowledge while at the same time contributing to the acquisition of practical application skills. In this study, after explaining the history and place of nasihatnam in Turkish Literature, information about the life, literary personality and works of the author is given. In the study, at the same time, the transcription of Saim Unar's work titled "Mother-Father Nasihatleri" with was made and its analysis in terms of moral education was revealed. In the study, document and content analysis method was used and it aimed to understand the understanding of morality and problems in the period when the work was written. In addition, the emphasis on important nasihatnamas that can be considered as a source for moral education today increases the academic and social importance of the study.

Keywords:

Religious education, moral education, Turkish literature, book of advice, Salih Saim Umar,

PDF

___

Ahmed b. Hanbel. (1992). Müsned. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Akalın, E. (2021). Değerler eğitiminde klasik Türk edebiyatı metinlerinden faydalanmak: manzum nasihatnameler örneği. Değerler Eğitimi Dergisi, 19(41), 79-128.
Atalay, B. (2018). Divanü Lügati’t Türk tercümesi (1.basım, C. 1). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
Aydın, M. Z. (2003). Ailede ahlak eğitimi. Cumhuriyet Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 7(2), 125-158.
Aytekı̇n, H. (2007). Antoine De Saint Exupery’nin Küçük Prens’inde evrensel ve mitsel yaklaşımlar. Öneri Dergisi, 7(27), 365-375.
Buhari. (1992). Sahih. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Canım, R. (2010). Divan edebiyatında türler. Ankara: Grafiker Yayınevi.
Çağrıcı, M. (2006). Nasihat, İslam Ansiklopedisi C. 32 içinde (s. 408). İstanbul: TDV Yayınları.
Çakır, M. S. (2020). Osmanlı’nın son dönem âlimlerinden Harputlu Ömer Na’imî Efendi ve Manzûme-i Na’imiyye adlı nasihatnamesi. Osmanli Mirasi Arastirmaları Dergisi, 7(18), 265-291.
Çınar, Bekir (2014). Mantıki’nin nasihatnâmesi. Türklük Bilimi Araştırmaları, 35, 85-97.
Demı̇r, H. (2021). Mehmed Nâzım Paşa’nın oğlu Hikmet ve torunu Nâzım’a nasihatleri. Akademik Dil ve Edebiyat Dergisi, 5(2), 186-195.
Ebu Davud. (1992). Sünen. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Ergin, M. (1997). Orhun Abideleri. 23.baskı, İstanbul: Boğaziçi Yayınları.
Güler, Z. (2019). Safahat’tan seçmeler cihâd-içtihâd. Littera Turca Journal of Turkish Language and Literature, 5(3), 375-398.
Gümüş, M. Y. ve Söylemez, İ. (2020). Şeyh Mehmed Hayrî’nin manzum nasîhatnâmesi. Abant İzzet Baysal Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 8(1), 234-250.
Günaydın, Y. T. (2005). Bir tasavvufi terâcim-i ahvâl müellifi İmamzâde Salih Sâim (Unar) ve terâcim-i ahvâl-i evliyâsı. Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 46, 131-151.
Güzelyurt. İ. (2018). Hikmetli sözler ve ana baba nasihatleri, (ed: Osman Koca) İstanbul: Beyan Yayınları.
İnal, M.K. (1969) Son asrın Türk şairleri-IV. İstanbul: Millî Eğitim Bakanlığı Yayınları.
Kahvecı̇, E. (2008). Strateji, stratejik yönetim ve stratejik yönetim modeli. Verimlilik Dergisi, (4), 7-30.
Kaplan, E. (2008). Türkçede ahlakî metinlerin tasnifi. Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (22), 1-20.
Kayaokay, İ. (2018). Ahmed Râşid’in pend-nâme-i lokman hekim terceme-i manzumesi adlı mesnevisi. Çeşm-i Cihan: Tarih Kültür ve Sanat Araştırmaları E- Dergisi, 5(2), 71-103.
Keleş, R. (2011). Türk edebiyatında nasihat. Atatürk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Dergisi, (44), 183-209.
Kutay, C. (1960). Sebilden Bir Avuç Su/Zamanımızın En Yaşlı Fikir, Şiir, Nesir Üstadı Salih Saim Unar'ın Doksan Dört Yıllık Maneviyat ve Edebiyat Hazinesinden Mütevazı Derlemeler, İstanbul: Yeni Savaş Matbaası.
Mucan, A. (2021). IV. Murad İçin yazılmış manzum bir nasihatnâme: Kâdirî Hüseyin’in miftâh-ı cennet’i. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, 231-245.
Müslim. (1992). Sahih. İstanbul: Çağrı Yayınları.
Orhanoğlu, H. (2009). Sezai Karakoç’un şiirinde imgeler. Yeni Türk edebiyatı Araştırmaları, (1), 73-104.
Öztürk, M. (2013). Klasik Türk edebiyatında babadan oğula-ebeveynden çocuğa-nasihat geleneği. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (39), 1-22.
Pala, İ. (2006). Nasihatname. İslam Ansiklopedisi C. 32 içinde (s. 409-410). Ankara: TDV Yayınları.
Sak, R., Sak İ. T.Ş, Şendı̇l, Ç ve Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256
Sayan, Y. E. (2022). Ahilikte değerler eğitimi ve bir değer olarak nasihat. Türk Kültürü ve Hacı Bektaş Veli Araştırma Dergisi, 104, 297-316.
Sevinç, F. (2021). Nasîhatnâme türünde bir eser: Kasîde-İ Şinâsi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (53), 163-206
Sunay, C. (2008). Türk düşünce dünyasında Cemil Meriç ve eserleri. Türkiye Araştırmaları Literatür Dergisi, (11), 529-574.
Türk Dil Kurumu. (2011). Türkçe sözlük. (11. bs). Ankara: TDK Yayınları.
Türkoğlu, S. (2018). Türk edebiyatında Pendnâme-i Attar’ın manzum tercümeleri ve Seyyid Ali Rızâ’nın Riyâzü’r-Rızâ’sı. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt: 22, özel sayı, 671-692.
Ulucan, M. (2012). Türk kültür ve edebiyatında pend (öğüt) geleneği. Prof. Dr. Mine Mengi Türkoloji Sempozyumu Bildirileri, (Haz: Muna Yüceol Özen-Huriye Sözer), Çukurova Üniversitesi, 2014-223.
Yenı̇terzı̇, E. (2006). Ahmed-i Dâî’nin Vasiyyet-i Nûşirevân adlı mesnevisi. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, (19), 1-25.
Yiğit, B. K. (2015). Süleyman Penâhî’nin nasihatnamesi. Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 2(3), 105-141.